Зорлукъ, кесин къурутурну джаратады.— асыуду,къойгъан,
— дженг болуб джашар
Сен аллымы тыйма, джокъду къайтырым,Басыу, эзиу — халкъны ангын уятады,
Джакъгъа джакъ болуу
Бу экисин къаран Башхала бла тенг
къурт,керейим — деб.
Эсебсиз джашау арытыр,
излер,
болур,Пилме — деб чыкъгъанды сюркелиучю
Дунияда адам шартны
танытыр,Джюрек деген сезиу
Джашау къуруб, кеси ишин этер Боранлы Къадарым, къатышханды джурт,
— деб,Сёз чыкъгъан джерин
кюсер,болур,
джиги.
Залимлени джезаларын берейим Билим аллына элтеди.
Мыйы деген билим ата юйден кетер
Бусагъатда олду джашауну — деб,
Адеб джарашыу этеди,Билим — джашау амалыды.
Хар бир бала Аманнга — аман бла, игиге — иги —
Къыйналгъанны керегине джарайым къайтады,
Адеб сыйны тамалыды,
/анамы дерслеринден/
сёгер,
чыкъды, барайым — деб,
Джигит хорлам бла Хузур кёлню «ашы» болур,
ИЙНАН
Адамлыкъны терен джигинден
Джангы заман джолгъа Иш устасындан айтады,
болур,
Джерге.джюрегин бюгер,
къуанч этерикди.
Миллет сейирге къарагъан.
Нюзюр ишни башы
Джашил джаз келди
Кёб тёзюу адамны
Инджилген да кёлден
Ишленнген акъыл — джарагъан,
Сёз излеген — джумулукъчу.
Ийелеб ёте тёрге,
базманнга.
Ийнанама, къара заман кетерикди,
Айбатлыкъ — кёзге илиниу,
Боза сюйген – джумдурукъчу,
Суукъну ууун ала,
Миллетни болумун салыб
тебреннгенди,
Ариулукъ — къарам терилтиу,
салыр,
Хауагъа джылыу сала,Бу джашау неди? — деб, сорайым анга,
Антсызланы басхан джери Сезимсиз джарты джоллуду.
Тауну сюйген тагъай
Джангнгурун къаргъа бюрке,
экибетлиден,
чыгъа тебрегенди,
Сезиую болгъан онглуду,
алыр,
Къышны тебере, тюрте,
Алыр сёзюм барды
Аллай заман джолгъа
Сюймеген адам — сюйюмсюз,
Чибин тутхан къаууз
тарай,
дертлимден,
Иншааллах келир заман, Адамдады.
Сюйгенни кёлю тюйюмсюз,
Джатагъанны джолу «джарды».
Джылы джел джерни
Алай бусагъатда тыйма Бусагъатда болум — сант бла амандады,
/анамы дерслеринден/Эринчекни кюню «тарды»,
Кырдыкны учу къарай,
Джангнгыдан болурса джандаш, керегим.
къараландым, чюйрелендим.
СЮЙГЕННИ КЁЛЮ ТЮЙЮМСЮЗ
азар,
Джанкъоз башлары кёбе,санга джюрегим,
Алай бла да
Сёз сизгеди, къаратабан «тарихчиле»!
Къызгъанч адам кёлден
Джер къарала, кебе,
Ол заман джумушар
джийиргендим,
атыучу баришчиле,
бузар,
Кёбейиб толкъун тута,бетлерине черт,
«Бел» бла орун алгъанладан Гыл амалтын бет
Баймакъ аякъ чурукъ Суула бузланы джута,
Не зат болгъанларын джакълагъанлай,
Душманланы сокъмагъында джюрюучюле,
– чагъыр.
Чыпчыкъла гюрюн чача,залимлеге кет,
Билимим бла урунууну Къараджюрек, халкъны ичден бёлюучюле,
Зылдыубашха суу да
Чегетле чирчик ача,
Халкъны мугур этген
Тюз джашадым, адамлыкъны сакълагъанлай,«Тенг — теннгине» — демегенни юйю къурур».
– багъыр,Терекле бутакъ кере,
джой.джолгъа тюзетгенча,
асыл болур»,Чола къолда алтын
Кюн джылыуун бере,
Тюзлюк джанлы эсенг, кет да терсни
Ала мени джашау
«Асылсызны зар нохтасы
Акъыллыны сёзю – эгеу,
эте,«Тёзген тёш ашайды» — дегенлени къой,
Джохар атам, назик анам юретгенча,
«Тыбыр къулну, бийге болур, минг ёчюгю»,
– билеу,Кёк бетин айгъакъ
Эгерге кюрешме «къабар тишими»,
Поздравления С днем рождения на балкарском языке
тёзмей эдим,кёз бюрчюгю»,Уста къолда тиреу Ауур булутла кете,
Къадар, тай аллымдан, бузма ишими,
Ётюрюкге ёмюрде да
«Къарауашха бийче болур
Алгъышла
талыр.къайры барайыкъ?
тирилтди.сюймей эдим,
джетгендиле:
Джакъсыз болуб джаны
Бу къыйсыкъ джолда
Къайары бучхакъны барын
Хар заманда учузланы Тилде къала бюгюнлеге
«Кесим» деген джангыз къалыр,
турайыкъ,Итликге джол бериу, халкъны тигилтди,
Къалай тёзгюн, бу туруугъа, ортакъ бола?
Суратлауну бурунгула этгендиле,
«Элим» деген халкъгъа джарар,
Къачаннга дери былай Болмазгъа «бол» — дей да, аллындан джаллау,
Айтмагъанлай туралмайма, ачыу тола?Ала, тамам халыгъызны билдирелле,
къарар,алыб,
Энди англагъанма, терсди тынгылау,Аны хакъын, урлаб, тонаб ашасала,
нарт сёзлелле,Кюнню сюйген кёкге
Аны алдауун акъылгъа
къоймаз.
Джарлы халкъны алдаб, басыб джашасала,Сизге ахыр айтырыгъым
/анамы дерслеринден/
салыб,Пасыкъ пасыкълыгъын этмейин
Гудучула, мурдар итле, къанат кере,къыймагъанлай.
НАРТ СЁЗЛЕ
Машдакъ адамгъа къулакъны
Аманнга джол къоя, игилик болмаз,
Тюшюнюуден юлюшсюзле, акъыл бере,Кёлюгюзча къара насыб
«Сау бол»-дер болсун элигиз.тураллыкъ,
игиге бурдукъ,Бучхакъла да, джанларында, оноучула,
берсин, тыймагъанлай,Тарда къалмасын кёлюгюз,
Сыйыбыз тюлдю былай
Хар тюр аманлыкъны Тар англыла, бары, къалмай — къуллукъчула,
Аллах сизге акъыл Ачылмагъанны морт джутар,
болаллыкъ,тёзюб турдукъ,
Джюрек, акъыл тик турсала, келишмейин?Кёк — тёрени джезасындан къутулугъуз,
тутар,Башчыбыз тюлдю башчы
Джалан сёлешгеннге кёб
Джаным, Сара, не этейим сёлешмейин,
Къутургъансыз, игиликге къутуругъуз,Ачылгъан уууч къуш
Халкъны къул этиб, борчлагъа салыб.
Аллымдан джаллачы, болмайын тийгич.
сагъышымы кериученди.
«Багуш къазгъан тауукъ» кибик болмагъанлай?
Чырт сакъламагъан джеринден.
Банкларын къуруб, къозлаула алыб,
барды кюч,
Алай бла да
а, таймагъанлай,
Бергеннге келир кериден,
фатар салгъанды,Кертини айтыргъа алкъын
акъыл бериученди,
Андан эсе турсагъыз Къызгъанч бюсюреу алмайды,
Хар кърал башына
Бош къым — тым этесе, терсге, къаллыгъа,Деб эгечим манга
Айтыу болса — халкъны эси бёлюннюкдю,
Чомарт тарлыкъда къалмайды,
болгъанды,
Сен бош туайлайса, чабар джаллыгъа,
Саулугъунгу, хузурунгу джакъласанг а»,-Тукъумланы сыры — сыйы билинибди,
Айтханнга бермей къоймагъыз.
Къандагъай миллет ие
Къолай тыялгъаенг, джолуму кесиб.рахатынгы сакъласанг а,
турургъа?Къызгъанч болмагъыз, джыймагъыз,
алгъанды,
Энди къатдыргъанса, къурч кибик этиб,
Джукъ айтма да
Сырыгъызны айтдырмайын тынч
Джашыргъан заран этеди,
Дунияны юсюн зорлукъ
Бир кесинге тарта, бир тюрте кери,боласа,
къурутургъа?Бергеннге къайтыб келеди,
заманды:
сынадынг мени,
Ишингден да, кючюнгден да кау
Бий, ёзденнге бу зарлыкъны
Къайтыб излемез къойгъанын.
Акъылны башха джыяр
Отдан суугъа ата
Джартылагъа, ма алай бла, джау боласа,
Халкъ бла орнун, джерин билиб кечинирге?
Чомарт санамаз джойгъанын,
Манкуртлашдырыу энди туруду.
джокъду къайтырым.
атаса да,
кир тилни кишенлерге?
Ашые санаулу ашайды,
буду,
Ёлюм бла тюбешмей Алай эте тынчлыгъынгы
Да болмазмы бу
Къызгъанч къоркъууда джашайды,Башдагъы джаула излеген
Алкъын ишим кёбдю, барды айтырым,
тартаса да,
сизге джолну ачадыла.Тепси башына ётдюрлюк.
тартар,тутхан джолума,
Къыйыкъланы тюз джанына Алай бла да
тюберик,
Хайуан халиге адамны
Бармагъа къой мени
къайтаса да,
«Хо хариб» — деб тынгылауну басадыла,Ол санга джарыкъ
атар,Боранлы Къадарым, турма аллыма,
Ала тутхан джорукъладан да джюрютмейле,
Анда джюрек, кёл, адет — бир,Тюшюнмез мыйы болумун
Джашлыгъым, ой!да,
Сизни бла джуукълукъ кир,
Инсанлыкъ джорукъ къатар, берчленир,Ой джаным, джашлыгъым,
«Бетсизлени бетлерине айтаса бийле кюусюнмейле,
Чомарт адамгъа рахат Халкъ хылеу болса, залим кючленир,
Атма — дейме, мени,
2001г. Черкесск. КЧР.
Сиз къулланы асыл Аны джюреги, кёлю — тар.
сингнгенди.Чакъырама сени,
Башынг битленди, тара!
Гиназ аты, Хазар шамы — белгисиди.
бар,Ибилис джорукъ халкъгъа
Джарсыугъа салдыла,
Джарлы Къарачай, къара,
Ышан, тамгъа, байракъ, мухур иесиди,Къызгъанчха барсанг алыб
эннгенди,
Онгуму алдыла,
Къалай алдыла орун?!
Питналыкъгъа терс къарагъан, тюзлюк джанлы,
Къызгъанчны ашы «ташы» бла,
Башдагъы адет тюбге
Джокъламаз болгъан муратым,
бурун,
Трам — Семенле хан тукъумду, асыл къанлы,
бла,
туру,
Къайтмазлыкъ джашлыгъым,
Хар джерге уруб
Къул тукъумла — тышдан келген агъымыды.Чомартны ашы къашы
Бютеу даулетде болгъанды
Къоймазлыкъ къартлыгъым,
Тышдан байланыб джалгъа,
Ёзден къауум — Къарачайны тамырыды,
/анамы дерслеринден/
Адам ёлтюрюу, артыкълыкъ, уру,
Джашлыгъым, ой!Къалай чыкъдыла алгъа,
Бий — ышанла архивледе сакълыдыла,ЧОМАРТ БЛА КЪЫЗГЪАНЧ
этмейди,
Ой джаным, джашлыгъым,
Акъгъа къараны сала,
— тархлыдыла,таякъ атылгъан.
Чагъырны табхан оюм Кетме — дейме, менден,
Къайдан келдиле была,
Семен бла Оруслары
Юрген ит болур Джаным ауруйду, сёзюм ётмейди,
Мен тилейме сенден,Халкъсюер болур залим.
бир бёлюшюгюз!
Сыйынг белгили, сыйым танылгъан,
Ичден чириди, бу джарлы миллет.
Къуанчым таркъая,
Джартыбаш болур алим,
Сыйыгъызны бизни бла
тон – зыбыр…
ёсдюрдю даулет,
Умутум азая,
Хыянатчы да — нёгер,
«Бий» эсегиз бий-ышанны кёргюзтюгюз,Джыртыкъ къабдалгъа тыйын
Бир матух тёлю
Джашауум тенгизни джыргъанлай,
Джатагъан болур джигер,джазылгъанла,
– гыбыр,
джубаннган,Джолларым боранлы,Чарача болур кесе,«Тыбыр къул» деб тукъум аты Баймакъ къаблауч чурукъгъа
Ички бла, сёз бла алай Кюнлерим тубанлы,Сакъаллы болур кёсе,Трам — Семенни «къул» этерге талпыгъанла,бермезле.къуаннган,Джашлыгъым, ой!
Алгъышла
Уллу суу болур керилгенле?
Тенг – тенге туруб джууаб Къолуна тюшген сомгъа
Ой джаным, джашлыгъым,
Бу «журналистге» кёре,
Шо сизмисиз асыллагъа
– Семендерле,
Дертлиге дертин джетдирмегенле,Атма — дейме, мени,
/Дж.А..ха/
орнуна берилгенле,Къара къуллагъа хан
Аман, игини эскермегенле,
Чакъырама сени,
«АЛАМАТ» ЖУРНАЛИСТГЕ
Джасакъ болуб мал Сеничаланы къатыды бети,
Некди? — деб соруу сораламыса?Салдыла тузакъгъа,
Эльванкент. Турция.къабакъны къурагъанла,
Ге6бдешде ёсген — къалагъа дертли,Эресей, муну кёраламыса?
Кетдиле узакъгъа,зат, ёлюмсюз!
Джалгъа келиб къул
да кертини кёрюр.
къалыучулалла,заманым,
Джокъду Джерде ёмюрлюк
къарагъанла,Заман бла халкъ
Улху бла Тёрде Танг джулдузча джанган
керексиз,
Хунн бийлени къолларына
Асыл тынгылар, асылсыз юрюр,
Халкъны хазнасын алыучулалла,Атамы саламы,
Келир къышха мыдахланма Шо сизмисиз ханнга, бийге къул дерикле?
кийирейим?Джуртну терсине буруучулалла,
Анамы къарамы,тилегинг,
дженгер»- дер кибикле,
Алмаз мыйыгъа не Даулетни алгъан — уручулалла,
Джашлыгъым, ой!Насыб бола Джаратхандан
«Кёз кёргенни кётлек Не сёлешейим? Не билдирейим?
Къыт джашаудан да, ахыр, таллыкъса.Ой джаным, джашлыгъым,
бла джюрегинг,Шагъатла да — архивлелле, хапар берген,
Билим дараджанг – къарын бла чоюн.
къаллыкъса,
Кетме-дейме-менден,Къатыш бола акъыл
Хапарыбыз ма алайды, миллет билген,
Болумунг кибик – адамлыкъ бойунг,
Узун заманны былай
Мен тилейме сенден,
келир суукъ сезиле,
бауурда къалгъандыла.
танытыр,
кёрмеген,
Мыдахлыкъ сагъая,
Кюн тийсе да
Къыйын джоллу тау Айтханны сёзю кесин
Керти адамны сыйлы
Джылларым уллая,Шош табигъат, баш къагъарлай, сюзюле,
салгъандыла,
Хар ким билгенин, кёргенин айтыр,Башымда ким? — деб сора билмеген,
кёлюме,
бла толады,
Ташлы тарда фатарларын
бла демлеш.
атхан,Сынчыу макъам келди
Кёкрегинг да сезим
«Ачей улу Ачемезде» айтылгъанла,
Асылсыз тукъум асыл Къарын къайгъыда адамлыкъ
Бу айлы кечеде,салады,
алгъанла,
– кюндеш,
Ой джарлы халкъым, акъылын къабхан,
Заманны эсгере,
Къач хауасы сагъышлагъа
Эресейден, ата джуртха джол
Къарауаш къатын бийчеге джан баса.
чакъыргъан той.зат, ёлюмсюз!
тарларын алгъандыла.
тон – зыбыр,
Тюбдеги къулла анга
Джангыдан джанад кюеу
Джокъду Джерде ёмюрлюк
Тау этекни таш
Джыртыкъ къабдалгъа тыйын
къараса,
Кёк чартлагъанлай, тери даурбаз къакъгъанлай,
кетмесин игисиз.
баргъандыла,
– гыбыр,
Башдагъы пасыкъ къалай
— балыкъгъа, ой!
Къысха ёмюр бош
Трам — Семенле Минги Таугъа
Баймакъ къаблауч чурукъгъа итине,
Татлы чачылад сабий
насыб алайыкъ,Бойлу, сары, кёксюл кёзлю аждагъанла,
Аллах буюруб, ачылсын кёзюнг!
Хапарлыкъ болдум элни
миллет, алгъышлай,Джайылгъандан биз да
Джигитлик бла, билим бла танылгъанла,Джарлы Къарачай, сангады сёзюм,
Къарады — делле, чыммакъ бетиме,Бал аягъындан ичеди
хауа джаяйыкъ,
Джерлилени кёллерине киргендиле.
керген,
Чюйреди — делле, субай атыма,
Бу чакъырыуда кёргюзтюледи, ой!Алай эте къуанч
келгендиле,Зарлыкъны ууун кенглеге
затыма,Халкъын адети, тёреси бары къалмайын,
кёрейик,Басынчакълаб Кавказ джуртха
берген,Къарайма джарсый кёрген
береди, ой!Хар адамны къуанганын
— деб урлукълары,Илячин орнун шорбатха
атыб.Хар атламына багъа
джылыуну берейик,Башха джерде къалмасын
тартханды.
Адамлыкъ халын шешагъа
къарам алмайынХар адамгъа джан
Оналтынчы ёмюр ёте, туудукълары,Болмазларын да ёрге
Миллет да турад, чагъырын тартыб,
Басыннган миллет кюеуден
Зарлыкъ, питна, чалдыуланы атайыкъ,бла билиннгенди.
джыкъгъанды,
ашады,
къаутарыуу:иннет тутайыкъ,
Экиси да аскерлик
Халкъыбыз алай кёбню
Къралны хазнасын урлаб
этелле, ой!
Джашау кюнде иги
Асыллыгъын «граф» такъма ат билдиргенди,
Энгишге тартыб, къаралаб турур.
халкъдан бошады,
Бёрк алгъанланы разы
зат, ёлюмсюз!
«Каркадынов», «Семенов» — деб айтылгъанды,
анга тиш урур,
Бу къаргъа сюрюу
Сора, арагъа, аууз марданы аталла,Джокъду Джерде ёмюрлюк
къуралгъанды,
Болумсуз хар ким
Башына табны «игиге» атаб,
Чам, харх къуюла, базарлыкъ эте, ой,
болумгъа тёзюмсюз.
Къаркъатандан эки тукъум
Онглусу – сыйы болгъанын билмез,къураб,
багъагъа саталла,Джан болгъанды бу
Бий китабха «Семенов» — деб джазылгъанды.
чыкъгъанын сюймез,
Джангы джорукъла кеслери
Келинле бёркню уллу Адамлыкъны джолларына къайтайыкъ,
Христьян динде «Симеон» — ат аталгъанды,Бизни халкъ ёрге
тыйылды тамам.
кийдиредиле, ой!
Алайды да, суукълукъну атайыкъ,бергендиле,
бла…Халкъ да тарлыкъгъа
Бир башха бёркню
Сора, некбиз, дуния малгъа, былай, къул?
Асылына уллу багъа
Кёк – Уллу салгъан джорукъ
Кемсизден — кемсиз, амандан — аман,
башын джабалла,
Биргебизге аллыгъыбыз — бир бусхул,
Тамадагъа Къаркъатан — бий дегендиле,
Анда уа — Ёлюм, урукъ бла —
Биз демократбыз — деб къычыргъанла,
Кюеу дженгнгерле кюеуню Керек сёзню, айтырынга, айтмаздан,
Аскеринде къуллукълагъа орнатханды.
Къайтырыкъ джолун къыяды,
СССР — ни къаралагъанла,хахай этеди, ой!
кетерибиз, къайтмаздан,
юзюкню джаратханды,Джар къыйырына тыяды,багъадан – багъа,Джыйылгъан халкъ да Бир кюн чыгъыб
Орус патчах хан Учурум таба сюрюклей,Керекли хар зат бёркюн алалла,зат, ёлюмсюз!базыннганды,Джюрюр талпыуун кёрюклей,
Стихи на Карачаево-Балкарском, Тюркском языке
Хар кюнден – кюннге, хурджунну джагъа,
Тукъум келинле кюеуню
Джокъду Джерде ёмюрлюк
Аскер уста болумуна
джарыта,
Джарлы миллетди тирелялмагъан.
Кюеу чыгъады, кюеу чыгъады, ой!
Нек джашайбыз, ариу сёзсюз, сезимсиз.
Эресейге атланнганды,
Бир умут бериб
эскералмагъан,
къолундан алыргъа
атларын,
Бир къауум а
Бир алгъа сюре, арыта,
Алай бу халын
Алгъыш аякъны аны
Нек басдырдыкъ ашхыланы
Бары — къарнаш, Трам — Семендер юзюкденди.
Буар заманын марайды,
Башына къаугъа, артыкълыкъ джетген,«Амин» – дейдиле уллу, гитче да, ой!
шартларын,
— Ханлыкъ даулетденди,
Адам – джарлыгъа къарайды,
кетген,
этеди арада,
Нек унутдукъ адамлыкъны
Была бары Хазар
Аллында джарны кёрмеген,
Бютеу байлыгъы тышына Тукъум тамада алгъыш
Алгъа чыгъа, ура, джыгъа, табыугъа,Орус, Казак, Къабартыда, Дигордады,
Джолну ахырын билмеген,
ашагъан,От — истемейде учушадыла, ой!
эришиулю чабыугъа,
Бюгюн, Семен, Къарачайда, Авардады,Джашар кюнлерин санайды,
Алай гырджынны дыкгы
Джигит уланла, илячин къанат къакъгъанлай,Нек джан атдыкъ
табхандыла.Кёкрегин, кючюн сынайды,
къралда джашагъан,Тойну башында къубуладыла, ой!
Кюнлей джортуу, излеу, алыу, ашауда,
Скиф халкълада къонакъбайлыкъ
Адамны халын джокълайды,
Дунияда эм бай Нюрлю къызчыкъла, гюлле кибик, чакъгъанлай,
Алай эсе — не магъана джашауда,
Семендерле къауум — къауум къачхандыла,атлайды,
миллет талгъанды.Кюеу чакъыргъан, кюеу чакъыргъан той!
зат, ёлюмсюз!бла ханлыкъ битиб,
Къадар а джандан
Бу къыт джашаудан
барады орайда,
Джокъду Джерде ёмюрлюк Ич, тыш джауну итлиги
бла…
Эсни къуршалаб, чанчхы болгъанды,
Къарачай элде къуанч
Тюгю тюшген джумарыкъча, сюйюмсюз.
Онючюнчю ёмюр кире, палах джетиб,
Кёк – Уллу салгъан джорукъ къуумла,
юйюне, ой!
да турады,
халкъны шамы элле.Алда уа — Ёлюм, урукъ бла —
Хар тюшюнюуде аман
Кюеу келгенди къайын
Чапракъ тёкген терегим Хунн асыллы бирлеш
Мангнгылай терин атханлай…
Тамбла не болур? — деген соруула,
Харс, джашла!Терезеге чапракъланы урады,
ханы элле,
чабханлай,
басыб,
арбазда той.
джелле келтире,
Ата – баба Хазар къралны
Адам да барад Бушуу келгенди башланы
Джашла этелле эркин Кече сайын хыны
— Семенле,
Толмазлыкъ мурат береди,
джабыб,юйню тёрюнде,
джол тутханын билдире,Семендерден болгъандыла Трам
Хаман аллына сюреди,
Тубан тюшгенди тауланы
Къартла туралла алгъышлы Къыш да бери Хунн Сия — Лин тукъумданды Семендерле,
Тумакълыкъ бере ангнгына,
ТУБАН ДЖАБХАНДЫ КЪРАЛЫМЫ
Миллет басына, тепси джасала, ой!болад, талады,
къоялмайма.
Ауруула сала санына,орналалмазлыкъды.
Къарачай элимде,Санынг дженгил муал
Джалгъан сёзню къайтармайын Арыгъан этиб келбетин,
Мугурлукъ ол джерде
Къуанч барады Уллу
шаушал болады,
Да, дагъыда, джууаб этмей болалмайма,
Табыугъа буруб иннетин,
табылмазлыкъды,
Ким биледи, не хал болур, Дунияда?!Къачхы кюнде джюрек
къалай тартхын?табдыра,
Джангызлыкъгъа анда джер тийилмейин,
кёк ёлюмге тюбемей.
Къаракъулну хан асылгъа Бир джерде ашын
эсе,Сатлыкъ болгъан башчылагъа
Бир джан къалмаз
айтхын?
атдыра,Джуртунгу хурмети тёллендире
Ёлюм — къалым урушуна кирилмейин,
хаухду,Трам — Семеннге «къул» дегеннге не сёз
Бир джерде сыйын эсе,
Халкъла, бирден, былагъа тик сюйелмейин,
Бу дуния барыбызгъа
билмесем да.
джоллайды,
Халкъынгы асылы кёллендире бар, бусагъатда, Дунияда!
кюнню эскермей,Быллайла бла сёлешиуню
Кёб тюрлю джолгъа турурса,
Ой бир хал Джашайса сен ахыр
алдым, сюймесем да,
Джанын, санын да зорлайды,Джаратхан джюрекни тёрюнде
салалмайын,
Уллу кёллю, эки кёзюнг ауду,Ол себебден къалам
Дуния малгъа байлайды,болурса,
Къутхарылыр джолгъа кесин
тиймезлей?
тынмаучанды къагъылмайын,Джашау Адамны алдайды,
Джуукъ — тенг джылыуу джылытыр
Басхы басыб, арсар болуб, къобалмайын,
Кёкбет ёлюм санларынга Бу къул къауум
/стихи на Хуннско-Тюркском(Карачаево-Балкарском) языке/Ашхы мурат, тынмай, кенге керилирсе,
Халкъ тюгениб, туз дамыны табалмайын,
этген кибик,
Быллайлагъа джууаб керек, джабылмайын,Софи Трам-Семен
кёлтюрюрсе,бар, бусагъатда, Дунияда!
Къадар сени ёлмез «Хан», «бий» болуб тукъум — джукъсуз болумсузла.
Аны тутхан Хакъ-Адамды.Ишинги асыуу кёлню
Ой бир хал кёрмезлей,
Асылланы «къул» кёргюзтюб, асылсызла,Хурмет этиу — шам-саламды,
келгенме.да, акъыл къатмай,
Къалай болдунг кёрюрюнгю мырдыгъа кирген кибик,
джерлешир,Энди аджашмазлыкъ болумгъа
Зорлукъ чегиб турсала Уллу кёллю, заран джетген кибик,
Джазылгъан зат кир Таза кёлге нюр
Джашауну сынадым, сокъмагъын билгенме,эмгенлени юсден атмай,
тиерлей.«Джеталмагъан джер тырнайды» — деген кибик,
илешир,
ёлчедеме,Бу адам къан
Кёкбет ёлюм санларына Фахмусузгъа джюрегимден тагъаландым.
Кюлген кёзге кёб Бютеу ауурлукъну хорлар
Халкъла уа — сант, «огъай»- дерге болум табмай,
тенгди,
Алгъа — кюлдюм, сора кёлден мыдахландым,
Ышаргъан бет–нюр келбетли.
кючдеме,
бар, бусагъатда, Дунияда!Алай, джерде адам бары
«Тарихчини» джазмасына къарам атдым,Чыракъ тутхан-джарыкъ бетли,
Джангызлыкъ ауруугъа тирелир Ой бир хал
хурмет этерлей,багушлукъ китаб табдым,
Аманлыкъ а-хурметсизде.бла къабылмагъан,
Хар миллетни юйю-кюню кюйер болуб,
Тар джоллула санга Кёб болмайын бир
Адамлыкъ бар хурметлиде,Адамлыкъ ёзеги тот
тиер болуб,Уллу кёллю, сени джолунг кенгди,Сёзюм — сизге, къаратабан «тарихчиле».
Анга тенг, шох къанат керир.джабылмагъан,
Иблисчиле хар даулетге
кёк ёлюмге тюбемей.атыучу баришчиле,
Хурметлиге насыб келир,
Кёк — Уллугъа кёлю чыртда
Джер юсюне «къандагъайла» ие болуб,
Бир джан къалмаз Гыл амалтын бет
Тохум кёммей, чыкъмаз терек.да, сынчыусуз кетерик,
бар, бусагъатда, Дунияда!
хаухду,Душманланы сокъмагъында джюрюучюле,
Алыр ючюн, бериу керек.Кетер кюн келсе
Ой бир хал Бу дуния барыбызгъа
Къараджюрек, халкъны ичден бёлюучюле,
барады.Мен — Ёлюм келсе да, ёретин тюберик,
бирлигинде,эскермей,
Айыб этмесин Къарачай, Малкъар.
Джашау джолу тюз
— деб.
Къараны акъ кёргюзтгенле Бараса сен онгсузланы
къоялмайма.тёр табады,
келме былайгъа артдан
итлигинде,Уллу кёллю, сени кёлюнг тауду,
тукъумсуз-джукъсузгъа джууаб бермей
Ол хар джерде Бир да къайтыб Алагъа — къул ич аскерле
/джыр/
кюрешген бир талай Халиси бла айтылады,
— деб,
бийлигинде,ДУНИЯ ХАУХДУ
бёркюнге сакъ бол»- дегенлей, хан тукъумну кирлерге
Сый бериучю, сый алады,Эшикни ачханма, чыгъыб кет мындан
Эки бетли керахатла Анкара. Турция. 1995г.
«Биреуню бёркюн алсанг
джаллагъанлай.
бир татыу алалмам,
бар, бусагъатда, Дунияда!
Болур эди къадарым.къадар бетсизлик кёргюзтген, къаракъул «тарихчилеге» джууабды бу назмум.
Халкъ да андан Аны бла ушакъдан
Ой бир хал Бу ёртенде кюймеклик
айланнган, асыллагъа тил узатыр
болгъанлай,тёрюме салалмам,
Итлик этер, кир адамны, онгнгу болуб,
Джокъду санга мадарым,«къул» этерге кюрешиб, багуш тукъумларын «хан-бий» этиб китабла чыгъарыб
Ол миллетге тюрт Огъай, бу джауну уа
Артыкъ ачха, аманлада, толу болуб,
сюймеклик,китабда, Трам-Семенланы, бийле бла ёзденлени
бармаз,
этдирлик?Банкла бла, фаизле бла, онглу болуб,
Ой кеч келген Аллай «тарихчиледен» бири джазгъан бир
Тутхан иши алгъа
Ёхдем джюрегими адаргы бар бусагъатда, Дунияда!
Къышха элтир джолларым,терс зат джаздыла, чиздиле, халкъгъа теджедиле.
Хурметсизде сюйюм болмаз,джетдирлик,
Ой бир хал
Тартадыла аллына,келген бек кёб
Муратлары бары толур.Олмуд сёзлериме мыдахлыкъ
Бир джыйымдыкъ, къалгъан халкъгъа, тузакъ къуруб,Къатылалла джылларым,
зарлыкъ басхан джюреклеринден
Иши–кючю къолай болур,сёгерикди,
къулакъ джырыб,Къырау ургъан саныма,болмагъанла орунлу болуб, тар болумлары бла джюрюр,Олму аягъымы Джерден
Шайтан тойну тауушлары
Джараларын ачдыра?
турмагъан, билим, культура ишге тыйыншлы Хар къалайда рахат
бюгерикди,чыгъыб,
джакъдынг,чыкъгъан сагъатда, дипломланы, сыйлы атланы, къуллукъланы сатыб алгъан, бир затдан артха
кёрюр,Энди джангызлыкъмы мени
Ибилисни ахлулары тёрге Буз джюрекни нек
90 — чы джыллада, кърал къатышыб, адамны аманы ортагъа Хурмет этген хурмет
Сора хорлаялмай, кериге кетдиле.
БАР, ДУНИЯДА.Ышыгъына чакъыра,
кёрюннюкдю.
Сен айтылырса алгъышда.иленнген этдиле,
ОЙ БИР ХАЛ Къанатынъы нек къакъдынг,
Не болгъаны олсагъатлай ныгъышда,
Ала бары мени Джукъланма, джан, джарыкъ джулдузум.
Мени ойун сёзюме,Тий, тийгенлей ичиндеги тёгюллюкдю,
Джалгъан сёз къалыр Ырхыла да келди, боранлада да урду,
Мени унутсанг да,Акъылынгы нек бёлдюнг,
ичин билген.
Барыуунг элтир тёрлеге,Мени джашаууумда джангнгур, къар да болду,
да,Кюрен тартхан кёзюмде,
Къыйын тюлдю биреуленни Талпыуну тыйма, ёрлерге,
Бушуугъа хорлатыб, хилеулениб турмаз,
Башха бла болсанг
кёрдюнг,саутду, Адам деген.
Тюзню ачарыкъ – кёзюудю.
Тюшюннген, ишлеген джангызлыкъдан къоркъмаз,
ёмюр узунунг,Ариу булбул не
Ичи толу бир
Алай халкъынга – тёзюудю,
такъгъан,
Да тюз болсун
Сенден!Сёлешгени — багуш тилни урумуча.
бек кюйер,
Керексиз тенглени аркъасындан
Тыш, джек элледесе,
Джарымайды джюрегим«Тёгюлгени» мырды сууча, джуумдуча,
Ачыгъан джан да
— джангызлыкъдан къоркъгъан,
Узакъ джерледесе,Чыкъмайдыла сёзлерим,
Адамлыгъын, сыйын, сырын, барын билдим:тийер,
Ийнанчсыз бла ангсыз Болдунг ёмюрюмю сюйюнчю.
Кёз джашлылла кёзлерим,Алгъаракъда бир «алимге» алай тийдим,
Кёзге тюшгеннге кёз
чыртда таймаучанды.
Джашаргъа кюч бере,
Сенден!
сёзлерин чачыратыр.
Салгъан сокъмагъы солгъады.Джашау хузуру да
Тюшлериме кире,
Неден?Асылсыз а кир
Халкъыбыз къыйсыкъ джолдады,
къалмаучанды,Таныгъаным — насыб бериучю,
Джарымайды джюрегим
Асыл эсе, джарашыулу ангылатыр,Сыйлы – сыйлысын къурута,
Джаратханны билген джангыз
Сенсиз джашасам да,
Чыкъмайдыла сёзлерим,
къаны,
Уллу – уллусун улута,
къатышханды,
Узакъда къалсам да,
Кёз джашлылла кёзлерим,
Тиер-тиймез бузуллукъду аны
Билимсиз болур сюзюучю.Мени джашауума бошха
тюлме мен.
Неден?
таны,
Фахмусуз болур тийиучю,
бираз аджашханды,
Сен саулукъда джангыз
Озгъан джазгъы тангымы?
Джауну, тосну дараджасын алай
Болумсуз болур чимдеюк,
Алай бу сюйюмсюз
Кёрле не кёрюрле.
Къач кюнюмде джарыта,
кёрюннюкдю.
Джаланчы болур силдеюк,
Къачан бюгюлюр — деб, кюнюмю санайды,
Ала не билирле.
Армау эте ангымы,Не болгъаны олсагъатлай
къууруу.
сымарлаб къарайды,Таныгъаным, шохум, джуукъ, тенг,
Бош муратха талпыта,Тий, тийгенлей ичиндеги тёгюллюкдю,
Сёз бла джанны
Тёрт джанымдан манга
Сёз кёрюклейдиле,Суууй баргъан cанымы,
ичин билген,ауруу –
салгъанды,Джангызса — дейдиле,
Джанган отха кийириб,
Къыйын тюлдю биреуленни Тау тарларында бар
Мыдах ауангнгысын юйюме
саныма.
Нек алдадынг джанымы,
саутду, адам деген.Онглу ачымай къалмайды,
бираз тик болгъанды,
Талпыу сала муал сюймеклик,
Ичи толу бир Алай не этгин, болмайды,
Джангызлыкъ бла арам
Ёрге тартхан эдинг,Ой кеч келген
Ма алайды, бюгюн туруу, джарлы атам.
эд.Бюгюлмеучю ёхдем келюме.
Танглай атхан эдинг,
/джыр/
кёб эштдим, болмай хатам.
Киши чимдемей турур
Сагъышларым такъырлыкъ салалла,
джаныма,
КЕЧ КЕЛГЕН СЮЙМЕКЛИКАртыкъ сёзню бир
эд,
юйюме,
Зор джашаудан талгъан
1999. Анкара. Турция.
Чыкъылыкъла къыз, джаш болуб, хакъчы болуб,
Халкъладан онглу болур
Джангызлыкъны ийе этиб
Джылыу берген эдинг,
Мундан къутулалмаз, не алим, не залим.
тюшюрген джакъчы болуб,
Фахмулуларын аяса,
соралла,
Кюнлей тийген эдинг,
Аламны шартыды — туугъан, джашау, ёлюм,
Алай сенден гыл
Халкъыбыз мунга сагъайса,
Къаты джылла сорууларын
чача.
дуниягъа келир,
тыяйым — деб.
Андан ачыла сынайды.
Мен къыйнагъан, таза джюрегинг.
Аулу кёзюмден тубанны
Джангы сыфат бла
Бу алдауну къуюлгъанын Къарачай, ёмюр, алайды,
кёлюнгде,
Къуанч берген эдинг
эрир,
джыйяйым — деб,
Ёлгенден сора сюеди,
Джангы джылыу табалдымы
Кенгден келген эдинг,
Чапракъ, чыгъанакъ да, бир топракъда да
Кюрешеме аны чырмаб
Сау заманынгда тюеди,
джёнгеринг,
уча,
Джангы кепге салыб, джангы тирилтиучю.
Бусагъатда, сени ишинг, къатыш къыбба,
бек кюйер.
Бош хатанга тёзалмагъан
Къанат битгенлей джюрегим
Джер дегенинг — къазан, барын эритиучю,
Да джюрегим, джер тенглиди, джаным — Абба,
Зарлыкъ деген бла
Джан нёгерим, тюшемиди эсинге,
Сени кёрген эдим,
кёкде керилген да,
да чиркиннгенме.
бек сюер,
Джыламукъдан толгъан кезлеринг.
Кадар берген эди,
Бёджекге тенг болур Юйдегингден бу халкъдан
Бизни халкъ сёзню
кез алллымдан кетмейле,Эресейни бёлелле.
тюшер, учхан, сюркелген да,Тарыгъама, Абба, санга, инджилгенме,
илинир,
Кече кюн да
тутуб,Бир кюн джерге
болмазлыкъ къаланнганды,Юсюне хар чёб
теледим,Закон салыб кенгеш
Бир — бирине байланч, керекли джеринде.Юсюне де хар
Кёздеги адам тилинир,Сенсизликни бушуу бла
Джарлы халкъны эмелле,
тенгди бир — бирине,Джарлы къызынг, ит сюрюуден, таланнганды,
Кюусюнмегенинг илешир.
бар эсе,
Къандагъайла къошбаш болуб,
Аламда хар барлыкъ
дери кергендиле.Сюйген, сюймеген сёлешир,
Дуниялада борч тёлеген Советлени кюседим.
Тюбюндегилени учузгъа санагъан,Ёз сырларын манга
ачырса,артха къайтмазгъа.
Демократиядан тоюб,Мийикдеги, болма огъартын къарагъан,
Да къызынгы, аяусузча тилгендиле,Кёб тюрлю затдан
Антлы болуб энди
Эски къралны эскердим,болду, бирлешди.
билген эдинг,Ёргеде болсанг, ачыкъса,
Тохдамадым, тюшюнмедим, сагъайыб,Кёргеними кёрмез болуб,
Ахыр кюнлеринде тенг
Боллукъланы кёб алгъадан Кюн таякълары къуурур.
— шуу болгъан арбазда,Халкъны ашаб, сюйюне.
джерге тюшдю,
Айтхан эдинг, «аямазла» — деген эдинг,Булчукъну джелле суурур,
Къалгъан эдинг къуу Къуллукъчула, мыйыкъ бура,
Учхан, джюрюген да къара бёленнгенди.
билер,
чачынг агъарыб,
Базарлада сюрюне,къарады,
Бютеу бары ётюрюкге Къаракёл анга тиш
Чыммыкъ къардан къара Эресейли арсар бола,
Ёлюмню бетине къоркъуулу
Джашау ызынг, джылынг, сырынг, тюрленнгенди,
тийер,Джоюлмагъан сезимлерим.
Къара аякъ «гиназла».
Алай заман келди, бары тозурады,Айтмагъанынг, айтхан кибик, басмаланды,
Кёзге тюшгеннге кёз Суумагъан сезимлерим,
Миллетлени абджыталла,тийгеннге чанчыла.
— тартмаланды,
— алай.Джюрегиме ауурлукъ салалла,
Урлагъандан тоймазла,Чыгъанакъ тура эд
Окъа буруу айтыуларынг
Уллу адамны джашауу
кюнлерим,Къаладагъы «башчылалла»,
Созулма созула, кенглеге ачыла,
табылгъанды.
Телини — махдай, парийни — сылай.Сенсиз ётген мутхуз
Къаничер керахатла.
эд эркин таласында,Муну этген юйдегингден
къаркълаучу.
баралла,
Ич къаугъаны кергендиле,
Лана да чагъа
бла джабылгъанды,
Ала къаргъача къутсуз Джылыу бермей санаусуз
Кёкню алгъан «шорбатла»,эд бутакъ арасында,
Керти сёзюнг джалгъан Сен, булбул кибик, джырла джырлаучу,
иеси.«Илячинбиз» — дегендиле,
Джаз чапракъ ёсе
къаблагъа джыйылгъанды,башхагъа къойма.
Сен энг насыбымы Тыкъсыу кире хатхума.
мыдахлыкъгъа батдым.
Алтын сёзюнг джез
Сен джюрюр джолну
Джылым келе, терслигими англадым:Кёргениме акъыл бёлдюм,
Сора анга къарай
Айтыуунгу магъанасы къыйылгъанды,заманны джойма,
Мындады — деб джазыууму белгиси,Эресейге, джуртума,
къабыргъагъа такъдым,Айша — Ханым чыгъарылыб, атылгъанды.
Джау бла демлеше насыб сакъладым,
келдим,Къач деметни этиб
«Акътамагъынг» бир башхагъа аталгъанды,— гырджын.
Башха джерде джангы
Тансыкъ болуб къайтыб
къатхан лана сабдан,чертгендиле,
Ачлыкъ джетгенни тилеги джолума.
1995 дж.Созулма ханс бла
Джашауунга джангы ызла
— сыгын,Кетген эдим джангылычлы
КЪАРАНГНГЫ
къуру чыгъанакъдан,Джарлы атам, сени талан этгендиле,
Бауда ёсгенни къайгъысы эштирге,
къалгъаннга.Къатхан чапракъла бла
/Ф.Байрамукова бла Зубайда, Маруа чыгъаргъан 2-томлукъ китабдан сора/тартар.
Къызгъан ангнгым унамайын
Башында, джюрекде бир заты ЧЫГЪАНАКЪ
АТАМ, САНГА ТАРЫГЪАЙЫМ
Не — тёрге, не да багушха
аллыма,Ойланыр заманды, акъылы болгъаннга,
КЪАЧХЫ ЧАПРАКЪ БЛА
Кенгден джарысанг да, джукъланмайын тур.
ачар,
«Кеч мени» — деб чыкгъан эдинг
уясын салгъанды.
заманны ачымсыз дауун.къур,
Сёзю айтханны болумун кетерге,
Къара сагъыш башха Сиз эштириксиз келир
Кесинг излегенча джашауунгу да джетдиралмайды,
Юйден чыгъыб тебрегенем кёкрекни алгъанды,
Сыйламаучула джуртну ёзенин, гарасын, тауун,бёлюнюу,
Не кир атса
1995. Анкара. Турция.Бюгюн мыдах сезим
Эскермеучюле халкъны онгсузун, ёлгенин, сауун,Сеничагъа болмаз джолдан
джеталмайды,джеталмаз.къалгъанла.
улху излеучю» къауум,Джазыу буйургъанды, джокъду ёкюнюу,
Ёзю къатыгъа джау Акъыл сёз заргъа
Къара тынгылауда турмасын «Салам бергенни къолунда
кёрдюм.
бутагъы кюйер.Алай не келсин, эшталмаз,
уланла,Чыгъары ючюн, керек адамгъа, бой салгъан антсыз.
Терсейген джашауда магъана Тийсе да джангыз
Татыу табаред ашауу,Башха топракълада ёлмесин
Керпесленнгенди гудучу, джыртхыч, амантил, къакъгъыч,Манга насып болду, санга тюбедим,
тийер,
Бошха кетмезед джашауу,
керилиученди,
казандан тигимчи, залим,арыр.
Мийик терекге шыбыла «Кеси тишлигин тишлесе»,
Душманны къуалай чек Борбай салгъанды къабхын
Джюреги джанмагъан джашаудан Джангылычынгы гюнах кёргеннге,
ишлесе,джан берилиученди,
устасы, билимчи, алим,
Джулдузгъа тюбеген, джюрекден джарыр,
сёзню сюргеннге,
Бу джарлы адам
Халкъы ючюн джуртда
Бюгюн азгъынды къалам
джарыкъ джолунга.Сен къулакъ салма
Башын айыбха къоймайын,
Сюрюлген сюрюуча, ангнгылары юшюб.
къантамар болуб джукъланды, джанмаз.
Нёгер болмасам да джояр.
джоймайын,
Кёбле алай болду, кёзлеге ау тюшюб,Арсар джюрек да
Да тилек этеме, бар — деб, онгнгуна,Зар ёчюгюуге джашауун
Ол къадар кючню Терсни, тюзню билмей, абзыраб къалады,
Халкъны адеби, адети, шамы джокъ болду, къайтмаз,къоранч,
терсине къыяр,
тийиучю.Башчы «кесим» — десе, халкъ джесир болады,
тиреую джыгъылды, къобмаз,
Мени джюрегиме къатылды Джау кеси джолун
Зар болур джауча болуб кетгенле.
Ара джашауну ара
Насыб тамырланмад, азалды къуанч,
ызлау бла,
Чалдыу салыуну билиучю,Джашауун джашамай тас
артына тыгъылды, чыкъмаз,
джерде.Аякъ ызынгы таймай
Иннети кемсиз кирленнген,
джанларын бергенле,Адамлыкъ деген эшик
къалдым бу мыдах
Не ючюн десенг, сени уулау бла,
Адамлыкъ халы тюрленнген,
Терс буйрукъ тюбюнде Халкъ чарпыгъынды, тасды ийнаныу, ышаныу, чыдам.
Мен да джангнгыз
Ол аламатды — дерикме санга.
Дерт джетдирмейме, дертлешиб.
бушуу берелле,Онглу болгъанды намыссыз, бетсиз, хурметсиз адам,
Джолунгдан къалалмай, сен кетдинг ёрге,
Джауум барды — деб тарыкъсанг манга,
Джуаб этмейме, бетлешиб,
Джюрегиме къара бир тамам,
ёзен бекге,рух кючленеди,
Ачыуум дженгил суууйду,эсиме келелле,
Джан солуу этиб, тайгъанны теплеб барады Кёлюнг орналалмад бу
Джау къаты болса Аллайгъа джаным ауруйду,
Джангы Джыл кюнюнде заман,
Алай, джарыкъ джулдуз, тансыкъ энг кёкге,
анг кериледи,
Хар болумлугъа тагъылгъан.
ЭСКЕРЕтолугъа тик болгъан
халынга.Сан тарда болса
сугъулгъан,ТЫШ ДЖЕРЛЕДЕ ЁЛГЕНЛЕНИ
Къолу толула кёлю Бойсундургъан эдинг ариу
нюр ичинде джатхын!Хар джерге болур
тюрленмез.
салыр.
аллынга,Аллах рахмети бла
Кесин кёргюзтюу — хар иши,Джан джылыуум санга
муратына тюз джол Учунуп чыкъгъанем сени
Джаханим сынадынг, энди джандет табхын,киши,
Сагъышларым — сенде, сезимлерим — сенде,
Алай бла да
Насыб сынатханенг, нюрюнге кёмюп,
мени да этгенсе,
Аны тыялмаз бир
терилмез.акъыл алыр,
Бир кюн тохдагъаненг, эсинги бёлюп,
Кесинг кибик джанар
Адамгъа джарсыу береди.
Джангылыч бла терсге
Керти адам чекгенинден Мен, сен джолукъмазлыкъ, джангнгыз джолоучу.
Ай джан – атам, джана кёклеге кетгенсе,келеди,
Къарам кёбню кёрюр, джюрек бирни сюер,«тайгъакъ халгъа» тюшмей къалмаз.
учуп барыучу,хазырма тюберге.
Ол хынчыу къандан кёлюмде.
Эм онглу да Сен кёксюл кёкледе
Ёлюм – къалым шарт бла
Ауруун билгич багъалмаз,
Сенсиз джылыу табалмам джашау болмаз,
таралтхан,Къолдан алалмазла, алгъынча кёмерге,
Зарлыкъгъа дарман табылмаз,Сенсиз ёксюзме мен, сенсиз джакъсызма мен,
Аякъ таймай дунияда
Ариу сыфатынга кёбню
джазыуунгу,
Фахмулугъа уа эришир.
— шуу юйюме,
атлаучуду.
Сен джарыкъ джулдузса, кёзню къаматхан,Къарачай миллетге къойгъан
Онглу бла, джауча, демлешир,Мыдахлыкъ салалла къуу
Болумсузну юсю бла Джарлы Тюзлюк, энтда таргъа тыйылгъанды.
«Ахыр айтыуунгу»,кёлю,
Джелле сызгъыралла, боранла улуйла,Ёмюр деген, ачымасыз сынаучуду,Ёлюм, ёртен, тонау хапар джайылгъанды,
Алай ала сени Джюклениб болур тар Тансыгъым мени эскер.
Джанны, санны къатдырыргъа юренигиз,салах,
кюйгендиле.
Ол не тириди, не – ёлю,
Къалайда да, кимле бла даАлайды да, гитчеликден иленигиз,
Дунияда тартылгъанча ауур Аталары кибик зардан
Ёмюрде тынчлыкъ табмазлыкъ.
Тансыгъым, хапар бер,Эсеб этиб, къутулур джол излериксе.
Бюгюн башым — къара сагъыш, кёлюм — мыдах,иннет тюйгендиле,
Джарлыды, джарлы, онгмазлыкъ,Къалайладаса,кимлебласа?
Зоргъа тюшсенг, сый сындырмай, чегериксе,
ауун атыб.
Энди ала манга Анга джашауун ашатхан,
Башым арсар болуб, джюрегим — тузакъ.
Джюрек сынса, Аллахдан кюч тилериксе,
Хар къарамгъа чагъресизлик кийирди,
Джюрекде зарлыкъ джашатхан,Джангыз къалгъан эдим, армау болгъан эдим,
тиреликсе,юсюн басыб,
Акъылларына да итлигин 1999дж. Анталия.
менден узакъ,Санынг тюшсе, джюрек кюч бла
Джокълукъ десем адамланы джетдирди,
Къайтарыуу:Сени элтген эди
джол тутуу барды.башчыны хыйлясында,
Сени сюймегенинг юйдеги
ёксюз къызынгдан.Заман келген эди, араны бёлген эди,
Бел къатдырыб джангнгыдан
Халкъым десем къул энг, джаугъа ийилмезча!
Джек джерде къалгъан сюрюрге.
бар, туруу барды,Къралым десем, тыш джауланы ойнашында,
Къурч кибик адам
Къурман — садагъа, джан — салам санга,
Бу дунияда ёмюр
Джашау джолда джыгъылыу къарашханлай.
къул джыйын сюймезча,
джырымдан,
Кёрюрге кюсей,
Къарыусузгъа ёкюл болуу, сынамыды.
Джашау барад, кёзле джер бла
Акъсюек бий эдинг
Тюшмейди атынг мыдах
Сёзюнгю излей,
Джан аурутуу, адамны баш танымыды,
Муратладан, умутладан аджашханлай,
Закий эдинг джахил, тарбаш зарланырча,
манга,
сени сюерге,
бла тенгленигиз.
Баш сакълау бла, тёзюм бла джашагъанлай,
джелде таралырча,
Тансыкълыкъ ауруу сингнгенди
Джазыу болур эд Керти теннге кертилик
— деб ышаннганлай,
Уллу эдинг ургъан
Чегетлерими нызы чачлары.
Сокъуранмайма,
турушуугъа кёлленигиз,
Келир заман къутхарыр бир кёргюзтсем!
гыйыла,
Мен ахсынмайма,
Джау бла джауча
бла бёлюнмейди.
Мында талашыуну санга
Минги тауумда ёмюр тола.
да, тилемегиз,
Аманлыкъ да адамлыкъ
Манга не этдиле, аны бир билдирсем,
тау башлары,
Джашау джолубуз чырмаудан
Керекли зат болмаса кёрюнмейди,
Ал юйдегинг – нелляй, халкъынг – не, англатсам,Къаргъа бёленген тик
Сен менден кенгде,излемегиз,
Айтама да, сёз ётер джер
бир тарыкъсам,къаяла,
Мен сенден кенгде,Бир заманда джазыкъсыныу
Эштеме да, эштгениме тёзалмайма,Ай, джан – атам сени табыб
Джур, тур джашагъан эски
бола,ызын салалмайды.
Къарайма да, къарам тутар, кёралмайма,Къара джакъсала да, намыс – бетим акъды.
Кюнлерим — мыдах, солуум тарды.Умутла кибик мутхузла
Энчи джолгъа кеси
Джарлы тюзлюк, энтда, таргъа тыйылгъанды.Кюйгенни къызыма, кюерим да хакъды,
джылыу кетди,Терен ызлары,
алалмайды,Ёлюм, ёртен, тонау хапар джайылгъанды,
Не этейим тёзмей, джокъ башха мадарым,Алай кёлюмден бир
Кетген джылланы,Ынгнгычхаучу тёрде орун
салах,насыбсыз къадарынг,
Къолумдан келед, болумум барды,насыблы джашау.
Кюнлерибиз, тер акъдыргъан, кюрешиудю,
Дунияда тартылгъанча ауур Сенден манга кёчдю
этди,
Озду да кетди Джашау деген, тикге тартхан, ёрлешиудю,
Бюгюн башым — къара сагъыш, кёлюм — мыдах,Къарачай бу халда, сёлешмесек омакъ.
Тюрклени джурту къарнашлыкъ
Джюрек ачыта,Джашайдыла башхалагъа табыннганлай.
20. 10.1981. Терезе.Тиширыула – айгъыр, эркишиле – тумакъ,
къызынгдан!Бош сёзден къата,
Ала тая, хынчый, джунчуй, абыннганлай,Анга тёзюу, аны чегиу — адамда.
тилди, кирди,Джек джерде къалгъан
Кимге айтайыкъ «болдунг»-деб «чырмау»,башлагъанла,
аламда,Сёлешген сёзлери багуш
Салам, санга халкъым,Кимни терслейик,
Болмайдыла хорлам джолну
Ачы джорукъ джазылгъанды ичкиге джесирди,
Салам, санга джуртум,Айт, не этейик,
Джылаучула, болушлукъну сакълагъанла,бермезди,
Джангы джетген тёлю Джокъламаз болдунг ызымдан,
артха туракълай.Юсге — башха джабышханны, къагъыб атар.
Къадар — залим артыкъ ёмюр
къайылдыла.
Салам санга халкъым,
Джол къояма мен
Бир башха уа, тирелир да, ёрге къобар,Ёлюм — залим джыламукъну кермезди,
Халкъны джашаууна терен Салам санга джуртум,
Саным къыйыла,Бири джылар, бири сынар, бири турмаз,
Джан садакъа, джан садакъа ашарынг.кенге джайылдыла,
Ол, джуртундан айырылгъанды.
Джаным къыйнала,болмаз,
сени джашарынг,Алай бла итле
ёлю бар эсе,
Мыдах ышара, кёзюме къарай,Джашауунда джыгъылмагъан адам
Джангыз кёлдед энди кенге чыгъалмайса,
Да Джерде саудан Кюнашхы берсенг,
(анамы дерслеринден)Джангнгыз тюшдед, атам, сени табарым,
Аны къаралаб да Джюрегим манга къайырылгъанды,
Джолда тюбесенг,
ДЖЫГЪЫЛМАГЪАН АДАМ БОЛМАЗ
хапарым,
тарталмайса,
эзе,
юйюр къураргъа.
Эдирне. Турция. 1999дж.
Энди барды мыдахлыкъдан
Кеси миллетинги сюдге
Тансыкълыкъ ауруу джанымы Башха адам бла
Джашау джолда, тынч кеттерсиз, абынмазсыз.кетерик.
сыйыргъандыла.Абезек барады сюзюлюб.
Кёлюм джылынмай,
«Сен — мен»- деу бла джашасагъыз, чарпылмазсыз,бир джан да
Къайары бучхакъла хакъ
Миллет тёгерекге тизилиб,
Бетим джарымай,
адам — Адамданды,Джер джюзюнден хар
Тукъумсуз – джукъсузла баш къайыргъандыла,
майданнга,сенсиз джашаргъа,
Муну эсде тутхан
кимге да джетерик,джутар,
Халкъ басыныб уллу
Джазыу болур эд Хар бир адам, кеси кибик, бир аламды,
Ёлюм ачыу хар
Асыл адамланы болгъандыла байрамда,
Айыб салмайма,
Сюймегенин этдириб да, хорламагъыз.кёлден таркъаймаз,
бирлешдиле, тутар,Сейир той барады
Мен ахсынмайма,
башханы зорламагъыз,
Бу ачыуум энди
Беш шайлыкъ аманла
Кюйеулюк, келинлик сайларгъа.
къойнуна.Бир заманда бир
Джылау этиб, джылау сени къайтармаз,
келмезден.
Аякъ алышларын сынаргъа,
Ким къысылыр аны
ишден къайтхандыла,
тереннге кетгенди.Да, кетиб барама ызыма
берирге,Ёлген ана — джулдуз учхунуду,
Алай бла гюнах Джохар атам джер
Джакъ табмадым, Абба, не этден, не дженгден,Джаш тёлюге багъа
Бойсундурад джазыу бойуна,
айтхандыла,
этгенди,
– асылын унутхан,
Къартла келгендиле кёрюрге,
Алам — чакъны джоругъу тургъунду,
«Джарашыу»- деб халкъда андан
Манга къадар этеригин Хан тукъумунг эсе
Истемейи джанны джандыргъан.
салгъанлай.табарыкъса.
ичинде,
Къул, къарауаш – башда, ёзден, бий – унукъгъан,
учургъан,Ой ананы джерге
«Джарашыу» бла джашар онгну Ёлюм джорукъ джашауму
къайтмаз тебрегенме.Тюз тепсеую джюрек
онгад, унугъады,
Алай бла, «джарашыугъа» къарарыкъса,
джигинде,Энтда джек джерлеге
Абезеги — джууаш адеблик,
Не онглу да «Бол» деген да, джашауунда чыртда онгмаз,
Ёлюм ачыу джюрегими
Джюрегим джер тенгли, тауумдан юркгенме,
Къарачайны тойу — сейирлик:
алгъанлай,болмаз,
тартылды.
джаудан къорунурму?
бездире.Сыйлы джанны ёлюм
Аны ючюн, тюз сенича киши
Кёзлериме морсул кюрен Кеси кючюн кесген
Текебёрк да халкъны
Кюн — кюнюнге бушуу чулгъанады,
бек аз тюрденеди.
Разылыгъынг башхаладан айтылды,халкъ халкъ болурму?
Джарашыу къыз, джашны сездире,къанатын.
Джашауда да бирда
Ахыр сёзню эшталмадым, кёл алыб,Уллусун улутхан бир
къыздыра,
Ёлюм къакъса къара
бериледи,Ёлгенинге джеталмадым, кенг къалыб,
Бу халкъ онгмазхлыкъды, тюгеннгенди ёзю.Той тамада чамны
ангылайды,
Ол, туушдан хар адамгъа Ёлюб кетдинг, джарлы атам, джарымай.
Джарлы атам, бюгюн англагъанма сени,Къобузчу «къобузну сындыра»,
Ой, ол затны адам кючю ёлчелиди,
Тюзлюк излей, тюзлюк сакълай, арымай,Атынг сагъынылса «бёрю» къозгъалады,
къалгъанла.
багъасын?
Хар адамны сезим
кёмгенлей,ёрге къобарады,
Джарыкъ харсны ура Ким билялыр аны
байлыгъы энчилиди,Хар кюнюнгде джарсыулагъа Сени ишинг зарны
уланла,берген джанды,
Хар адамны анг эмгенлей,
«Джаным» деген шохха, акгыллы къарайса.Бармакъ учда тепсей
Ана деген тылпыу Бирча тюлбюз, «адамбыз»- деб айтханлыкъгъа.
Къаты джашау санларынгы
танымайса,
кесин бошлады,
Ой, тюшлеге кетген анала.
Тыш къарамдан, бары бирча болгъанлыкъгъа,Зикир этсенг — джюреклени эзгенлей.
Алгъынча джауунгу ачыкъ
Халкъ чам сёзге
сизге таралалла,
Бир аш ашаб, бирча джашау этгенликге,Джыр джырласанг — алтын сынджыр тизгенлей,
гыбы ауду,
Экеу — экеу тепсеу башлады,Хар бир кюнде
алыб кийгенликге,асыл шартынга,
Тыйгъыч салыулары туура къурдула.
балала,Бир тюкенден кийим
Багъа бере сени
Билмеген билгеннге душман, къара джауду,
Джашла чам джыйылыу
Джер юсюнде къалгъан
джарашмазлыкъ.
«Эл иеси» — деучен элле атынга,
Алай джюреклери, алгъынча, къаранды.
турдула,
салалла,
Дунияда бола келген
кёмюле.
джылларын къыргъанды,
Къызла тизгин болуб
Сыйлы атны кюулеге
болур, англашмазлыкъ,
Мыдах ангнгым сагъышлагъа
Джауларым да орта
Тери «сазын» къакъды доулчу,
акъылдан.
Аны ючюн къаугъа
Ёхдем башым, онгнгусузча ийиле,
Джылым чарпа, бетим айбатын атханды,
къобузчу,
Джангнгыз ана кетмейд
тикди, тарды,
башлана,
кюрен тартханды,
Тюз тепсеуню сокъду
бир кюн таркъаяды,
Аны ючюн аралары
«Атам» — десем джюрек ауруу
Джылай – джылай кёзюм кёк
Къаутарыуу:Не бушуу да
Хар адамда, кенгли — тарлы, бир ёз барды,
ашлана,пасыкъдан!
киререк.
кетед дуниядан,айтсанг, англаялмаз.
«Атам» — десем ачы джарам
Джашауда, игиге зулум бар Джаш, къыз чалдыш къолгъа
Хар бир инсан Аз кёргеннге кенгни
тюнгнгюлдюм.кёл тазалыкъдан.
«тёгерек»,Алам — чакъны джоругъу алайды,
айтсанг, сингдиралмаз,Насыб кюнню къайтырындан
Ах, джан – атам, не бар ол Хойнух кибик бара
(Патимат) эскере)Аз билгеннге кёбню
Ургъан джелде, къачхы талча бюгюлдюм,
Джюрек тазалыкъдан, Хакъдан билдирир энг,Тизгин, тогъай болуб турады,
(анам Ёзденланы Байдыматны «кенг» билирле,
бир тангнгым атханлай,— дер энг,
Къобуз «тёгерекни» согъады,/кюу джыр/
Аз кёргенле кёргенлерин Джаным ауруй хар
къалам таза джазмаз
кенгнгерте.ТЮШЛЕГЕ КЕТГЕН АНАЛА
кёб кёрюрле,джингкими джабханлай,
Кир къол тутхан
Тепсеу барыр джерни Къарачайда айтылгъан.
Аз билгенле билгенлерин Туз джыламукъ кёз
Къара — къатышдырыб джараусуз сёзлеге.эскерте,
Махар — Гара къатында,Ким этсе да, аллай мурат толмазлыкъды.
таныдым.кибик бизге,
Той тамада халкъгъа Гараладан сайланнган,
Къагъыб — согъуб тюрлендириу болмазлыкъды,
Ёксюзлюкню не болгъанын
Зубайда болгъанды кюндеш
Миллет харс урады, къуанчлы,
Мара — гара, тау гара,
Бичилгени, къыйылгъаны Аллахданды,
арыдым,
тебериб, юркютюб,
Абезек барады айланчлы,
Гарасыны хапары.
Хар бир адам, кеси кибик, бир аламды,
Джакъсыз болуб джангнгызлыкда
Башда Азрет джашынг
къатына.
Айтхылыкъды, джайгъынды,
(анамы дерслеринден)
батылды,
зар кёзлеге бюртюк,
Назик тура джашны
Кенг ачылыб фатары,
ХАР АДАМ — БИР АЛАМ
Къуанч халым мыдахлыкъгъа
Сени ёксюз къызынг
Къол узатадыла, тартына,Мара эли байхынды,
сени!
калыб, атылды,Итлик алгъынчады, къышында, джайында.
Къызла турадыла буйугъуб,
Бу миллетни халиси.
Ургъуй урсун, ургъуй урсун ма
Ата юйюм худжу
тау Къарачайынгда,
Джашла келедиле къуйулуб,
Къонакъгъа джан салады,
Тиширыу:
тиллендим.
Бир зат тюрленмеди
терилтиб.
Ёзениди белгиси,Сарычыгъым, баббаханым, кеч мени!
Ачы кюуню сёзлерине джангы тирелелле,
Хар къарагъан кёзню Мара эли къалады,
Эркиши:юрендим,
Мени зарларым а
Къобуз согъулады керилиб,Эжиу къайтарыуу:
сен сау кечени!Тар къабырда джатханына
Сени душманларынг, къартайыб кетелле,Харс къалакъла чаркъылдай,
Халкъ тамаша болады.Къарнынг буруб чыкъгъын
Джан — атамы ёлгенине чыдадым,
Къайишлик терича, илендим, тилиндим.
Доул джарылады, дангнгылдай,Бу кёзлеуню халына,
Тиширыу:
да кердюм, сынадым,
билдим,Ой, ой, субай абезек.
Мара — Гара толады,
Джохар бийчем, чинкебелим, кеч мени!
Бу ачыуну мен
бюгюн мен да
Джазыуланы бирлешдирген,
Терек ёзден тамгъанлай,Эркиши:
артына.
Сени не джакъгъанын
Сюйгенлени тюбешдирген,
Хар тутхуну ачыучу.
сени!
Бир алгъанын къайтармайын Башынга келгенле, кете таркъаймазды,
Согъулады абезек,
Мара — Гара — аламат,
Джылан урсун, джылан урсун ма шартына,
айтыб айтылмазды,
Ой, ой, ой, орайда,
Тартхы кибик тартыучу,Тиширыу:
Ёлюм ачыу ийилтеди
Барыны да аты
джерге джыйыла.Тёгереги — керамат,
Ариу бийчем, субай бийчем, кеч мени!
бурмайын,
Халкъынг джакъламайын, умутсузлукъ джетди.Джаш тёлю той
Джан — джанындан джабланыб.
Эркиши:
Адам улу бойсунады
такъыр этди,
Къуанч тёгерекге джайыла,болуб,
къайтханем.бурад сормайын,
Талай къарачайлы сени майданнга,
Джашил ёсюм ау Кетгенимде ызыма нек
Уллу алам чархын джокъ эди кёреде,
Халкъ басыныб уллу Чегет бла къабланыб,
Тиширыу:СЫМАЙЫЛГЪА)
Кеси халкъы эзген байрамда,
Тёгереги тау болуб,айтханем…
(СЕМЕН улу ДЖЫРЧЫ Джау тышдан келеед, биз кёрген тёреде,
Сейир той барады ичинден.
Келеметни сынар ючюн
таргъа тирелгенбиз.Сени тыйды, басды, санга болду къакъгъыч.
дуниягъа нюрюнгю!
Бир нюр урад
Эркиши:Тамам келиб джолсуз
Зарджюрек, билимсиз, фахмусуз эм джыртхыч,
Кёб джылны джай
Кёрген сейир этерлей,
манга табханны!
сирелгенбиз,
кёрдюнг,
Кюнюнгю!
джигинден,
Самыр къабсын сени
Мадарсызлай арсар болуб
Сангыраудан, кёрден кёб залимлик
Алгъышлайма сени Туугъан
Бир сууу чыгъад
Тиширыу:
Халкъларынгы кёз – къаш керир эталмадынг,
билдинг,
джарытсын!
Саусузгъа джан кирирлей,Болдунг бийче, къыздынг, къуйдунг болгъанны…
Ай, Эресей, бир тюзелиб кеталмадынг,
Алим атам, бизде бу палахны
Ёмюрюнгю алам чагъы
Сукъланыудан толтурур.Эркиши:
джетмей, джагъаланды.
Тенг болмагъан тутмаз, джюрютмез тенгликни.
бла арытсын!Мара — Гара кёргенни,
кёсеу къабхаенг!
Насыб деген бизге
англатмаз кенгликни,Кюнде кюнюнг къуанч
Арасында олтурур,
Менден кёрюб джанган
арасы, араланды,Узакъ кёрген кёрге
болсун, иймезлей!
Джашил джасау ёзенни,
а табхаенг!Башчылыкъ бла халкъ
Кюйген атам сени, таныгъан унутмаз,Насыб сени тутар
Мара — Гара сюйюнчю.
Менден кёрюб Аллахдан
Къытлыкъ басыб, халкъ мыдахды, баштёбенлей,Кюймеген джылытмаз, джанмагъан джарытмаз,
болсун, тиймезлей!Къарачайны сюйгенни,
Тиширыу:Быллай джашау, джашау тюлдю, инджилгенлей,
бла.
Ауруу сенден узакъ Мара — Гара кёрюнчю,
суу кибик ичесе!
кёлтюрмез этедиле.
Ёрге тарта, биз джеталмаз ёзлери
Сен сюйгенни, барын, джазлай джашнатсын!Къарачайгъа келгенни,
Къанымы да тюз
Ала халкъны баш джулдуз кёзлери бла,
ёмюр джашатсын!
Машаллах Мара — Гарагъа.Игиликни эскермеген бийчесе!
Джуртубузгъа ие болгъан, джекледиле,
Кёк къарайды Джерге
Аллах сени узун Орайда — райда, Мара — Гарагъа,
эшик ким салды?Къралны ашаб, кесилерича закон салгъан,
къайылады,ёкюлсе, керексе.
Ичген кючден толурлай.
Аш юйчюкге джангы татыу алгъан,
Тёгереги керамат бла Джарлы халкъгъа сен
Барды, къайнар, бир гара,
алды?Бир къауумду Эресейден
джарыгъы джайылады,табыучу, бёгексе,
Айтыу, хапар болурлай,
Сабийлеге китапланы ким Тюшюб къалдыкъ, джесир болуб, къаллыбызгъа.
Толгъан Айны шош
Тюзню айтыр кюч Къарачайда, Марада,
да элтдим да?
Ким биледи, неле болур, аллыбызда.кючюн.
Къарачайны, джан юлюшлю, уланы,/джыр/
Мындан алгъа базаргъа башчылыкъгъа тагъалана,
Бой салама, къабыл эте чексиз адамы,
МАРА — ГАРАда этдим да?
Джарлы халкъ да
Дау этмейме, Джаратханнга, муну ючюн,
Малкъар халкъны унутулмаз Къор болайым мен.
Былтыр халы чырмаучу
Хар зат багъа, кюнден — кюннге багъалана,Къысха чакъды, къысха къуанч, мугур этген,
Къыйыкъ затны, юсюн джабмай, терс кёрген.Сени берген къадаргъа,
Эркиши:
халкъны оннгун алгъандыла.
Къысха ёмюр, къысха кюндю – бизге джетген,
эс берген,
Джилтин салдынг сен,кибик!
Алай бла да
да сёнгдюрмейди.
Фахмунг бла башхалагъа
Джюрегиме джанаргъа,
Эркишим а джау
Къуллукълагъа татахларын салгъандыла,
Кёк ёлюмню ачыуун
Учхарадан кери тургъан, тыйылгъан,Нюр ингнгир келир.
Къыйынларым тау кибик,
салгъан,сырын билдирмейди,
болур, къыйылгъан,Биз джангнгыдан тюберча,
Орун джыйгъан, юй сибирген.
Бу палахны, джаннгы властды халкъгъа
Алай алам бизге
Адебинг бла юлгю Тансыкълыкъ берир,
Сабийлени дерсге ийген,Юйсюз — кюнсюз кёбле барды, ачыкъ къалгъан,
болур, джуаб сакълай.
кибик, айтханынг.Кюн узуну ёмюрча,
ашыргъан,да къурутмайла.
Быллай соруу соргъан Хар джюрекге джетер
Джарыгъанды танг.Сен къутсузну ишге
Омакъ сёзню айтыуну
Ненча адам, мени кибик, Айгъа къарай,
«Алтын къалам» — деб айтырча, джазгъанынг,
Уян, уян, асланым,Эски джуугъан, суу ташыгъан,
Сабийлени, хакъ тёлемей, окъутмайла,чакъда бу турууда?
кёрюнген,Сагъаугъанды анг,
Арбаз джыйгъан, кийиз къакъгъан,да саналмайды,
Сыр ачмагъан алам Хар ишингде асыллыгъынг
Кече алды ауларын,
Сют къайнатхан, бышлакъ сыкъгъан,
Джарлы адам адамгъа Не магъана барды, былай, бар болууда?
бирге ёрюлген,
Бошлады джерге.Аны машинагъа къуйгъан,
Ауругъаннга, ачха болмай, къаралмайды,
кюч не бичимди?
Адамлыкъ бла фахмунг
Джарыкъ тангны джылыуун,Эртден сайын – ийнек саугъан,
Инджилгенни кёзю — къашы тешилмейди.
Бизни Джерге келтирген
ТУУГЪАН КЮНЮНЕ
Кёлтюрдю ёрге,Тиширыу:
эштилмейди,Туугъаныбыз, ёлгенибиз не ючюндю?
БЕГИЙ УЛУ АБДУЛЛАХНЫ Кече къара джабыуун,
тюбюн къыргъанем.
Къалгъан халкъны джарсыулары
Аз ёмюрге, къыт джашаугъа ёкюнюучю.Къыйын джолда, билек болгъан, хакъ джолдашым!
/джыр/Бурунгу джыл бауну
алгъан,
джан джюрютюучю,салам, джан – къарнашым,
УЯНсаууб тургъаенем,
Хыйла, питна, усталыкъ бла орун
Чирир къабда ёлмезлик
Шам джуртунгдан санга толгъан Къарачайдан.
Былтыр джазда ийнек онглу болгъан,
Нек туугъаны билинмеген, танылмагъан,Джан насыбынг, кюнден – кюннге ёрге болсун,
Узакъ элте терслик кердим да,
Бусагъатда бир къауумду
затды, англанмагъан,
джылланы келир болсун,
зор къадарым,
Джаулукъланы кергич бла болуб сирелгенбиз.
Адам деген сейир Туугъан кюнюнг кёб
Мени сизден айырады тараб бердим да,
Къуру джуртха къарар Кюч береди, тар джашаугъа тёллендире.
кюртча эрир.
урмаз, акъ къарларым,
Ол ыйыкъда пухну
болуб, тирелгенбиз,
бла кёллендире,
Бусагъатны кир ызлары
Энди сизден аяз
сояся, шо бир айт?
Да Брежневни кюсер
Чексиз алам онгнгу
джылыр заман келир,
болмам, тау тарларым,
Баш иенги нек
къатлагъанбыз,
Джюрегинги джарсыулары азаяды,
Тюз адамны кёзю
Энди сизни кёрлюк
Тохда, бийче, тели болма, бери къайт!
Ачыланы къатын къатха
ауууру узаяды,
санга, хайран бола,
джарлы Къарачайгъа.
Эркиши:
сакълагъанбыз,
Ингир келсе кюн
Сени кёрген бары Ахыр салам бердим
Болумунгу дуниягъа джаяйым!Джыйырмадан артыкъ джылны
Къараннгыны седирете, нюрюн чача.
джуртха, кёлюнг тола,
аяз джаннга джарай,
джыйайым,
— деб кенгешдиле.
Тая – тая, ёрге чыкъды, бетин ача,
Сен къайтырса ата
Минги таудан къакъгъан
Тохда, сени мен къабынга
Мелхум джашау къурургъа
— уакъ сылджырады,
Душманынга, иннетича, багъа бичер.Тау джуртуму, къарамым бла, сыйдам тарай,
салыннгын!сёлешдиле,
Булут аудан уакъ Аллах айтса, Къарачайым оноу этер,
атдым, артха къарай,
Мени къаргъыш тузагъыма Демократла бек аламат
Ай джарыгъы, догъу джанда, джылтырады,да излетесе,
Энтда кери атлам алыннгын!
Джангнгы мурат, джангнгы талпыу бергенелле.
Налат бере, мурдар, гуду аманлагъа.Халкъгъа ёкюл сёзюнгю
хош, эсги Къарачайым!Мени алдаб алгъанынгча
Коммунистле «коммунизм» дегенелле,бу хузурсуз заманлагъа,
Джек джердесе, узакълада кенгледесе,Къайры кетди ол
эштмеген не къалды?Джокълукъ сынай, умут эте, джашау къурдукъ.
Сен шагъат бол этген!
Ай, джарлы халкъ, кёзюнг — тоймаз, тилинг — окъ.Бу дунияда мен
Абыннганлай, сюрюннгенлей, алай турдукъ,
Хар кюнюбюз, хатху тешген, суукъ окъду,
Аз болгъанды,- олду бизни мыдах
сора сюерим джокъ».
барды?Халкъларынгы кёз – къаш керир эталмадынг,
джокъду,
Сени кибик кёкюрекли, халкъын сюйген,
Сюймейме да сенден
Ах, мен джарлы, сен уяллыкъ не
Ай, Эресей, бир тюзелиб кеталмадынг,
Талма, къалам, талыр кюнюнг чыртда
Халкъыбызны джараларын байламайла,
кибик сюйюмюнг джокъ,
Тиширыу:
ёмюрлеге!Душманлагъа орунларын билдирмейин.
Сени тюртген джараусузла, джарамайла,«Сюеме да сюер
джетмегенд.
Къуанч бла джаша
келтирмейин,
Сени билген, санга сейир этиучюдю.
кёрдюм Къарачайда.Менича джаш тыйыншлыгъа
кёлекге,Башчылыкъгъа халкъдан адам
ётюучюдю,Юркютюрлей бир хал
аман этмегенд,Чуакъ кюнюнге тюшмейин
сюдге тартмай,Сени сёзюнг джюреклеге
Джаш тёлю да, халкъ сырындан, кенгде къалыб,Хауа джазыкъ санга
Мен джыр айтама, сюйген элим сенгнге,Бу Ибилис туудукъланы
Сени онглу, акъылманга сайлатыучу,болуб, тамыр салыб,
ингичке бел эди,
юлюшлю джерине,
Эресейге кюн чыкъмазды, ёрге къобмай,Къаламынгдан, бютеу чыкъгъан — ойлатыучу,
Хакъ ашагъан адет Мен алданнган ол
Тау Къарачайны кюн излеуден къайталмазлай.
Къарачайынг душманынгы «энин кесер».алыб,
эди,Джолгъа чыгъардынг алгъышлай.
ДУМА десенг гыл
затынг да, кёлге тюшер,
Асылсызла асылланы орнун
алай къолай тюл Атлам этдирдинг, эркелете, ийнаклай,
Башхалары, къыйыр — бучхакъ, айтылмазлай,
Сен къыйналгъан хар Къарачайгъа.
Бет хапар да юретдинг,
халкъчы болуучуду,
да айтылырла,
Туруб тюзню джакъламагъан эт джокъ эд,
Ана тилими сёзюне Ол бириси сёзде
Сен айтханла барысы
къалды,
Мен кёргенли санларынгда
тебретдинг,
Баш партия ётюрюкчю, гудучуду,
Заман келир, бу джартыла, къаралырла,
Джюрегимде бителялмаз джара
да боллукъ эд,Сабий кюнюмю бешигин
бёленнгенди.халкъгъа заран джетдириучю.
тиллеге къулакъ салды,
Этни юсюнден айтмасанг
Сени ауазынг джырлата.Халкъны кюню булутлагъа
Алай бла да
Халкъыбыз да кир Эркиши:
джарыта,
Аман деген, бары, башха ёрлегенди,джекириучю,
Къаракёлле, эзеу болуб, тогъай алды,
менича кюн табсын.
Сени тангларынг джашауму
Къуллукълагъа адамларын салгъандыла,
Эм фахмусуз фахмулугъа кетген Къарачайгъа.
Аны къызы да
сени адамынг,
Ата джуртну, бёлге — бёлге, джаргъандыла,
Кир иннетли, кенг джайылыб, башды, токъду,
Кёлюм къатды терсге Хауа джер къабсын,
Эт джуугъумча бютеу
адам тюзлюк табалмайды.
джокъду,
бермелле, аллахсызла…Сени манга табхан
юйюрюнг, арбазынг,
Алай бла да Бусагъатда сеничагъа орун
Иш этерге онг къарар бетим джок,
Ата юйюмча хар ёталмайды,
Болумсузла болумлумунга чабхандыла.
фахмусузла,
Былай чыкъсам адам Мени сюйген элим.
Халкъ сыйыты ёргелеге
Да сени да, атамыча, басхандыла,
Къолларындан джукъ келмеучю
этим джокъ,Джаша, джашна ёмюрге,
Патчах юйню, самырлача, сакълайдыла,
Мыдахлыгъынг кёзге тийе, къарагъанда,
ишден тоюмсузла,
Санларымда къаргъа къабар
Джарыкъ кюнню тюбюнде,«Къандагъайла» кеси — кесин махдайдыла,
тайгъаннга,
Зарлыкъ бла аман
бошадым,
Мени ёсген элим,
этмез этиледи.
Асыл Билял, дагъан болгъан хар
кёрдюм Къарачайда.
Тёрт санымы саулугъундан
Мени туугъан элим,Тамгъа салыб джашау
ЛАЙПАН УЛУ БИЛЯЛГЪА
Хакъ ашагъан юйюр
дыгалас бла джашадым,Келбетли, джарыкъ адамланы.
Башчылыкъны хыртлагъаннга тийиледи,Не этейим тарыкъмайын, халкъым санга!
да ары салыб,Сау он джылны
орамланы,— кёзчю салыннганды,
тюзлюкню кёргюнчюнге
Мен ёксюзню хабджюгюн
Тиширыу:Эсге тюшюре ариу
Хар адамгъа ызчы Тюз адамла хакъ
алыб,Сюйгеними насыбындан тыялмам.
сюйген, ёсген элиме,Джашау — тарда, тюзелалмаз болумдады.
Намыссызла, минафыкъла ёлгюнчюнге,Атасына, анасына кенг юй
Мен, сенича, къатыджюрек болалмам,
Мен джыр атайма
джыйынны къолундады,
Джахилликни айтыулада эштгинчинге,
Къоюлгъан эр, мен билмейин, юйню сатыб,Къолдан къолгъа, алгъыш этиб берликме.
юлюшлю джерине,Кърал байлыгъы джек
Не этейим тарыкъмайын, халкъым санга!болду Къарачайгъа.
Алыб келдим, къуанч табсын – дерикме,
Тау Къарачайны кюн ишине келишеди,
къачакъ.Тансыкъ къызы артыкъ
бийчеми юзалмай,
Вургас. Болгария. 1990. Июль.
Алай ишле джау
Зарлыкъ чегиб, сез кютюрюб болдум
Кетер къалды, джанын атыб, келгенича,
Мындан ары юй
той.
Тамадабыз «даулет», «халкъ»-деб сёлешеди,
такъыр, тузакъ,
алгъын кюйгенича,
Да не, быллай таралыугъа тёзалмай,
Бюгюн этейик тауларыбызда
бла артыкълыкъны.
Езенине тансыкъ келю
Хакъ джуртунда кюйдю
Эркиши:
Анга къуана, алгъышла айта, джыр эте,
Джорукъ этиб къытлыкъ джердеди, сенден узакъ,
Алай сюйген сюйюлмеди, сюйгенича,
дерикди Келемет?
Ол ата джуртум, Къарачайымды, ой,
«Къандагъайла» алгъандыла башчылыкъны,
Ексюз къызынг джек
Джуукъма — деб, джан — джуртума, Къарачайгъа.Аны эштсе не
эсе,
кёллю болалмазлай,
Не этейим тарыкъмайын, халкъым санга!
басар бола,
Ол не сёздю, джибимеген къатыбет,
джандет деген бар Халкъ тыннганды джарыкъ
Иги умут, танг чарсыллай, чачылыучу.
Тюм миллетни баурума
юйде къыйналлыкъ,
Ма бу дунияда
кюнню кёралмазлай,байракъ асылыучу,
Эресейге, чекге кирдим, кёлюм тола,
Аш – суу табмай къуру
Ёхдемленирча бюгюн тёлюсю.
Джурт батханды энди Кир джагъылыб аты
эди, боран ура,излей тараллыкъ,
Адамлыкъны, бузмай, алай сакълады,
Хар этилген, оюлурлай, чирик ёздю.
басылыучу,Келген кюнюм шубат
Мен кетгенлей мени юлгюсю,
Хар айтылгъан, эки бетли, субай сёздю,Арабыздан баш къалдыргъан
Къайтайым — деб, джан тамырым, Къарачайгъа.
айтыллыкъ,
Алай тюрленмед асыл
Хар кюнюбюз, хатху тешген, душман окъду,Не этейим тарыкъмайын, халкъым, санга!
джолгъа салдым,
Эринчек – деб бютеу халкъгъа
ууун сынады,джокъду,
Тюзлюк болуб тырнакланыр, джеза алыр.
Тёзалмайын да кесими
къара джагъыллыкъ,
Кёб ёмюрлени зорлукъну Талма, къалам, талыр кюнюнг чыртда
Зекясызла джан-джанында бирер самыр,
къарай, кёб аралдым,Ай бетинге къазан
Шам — Къарачай, Нарт — Къарачай, ой!сен, таш туруб.
улхуалыр,
Кюзей таба кёкге Тиширыу:
Джигитлени, ётгюрлени къаласы,Анга джуаб берирсе
Башда десенг экибетли
– деб а, кёб таралдым,
элтейим.Ёхдем Нарт — Хунланы анасы,
Мен кечгенме, Джаратханга баш уруб,
Не этейим тарыкмайын, халкым санга!
Кенгде къалыб джуртум
Къолум бла Келеметге
Къарачай!керексиз тузакъды.
тюйюб.
джангнгызлыкъда.Сюе эсенг, хатеринги этейим,
Халкъыбыздан юлгю алайыкъ.
Салгъанынг да бек
Фахмусузла фахмулугъа тюйюм Джек джерлеге тутуннганем
тараласа, билмейме,джарыкълыкъны, чомартлыкъны тёреси,
Кёргенингча джолларыбыз узакъды,ичим кюйюб,
Узакълагъа атланнган эм, мурат этер,Быллый бир нек
салайыкъ,Мен — ишлеген, сен — ишлеуден айтыучу.
Алай чыкъдым кергенимден
Болгъан эдим джашаялмаз, умут битер,кёрмейме…
Ата джуртума махдау
айныучу,Санат — дедим, джаным тартды, кирдим сюйюб,
Джуртум эмиб, джек этген эд, тышха кетер,Хурджунундан сом чыгъарыб
келген иеси,
Мен джек джерде, сен а тёрде Не этейим тарыкъмайын, халкъым санга!
КЪАРАЧАЙГЪА АХЫР СЁЗ
этермед,Къарлы тауланы ёмюрден
тоюмлу.
ачы гюддю.Сагъыш этейим.
Сени алай кызылуурт Ариулугъунг джерге джараша.
Джашамадым сени кибик Ашым болду сингдирилмез
Ахыр кюнюме,
Къайдам, Тейри, мен таныгъан Келемет,Джаша къуанч аллы,
Мен, сенича болалмадым орунлу,кютдю,
Сакълай тебрейим,Эркиши:
Халал кёллю халкъым,Иш этгенге, баш болгъанга саналдынг,
«Халкчы кызы» деб кюнюмю ызчы Энди къартлыкъны,
къатын болурем.Муратларынг кёкге джанаша,
Ура, джыгъа алгъа чыкъдынг, орналдынг,Билим — дедим, билим алдым, билмез тюртдю,
Кёл абзыратыб,Къундуз кибик сыйдам
Мийикге къарайса,
джутар заманнга?Не этейим, тарыкъмайын, халкъым санга!
Муал этгенди,
батыб алай турурем,
Мийикде джашайса,
Баш къайырыб джыгъыб
— кюлтюм,
Тубан ау атыб,
Бал бла джаугъа
джетмейин.
алланганса аманнгаджерди да джаным
Къачым джетгенди,
Муш — муш эте сойланмазед, телича,
Сени нюр хауанга
Быллай бир нек Кетген джерим джек
Къараялмайды.
эди, сенича,
Солуу ачылмайды,джашарыкъ,
эди, джюрек — тюйюм,Кёзюм алгъынча
Ол мени инджитмез
Кюлюм джарымайды,
Джокъду джерде ёлюмсюзлей Есген джерим Кавказ
Атлаялмайды,турсам эд,
кетмейин,
бир адам ташларыкъ,эди, сюрюн — сюрюн,
Саным алгъынча
Ох – деб мийик юйлеринде Джан джылыуунг кёлден
Бу джашауну хар Туугъан джерим сюргюн
Такъыркёл этди,
барсам эд,Узакъдан къайтама,
Экибиз да, джерде эрир, эки сан,
1996. Анкара. Турция.Чачым агъара,
Санга келмей Келеметге
Санга джыр айтама,Джашагъаным джюрегинги джаралай.
Болур эди къадарым.
Джашлыгъым кетди,
Тиширыу:болуб.
къара — къаралай,Бу ёртенде кюймеклик
Къараб къараргъа,
бюсюреу излейсе?
Сени тауларынгдан кенг Алай кёлюнг къалды
Джокъду санга мадарым,
Керилмейд къашым.Аны ючюн не
Тансыкълыгъын атар,
Джангур джауду, кюн иссиси къуурду,
сюймеклик
Кёлюм кюлмейди,
этесе,
Ой, ким насыб табар,
Сакъалынга, мыйыгъынга чал урду,Ой кеч келген
Сагъышдад башым,Аллах сизге буюргъанны
болуб,Къаршчы туруб, атым кирге атылды.
Къышха элтир джолларым,Джукъу келмейди,
этиб кёрмейме,
Адебинг тауунга тенг
Сеничала тюзлюгюме къатылды,
Тартадыла аллына
Умутну кермей,
Бир тиширыу былай
Адамлыкъ сырынгды,
къадарымы сайладым,
Къатылалла джылларым,Кече да джетди,
ынгычхайса, билмейме,
Oрайда джырынгды,
Алай бла да
Къырау ургъан саныма
Джангылыкъ бермей,
Быллай бир нек
Джашайса сен, джарыкъ Къарачай.
болуб къайнадым,
Джараларын ачдыра?
Бюгюн да кетди,керекди,
Ёхдем, тюзлюк джанлы,Кир иннетге къайнар
джакъдынг
Джаныз, джанган башхаланы джарытады».Аны сюйюб тындырыргъа
Ариу, къызыл къанлы,
Муратыма тырмашыудан къалмадым,
Буз джюрекни нек
Халкъ айтханлай, «джангыз джанган джылытады,
адетди,багъышлай,
болмадым,
Ышыгъына чакъыра,Сени къыйыб, бичим берген джазыуунга.
Юй джумушу тиширыугъа Минги Таугъа джырла
Сени кибик къараджюрек
Къанатыны нек къакъдынг
Сен ёкюнме, джаннганынга, джарсыуунга,
Эркиши:
Терен аушлада,къарлы, тубанлы,
Мени ойун сёзюме,салдырады.
джумушха сугъулуб.
Мийик тау башлада,Андан болду джашау
Акъылынгы нек бёлдюнгДжашаунга хорлам энни
Кюн узуну юй
Джаша, джашна, шанлы Малкъарым.
Мен джарлы уа, дюрюс эдим туугъанлы,
Кюрен тартхан кёзюмде,Тирелиуюнг алдан — алгъа бардырады,
урчукъ кибик бурулуб,хапарынг,
бла ёч алдынг,кёрдюнг
Акъыл зорлай, тюшюнюуюнг кериледи,
Мен джарлы да Кенгнге бара махдау
Таша къаба билгенинг
Ариу булбул не иленеди,
газетни тутаса,
джараша,Мен — болумгъа, сен — зулумгъа тёр салдынг,
Сенден!Алай бла адамлыгъынг
Бурнунга да ол
Хар миллетге бойунг адам эталмаз.
Джарымайды джюрегим
кюрен къайылады.
Ашыкъ — бушукъ ашарыкъны джутаса,къараша,
Зарлыкъ сени уллу Чыкъмайдыла сёзлерим,
Алагъа да хузур аллынгда,
Мийик тауларынг бла
Сюркелирге джаратылгъан учалмаз,
Кёз джашлылла кёзлерим,джайылады,
Бу худжуну джандыраса
Асыл халлы, шанлы Малкъарым.Менли, менсиз, «алалмазса илишан»,
Сенден,Сезим эсе башхалагъа
оруннга,уланы,
Фахму кёкден, Тейриденди, джарлы джан,
Неден?
бла толуучанды,Алай келиб сойланаса
Эки джуртну эрке Сен а, энтда, тузакъ къурдунг аллыма.
Джарымайды джюрегимДжюрегинг да сезим
Тиширыу:
Къарнаш Малкъарыма атала,Артха къайтдым, дау салмам деб, къаллыма,
Чыкъмайдыла сёзлерим,болуучанды,
кетейим.Къарачайда алгъыш айтыла,
кече таралдым,Кёз джашлылла кёзлерим,
Къыйынлыкъда кёлюнг назик
Кет – дей эсенг бусагъатлай
Сукъландыралла, шанлы Малкъарым.Нарт джуртума кюндюз
Неден?Джаунга да ачыу, чачыу тилемейсе.
Айт, не этейим, сен айтханны этейим,джырларынг,
атландым,Озгъан джазгъы тангымы.
теджемейсе,Юйде турсам «солудунг»- деб къабаса,
Омар айтхан сейир Тёзалмайын джек джерлеге
Къач кюнюмде джарыта
Сен чекгенни башхалагъа Юйден чыкъсам «айландынг»- деб чабаса,
хурметинг,
къаралтдынг,
Армау эте ангымы,
Халинг къатыб, адамлыгъынг къыйылады,
солур онг джокъду, керилиб:
Къайсын джайгъан фахму
Джашаууму сёзюнг бла
Бош муратха талпыта
Алай бла сезим, джюрек чыныгъады,
Бу юйде бир сёзлеринг,
салдынг, ау атдынг,
Суууй баргъан санымы,
Сёз кёлтюрюб, зорлукъ чегиб тёзериксе.
кемириб,
Кязим айтхан акъыл
Кёб джылланы къабхан Джаннган отха кийириб
ётериксе,
Тебрегенсе биягъы сен
Къарнаш джуртум, сюйген Малкъарым.
1980. Терезе. Къарачай.
Нек алдадынг джанымы,
Джанар ючюн палахланы
Эркиши:
санларым,ашыргъанса.
сюймеклик,Джангыз, джаннган башхаланы джарытады».
къаллыкъма.
Солуу таба сенде Джан — анангы къайтмаз джары
Ой кеч келген Халкъ айтханлай, «джангыз джаннган джылытады,
Хоншулагъа сёзлюк болуб Санга тюбегенлей кериле,
Джан — анангы ёлгенине чыдагъанса,джол.
1994. Нью-Йорк. Ричвуд.къозурукъ боллукъма,
эзиле,
— бутдан тыя эсенг,Кесинг къору, кесинг тюзет манга
— бир адамлыкъ ызды!
Тели болуб эл Сенден кенгде джюрек
Кёз джашынгы кючден
Да, Аллахым, ёксюзюнге тиренч бол,Бизден Джерде къаллыкъ
алыб бир къачмасам,Джашайса сен, шанлы Малкъарым.
Сёз нёгерни кёлтюралмай, тая эсенг,
болдум, ишексиз.Умут сынырсызды, Алам ачымсызды,
Бу юйден башымы тауларынг
толду эсе,
Болмазла бла болмаз — онг тюйюлдю, солду.
бир чачмасам,Кюрен тарта къарлы
Джюрегинге кетмез бушуу керексиз,
Башха затынг бары
Бу телевизор худжуну
джерледе,болду эсе,
Болмаз затны созулгъаны — керти байлыкъ олду,
Аллынгда тургъанымы кёремисе?Джандет кибик ариу
Бютеу дуния тюрленнгенча Бел къатдырыб, башны алыб кетейим.
Бюсюреу бла дуа Алан, мен санга айтама, сен эштемисе?
Минги Тауну этеклеринде,эсе,
тюлдю, тебрейим,Болушлукъ керекге, джетиб, болушайыкъ.
Тиширыу:
Къадарынга байланныкъ.
Сагъышларынг акъылынгы бура
Бу туруум туруу
анга къуанайыкъ,/Чам джырчыкъ.Театргъа/Сен кесингсе сайларыкъ,
тура эсе,Не этер — деб сеириме къарайды,
Кел, хар кюнню сюйюб СЮЙГЕНЛЕНИ КЪАУГЪАСЫ
Хорламынгы кёбейтген,
Тамагъынгда джыламукъ тоб
Къадар мени, энтда, сынар — сынайды,
джанынгы чакъ кючюн?
джолундан аджашхан.Бир къаууму – ёрлетген,
эсенг,
Да къалгъанма, кёзлеримден джаш агъа.Нек зыраф чачаса
Болмаз джерде тюз Бир къаууму — джараусуз,
Ачыу къысыб, алджар халгъа джете Арсар болуб, акгыллылыкъ джан джагъа,
джалгъан дуния ючюн?
Игилеге, ашхылагъа джанашхан,Джашау джолла — санаусуз,
Иш эталмай, сагъышлагъа кете эсенг,
къарыу,Нек эзесе джанны
алыб кетиучю,Джау къайтарлыкъ – сермешге.
Санынг тутмай, олтурургъа сюе эсе,
Къалама да, былай джашар джокъ
ючюн къайгъыгъа батаса?
Табсыз шохдан башын Къаугъа керек – бетлешге,
алгъа бюге эсе,
Кетеме да, джек джерледе, джек — ауруу,Быллай бир не
Аны ючюн, тенг сайлауда тинтиучю,
Как ашарыкъ – чёмючге,
Такъыр кёлюнг сыртны Керексизге ачыгъанын джакъламай.
атаса?
— къанатды,Къатын аллыкъ – кёрмючге,эсенг,
Терсни — уруб, тюзню тартыб, акъламай,
бир нек джан
Тенглик, шохлукъ хар адамгъа
Ат излеген – чарышха,«Ёлюм — джашау» — деген затны сюзе
Халкъым — десем, ёге кёллю, бир ана,Дуния малгъа быллай
Тенглик этиу — уллу джашау санатды,Сёзню сюйген – ныгъышха,
эсенг,Джуртум — десем, джан джылытхан, бир къала,
«джашау» деген затда?кюйдюред.Хош хауасын джетдирир.
Кёзлеринге, ау тюшгенча кёре чыдаялмаз, тёзмезлей.
Не магъана барды Сюялмагъан кеси кесин
келтирир,кете эсе,
Бир хал барды уллу алам чакъда,
Унутмагъыз, джангыз сюйген сюйдюред,Ол санга сый
Чегетлени джашил бети Къайын деген — тенгсинмезлей, кёрмезлей,
Биз бирер бюртюкбюз англаб, джалларсыз,
Аны джюрек алырды,
Суу тауушу, бушуу джырча, келе эсе,— ызымды,
Заманы толгъанны, таймай, джагъалайды.Терс адамны хаман
Ашхы адам – сабырды,
да, джукъсуз эсе,Тыйыншсыздан кери туруу
Алам чархын бурад, санаун санайды,
Адамлыкъда чыныгъырсыз, къатарсыз,
Этген иши – чачыулу,
Гокга ханслы талала
адамлыкъ — сырымды,Алтынынг, кюмюшюнг, санаусуз малларынг?
Джюрек, акъыл къудретлеше ёсерсиз,Чюйре адам – ачыулу,
эсе,
Бой салмаучу бир джыйгъан хазналарынг,
тюберсиз,Хузур турур кёлюнгде.
Тереклени чапракълары мутхуз затха алданыб.
Кимге азыкъ болур
Ол заманда игилеге
Насыб болур юйюнгде,
Ай джарыгъы, алгъындача джарытмазса,
Кёбге тёздюм болмаз
болур анга байланч.Тенглик борчда, кертиликни атмагъыз.
Хайырлы иш этерсе,Кюн джарыгъы, аулу кибик, джылытмазса,
Эркишим да, хаулеликге алланыб,
Садакъа бла дуа
Кёлюгюзню суутмагъыз, джабмагъыз,Кёб ашхыгъа тюберсе,
Тансыкъма мен, шам — джуртума, Къарачайгъа.
Бир джанындан, керек табмай, тарлыкъ бар,Биргебизге алыр — талай къарыш къумач,
джарыкъ кирмейди,Асхамазса онгунгдан,
тыналмайды.
Бир джанындан, уу джайгъанлай, зарлыкъ бар,
бюсюреу алсанг а.Кёл ачылмай ары
Иги тутса къолунгдан,Сынчыулагъан джюрегим да
Джакъсыз къалдым, аманла бла демлеше.
Игилик этиу бла
келмейди,Хата келе башынга.
къабланмайды,эме, сёлеше,
кюнню джашасанг а,
Бермегенинг санга къайтыб Ёмюр кетер бошуна,
акъ къырпакъ бла Тёрт джанымдан джауум
Андан эсе рахат
Бермеучю уа, джылыу табмай къыйналыр,
Джан кючюнгю джоярса,Къара джер да
ачыйды,керксиз чабыуду.
алыб къуаныр,Джашау джолда таярса,
Къар джаумайды, Элванкентде, къар джаумайды,Джашауму бу халына
Дуния малгъа талпыу Сезим берген сезим
Тутмаз болур тагъайынг,
Тансыкъма мен, шам — джуртума, Къарачайгъа.салалмайды, сынчыйды,
Ёмюр деген — тар джол, къыйыры батыуду,абджытад.
Аман болса шогъайынг,Айрылыкъда кёзюм, кёлюм сюйюнмейди.
Джюрек а бой ёмюр ёсер урлукъ?
Учузлаучу джангыз кесин
Акъыллыгъа, телиге.
болгъаны билинмейди,
джетгенди.
Ким аталыр Джерге
адам кесин танытад,Не — аман, не — игиге,
Джуртсуз къалыу не Орналыргъа керти заман
ёлмей, тюрленмейин турлукъ?
Сый бериу бла
Сен бересе къолунгу,
ауруу сезилмейди,кетгенди,
Не зат барды Хар зорлукъда болушугъуз, джарагъыз,
Сен сайлайса джолунгу,
Ата джуртда джеклик Ёмюр десенг асламысы
тамбласында джарды!
къарагъыз,Ат излеген – чарышха.
Тансыкъма мен, шам — джуртума, Къарачайгъа.Мындан кетиб, энди, къайры барайым,
Бюгюннгю деу таууунг
Керек кюнде джуугъуча Сёзню сюйген – ныгъышха,
кетер.
Не этейим, кимиме баш салайым,не барды?
Шохлугъун да, бузмагъанлай, сыйлагъыз,
/анамы дерслеринден/Ёзениме къайталмасам насыб
джолунда.
Ёмюрлюк – дер кибик аламда Аны ючюн, иги тенгни сайлагъыз,
АДАМ КЕСИ САЙЛАЙДЫ
«туугъан джерге» терен битер,Эгеч, къарнаш, хар ким кеси
бурулуб барады.
къаласа.къалам.
Бир къауум а
орунда,
Тотур урху бла «Нёгерге» уа сёз табалмай
Тарыгъыу бла алдым
Бир къауумла «тойгъан джерге» худжум этер,Атам, анам суукъ къабыр
Джер кеси да, тенгим, хауада турады,
онгну табаса,салам,
Тансыкъма мен, шам — джуртума, Къарачайгъа.джерим, аркъам джокъ,
АТХАН ТЕНГНГИМЕДжаугъа джауча къарар
Сыйлы окъуучум санга
болумуму онгнгун ала.
Къояма да кетер
ДУНИЯ МАЛГЪА ДЖАН сёз бла джашыра,
Талпыу сала, сыннган джаннга.Хар озгъан кюн
джылыу юйде джок,тар джашаугъа тыйылгъанды.
Къара кёлюн татлы манга,
мухур сала,Джашайма да юйюр
Джарлы халкъ да
Джау кирмейди эшигингден, ышара,
Кетген мурат къайтыр Джуртсузлукъ да къарамыма
Кёзлериме мыдахлыкъны чертгенди.
«Булбулма» — деб «къаргъа» кёкге джайылгъанды,Джау джанашмайд, аны кибик, керексиз,
тёгюлюр,Джукъаргъан кёл, кюнден — кюннге азар бола,
этгенди,
Джурт къатышыб, джау «джюгенни» кючлегенди,
асыуду, ишексиз,
Къач кюнюме нюр Тансыкъма мен, шам — джуртума, Къарачайгъа.
Эркишими гыбыр хоншу «Сууу булгъаныб», кири кёзге чёмелгенди,
Осал тенгден джау
кёрюнюр,тыналмайды.
кёлюме,
Бизни тартыб, эмиб баргъан батыуулгъа.уста сылтау этеди.Тикли джолум тюз
Сынчыулагъан джюрегим да
Джарымазлыкъ ышан салды
Тёзюм джокъду, мындан ары, бу туруугъа,Аман тенг а
Ачыуларым сынар, эрир,къабланмайды,
Сын — суукълукъ, ие болду юйюме,
— гуртладан толгъанына,джетеди,
келир,
акъ къырпакъ бла 1986. Черкесск. РФ.
Джуртуму да чарт
Иги тенгинг чакъырылмай
Насыб манга къайтыб Къара джер да
Сен, Мараны, базыкъ гардошун!болгъанына,
Кёзбау сёз бла, артда, башын алыучу.
Ойумум бла бирлеширсенг,Къар джаумайды, Элванкентде, къар джаумайды,
Ой-хой-хой, кёб джылны ашагъын
Тёзюм джокъду болмазланы
къыйын кюнде тайыучу,
Китабым бла бетлеширсенг,этеме.
машогунг,алгъанына.
Аман тенг а
тюз кёрюб,Инсан ёмюрге сагъыш
Толу болсун хазна
Асылсызны асыл орун аякъгъа турлукъду,
Мен джазгъанны сен
эшеме,Насыбынг бёлюнмей, къуанч бла джашагъын,
Фахмусузну фахмулугъа чабханына,Керек кюнде ол
Ким биледи, Аллах бериб,Аланы бура эшиу
Семиз гардошчукъдан къабханынг.
Къымгъычланы, гыл ишледе, итлигине,Иги тенгинг, джуугъунгча, джуукъду,
Билгенингча ангыларса.Манга джетдиле, мыдахлыкъ салыб,
Ой-хой-хой, тамам татыгъандыкемлигине,
билек.Айтханыма тынгыларса,
Эшиу ийнеле, анамдан къалыб,Къуандыра болур, табханынг,
Тёзюм джокъду тарбашланы Ма ол кюнде, керти тенгди къурч
Джазым джазды, кюзюм кюздю.сала?
Джасаныуунг-джанган, къарамынг татранды,
Джарлы халкъ да, не этерден терсейиучю.
керек,Джазылгъанны бары тюздю,
Мыдах сагъышха башланы
Гардошну татыуун билгенли.
джауча, терслениучю,
Ол заманда, хар адамгъа джакъ хазнала.
ала,
Ой-хой-хой, кюнтиймез болгъанса,
Тюзню ачхан къанлы Сюймегенинг джаллы кибик, чабыучу,
Не да алдау Ненча ёмюрню къалырла
Къайынынг машина бергенли,
уа, керилиучю,чыгъыучу,
Джалгъан сёзлю назмула,Эшиуюн эшиб, орнуна салыр,
салгъанса,Терсге къуллукъ этгенле
Уруш — тюйюш, артык сёз да Кертиликге кюч тийиучю,
алыр,Кёзлеринге кёксюл кёзлюкле
Бусагъатда тюзню айтхан, тилиниучю,ючюн эришде,
Мында болмаз, биз билиучю,Ненча тиширыу аланы
Марачы къызчыкъны алгъанлай.Гылчы, бетсиз, ётюрюкчю шогъайлашды.
Бары орун алыр
салдым.Адамла кибик къартаймадыла.
Къарайма да, насыбдан толгъанса,
Эзеу болуб, тамгъа салыу тамаллашды,джан бирлешде,
Ортагъа да тюзню
Эгеб, ашалыб, азаймадыла,Джюрюйюшюнг-ойуу салгъанлай,
чачыб,
Дунияда кёб тюрлю Болалмайын, къалам алдым,
берчли,Ой-хой-хой, багъалы болгъанса,
Кир иннетни, кир сёзлени кенге батдырыр.
Кёлюмю дженгиллетмейинАланы юсю болмады
концертге деб этилгенди)
Джукъ айтханлай, асылсызла, аууз ачыб,Аман нёгер бедишине
тёкмейин,Джансыз темирле — адамдан кючлю,
(Аминатны тилеги бла келбетине.
акъыл табдырыр,Бюгюн санга ич
Ийелерин да эскермегенлей.
САМАРКЪАУ ДЖЫРЧЫКЪ
Джарашалмай аны ариу
Иги нёгер санга Не дерсе — деб, тынгылайма.
Манга джетдиле, тюрленмегенлей,
Артха береме антынгы.
«Малинала» джайылдыла деулетиме,
бла тиллешир.Бурмагъанлай ачыкълайма,
ёмюр кёрюб,Бюгюн а, джаным къыйнала,
Болумлугъа джол джабылды, тыкъсынырлай,Аманы уа джауунг
Ич сёзюмю, ачыууму,
Аны къолунда бир
атынгы,
джуртум, ахсынырлай,
Иги нёгер, къан джуукъча, илешир,
Бюгюн санга — джан даууму,
келиб,Джыргъа салгъан эм
Алай болду ата адамгъа ушамаз,
Хош саламгъа тилленнгенме.
Ала анама ыннадан
Тюнене санга тарала,«Къау — къуу» эте, джыр эсебни бузуучуду.
Иги нёгер тыш Сени башдан тюшюннгенме,
этеме.
Бюгюн а – мыдах макъамы.
Булбул кетсе, кёкге къаргъа чыгъыучуду,
адам да джашамаз,
Алыр — алмаз къолгъа къалам,
Озгъан джыллагъа сагъыш
эдинг,
Кърал къатышса, аман орун алыучанды,
Тенг тутмайын бир Сыйлы окъуучум, санга салам!
Ала — къолумда, эшиу эшеме,Тюнене джарыкъ джыр
Суу булгъанса, кири башха чыгъыучанды,
Адам — джарлы, сенсе джюрекни инджитген.
НАЗМУЛА БЛА ДЖЫРЛА
Манга джетдиле, мыдахлыкъ салыб,
батханы,Ёмюр — бир къарам, бир сезиу.
Чирир тёнгегинде, ёлмез джан джюрютген,
СОФИ ТРАМ-СЕМЕНЭшиу ийнеле, анамдан къалыб,
Бюгюн а кюнню Кюнде кюнюбюз — бир эзиу,
Неден алай болду, билдирмейди алам.
Алгъышлыны жолу сыйдам.
АНАМЫ ЭШИУ ИЙНЕЛЕРИ
энг,чачар.
арасы – бир атлам,Ыразы болмай, алгъыш этме.
тюрленмез.Тюнене джарыкъ тангым
Алам ташасын ким
Туугъан бла ёлюмню
Алгъыш эрге жарашыр.Джан джылыуум санга
Адеб борчунгу тюберге.ким ачар?
билмейин кетиучю.
Алгъыш — башха, жал — башха.
Сагъышларым — сенде, сезимлерим — сенде,
тюбединг,
Алай ол сырны
Джерге нек келгенин
Къаргъыш этген — къаргъышлы.
терилмез.
Бюгюн а мыдах
Аламда,
таймай демлешиучю,
Алгъыш этген — алгъышлы,
Джангылыч бла терсге
Джашау нёгерге, ёмюрге,Бизни бар этген
Тёнгеги бла джаны Алгъыш жетер.
Къарам кёбню кёрюр, джюрек бирни сюер,Тюнене мени тилединг,
Ишексиз, барды магъана
аз ёмюрюн сюрген,
Къаргъыш кетер,
кёлюмде.
Джарсыу ёртенде кюйдюре.
Джашаугъа ажым этиучю.
Ёлюм къоркъуу бла бар.
Сенсиз джылыу табалмам
кёзлеринг,Хар туугъан келиб, кетиучю,
джан, сезген, билген, сюйген,
Алгъыш сёзню къуту
Сенсиз ёксюзме мен, сенсиз джакъсызма мен,
Бюгюн а мыдах
Кетерик болуб, амалсыз,
Адам деген бир
Туугъан кюнюнг бла!
— шуу юйюме,
Сюймезликни да сюйдюре,джуабсыз,
Бу джорукъ неденди? Билдирмейди къадар.
болсун!
Мыдахлыкъ салалла къуу
Тюнене ариу сёзлеринг,
Биз да къалыкъбыз Джер дегенинг джутар, сингдирир джаныууар,
Аллах сакълаучу негеринг
Джелле сызгъыралла, боранла улуйла,Артха береме антынгы.
Алай джуабсыз къалгъанды,
Арытыб, аурутуб, бюгюб тигилтиучю,Къайда айлансангда,
Тансыгъым мени эскер.Бюгюн а, джаным къыйнала,
соргъанды,Джазыу деген кёзбау, алдаб джюрютюучю,
Абынганынг насыбха болсун,Къалайда да, кимле бла да
атынгы,
Кёб тёлю соруу
Къысха ёмюр, ачы, ёлюм шартыбызды.болсун,
Тансыгъым, хапар бер,Джырда айта эм
Бизге да, хаухха, берилди?Сермеш бла эриш, уруш хатыбызды,
Джюрек джолунг мамукъдан Къалайладаса,кимлебласа?
Тюнене санга тарала,
Неден къурулду, керилди,— алгъа тарытыучу,
Муратларынг бары толсун,
Башым арсар болуб, джюрегим — тузакъ.
Джылы салам ие.
юлешген,Мурат деген алдан
Джашауунг мамыр болсун,
Джангыз къалгъан эдим, армау болгъан эдим,Саулай дунияны алгъышлайдыла
Бизге джан урху Джашау деген, кюнлей алдай арытыучу,
Къыйынлыкъ сенге джетмесин,менден узакъ,
Рахат джуртуму кенгинде,
тюзен,Кюндюз сагъыш джашау, ашау чабыудады.
Насыб сенден кетмесин,
Сени элтген эди
джырлайла
Аламны тутхан бу
Кече сагъыш туугъан, ёлген джарсыудады,
АЛЛАХ болсун кече-кюнданегеринг.
Заман келген эди, араны бёлген эди,
Къарнаш миллетле джарыкъ
келишген,
кенгинден,
тенглеринг!
къайнагъанды.
Салалла махдаула.
Келишмез хар зат
Кюндюз — Тейри чакъны айыкълыкъ Джулдузлача кеб болсунла
«Патчахха» да халкъны къаны
джуртума
Бирлешмез хар зат, бирлешген,
Кече къарангнгысы — алам теренинден,
джаусунюсюнге!
айланнганды,Джандан багъалы ата
«Башны», «ахырны» кёрмейбиз.
байлагъынчы.
Джангур кибик насыб Даулетими джолу терсге
Баралла кенг орамлада,билмейбиз,
Санларымы кёксюл ёлюм
тюзюне!кёлтюрюлдю,
болубАлай аны биз
Кюч бер манга, муратларым таркъайгъынчы,Джашау чархынг тенгересин
Душманланы кёллери да Сабий, уллу да тизгинле
Туууб, къартайыб, къурууда.
ишди, ётдюр тёрге,
берсин.Эресейни келечиси ёлтюрюлдю,
Къыб-къызыл байракъла.джашауда,
Тутхан ишим керти Тауусулмазлыкъ ырысхы Аллах
чуутну кёзлерине.
Къызыл гюллеча, джел седирете,Бу Джер юсюнде джолду, ёрлет ёрге,Джангылмазлыкъ акъыл
Къараб турсакъ бу таякъла,
Бизни джаратхан Аламда,Баргъан джолум тикли Джарлылыкъ джетмесин
бизге,Хурмет джая кюн
Алгъышла
Ишексиз барды магъанаджанга.
Байлыкъ кетмесинКим биледи, неле болур энтда
эркелете,
Тарих атынгы джутар.
Джан бас, Аллах, халал кёллю джангыз
болсун
Ичиндеги хазналары алынады,Чакъгъан табигъат кёз
Уллунгу улутма, халкъым,
манга,Саулукъ да санынга
Къралыбызны топракълары сатылады,
Сыйынмай кенг джуртха.
Башхагъа байракъ тутар.
Сабий — балыкъ буюрмады джазыу къабыл болсунла
Башхалагъа къытлыкъ, ачыу чайнатыуду.Миллет джырлайды, миллет тепсейди
Уллусун улутхан — джагъым,толду, тие — тие,
Ашхы тилекле да Баш мураты – чуутланы айнытыуду,
Къуанч бере халкъгъа,джетер.
Назик джюрек берчден
Узалгъанда да ырысхыгъабол
болса ауузун тыя,Байрам келгенди о-райда
Айыб эм налат
болду, кюе — кюе,Атланганда алгъа бол
Къаршчы айтхан адам Нюрю бла джашната.
Улутханлагъа дауур,
Сюйген джаным сюймез
тенг бол
Башчылыкъда узун къалыб, байлыкъ джыя,Кёкню, джерни да тюрленидиргенди
Таушу кенге кетер,мыдахландым.
Аллахны сюйгенкъулларына да этген.
Уллу джуртуму джарыта,Уллуну улууу ауур,
Къарачайгъа кетмез халда
бай болКъоркъакълыкъдан миллетлерин мугур
келгенди2010. Анкара. Турция.
Джакъсыз къалыб къараландым, тамгъаландым,Байла кибик да
сюртюб кетген,Джазгъы байрамны кюню
Ёлюм деген — джутар джутхун.Зарлыкъ, зулум, тюртюу, атыу азау туруб,
алгъышлайма!
Бу «патчах» а тюкюрсенг да
джарыкъ кетгенди.Ёмюр деген — тар учурум.
суукъ болуб,
Туугъан кюнюнг бла
Бир итлик да, джуаб табмай, кетмей эди,
Сени бла бирге
Ангнга къуан, сюйюн, учун.
Этим — дженгим тыш адамдан
айтылгъан алгъыш:
сыйсызлыкъ джетмей эди,
Суукъ къыш кетмез, кюн тиймез энди,
тангнга,
тюшед, кёсеу — кёсеу.Адамны Туугъан кюнюнде
Алгъын бизге бу
Джангы насыбха «огъай» дегенлей.Сау чыкъдынгмы бюгюн
Тюзлюк деген джаныб
Иги болсун джашауунг.болду, джашау битди.
кийгенлей,
Бары бошду, ийнан ангнга,
Джуртда ёрге чыкъгъандыла, эзеу — эзеу,
Алгъышлада айтылыр кибик,
Энди бизге болур Джюрегим къалыр къара
Мелхум байдан, кудретлиден!
Къабхын къабыб, джыртыб, юзюб джашаучула,
Узун болсун ёмюрюнг.фатар этди,
тюшген гюлле.Айтма манга малдан, мюлкден,
Улхучула, алдаучула, джалаучула,Дунияда джолла кибик,
Орус къралны Израилге Манга бермезсе чыкъ
Ёлюм деген — джутар джутхун.джурт бла бирлеширге.
Кёб болсун къууанчынг.къарагъанлай,
Сен а келмезсе, кёзлеринг кюле,Ёмюр деген — тар учурум.
Насыб болмад туугъан Кёкде джанган джулдузлача
Чуутланы уу тилине чагъар,
Джашау джолу – къакъгъыч, ургъун…Джекге кетдим, джек джерледе джерлеширге,
Уллу болсун насыбынг.
сау миллетни алдагъанлай,
Ёсюмюн башлай табигъат
Зарлыгъыбыз, эришибиз.джеллей, онг — сол ура,
Тенгизледе суула кибик,
Омакъ сёз бла
Джаз келир джашнай, къар эрир, агъар,
Магъанасыз хар ишибиз,
Джан насыбым хауле
къууансынла.
да тюрленнгеди.Акъ къаргъа къарай, къарча агъара.
Джашаубуз — къан тер акъгъан,Сюймегеним сёз джетдире, тыйгъы къура,
Богъан миллет сенден
Халкъны ангнга къарауу
Мен сени сакълай, санга тарала,
Кюнлерибиз — чабхан, джортхан,
атылгъанды.
Насыбла бол! Муратларынг толсунла!
бети кёрюннгенди,
кемире,
Ёлюм деген — джутар джутхун.
Кёзлериме кетмезлик ау
Саулукълу болсун Атанг-Ананг Эгеч Къарнаш!
Энди аны керти
Къуру отоуну джелле
Ёмюр деген — тар учурум.
тартылгъанды,
Берекетли болсун тепсилеринг!
эк,
боран сибире,ууулхун.
Хончалагъа кюмюш кюрен
Джарыкъ болсун кюнлеринг!
ангнга терслик салмагъан Сен кетген джолну
Къалайда да сан
этди,Шош болсун кечелеринг!
Терс болса да
терезеге.
берилир,Джара сала, джан ачыта муал
кюнюнг!къалмагъан эк,
Мыдах къарайма буз Къалайда да джан
Ёмюрюмю асламысы сюрдю, кетди,
Къууанчлы болсун хар
Башчыбызны сыйлар ючюн
тюшюре,
кирир,Илинмейин, тирилмейин джокъ мадарым.
алгъышлайма!бютеу халкъны сындырады.
Озгъан заманны эсге Къалайгъа да ёлюм
болур джокъ адамым,Туугъан кюнюнг бла
Бу болум да салад,
артдан!Таяма да билек
(Созайланы Ахмат)этилед, терс барады,
Къыйналгъан эсге сагъышла Джарсыу берген эшик
аушха, джол тюзете,Аллах сакъласын.
Кърал оноуу терс
Алай джокъса сен, къар сабыр джауад,
Айтма манга тёрден, тархдан,Ырхы келед тар
Кеси адамынг улутханданбилдириуге,
Багъалы тенгим, сен келсенг эди.
Ёлюм деген — джутар джутхун.
Джел урады, кёз ачдырмай, онгсуз эте,Умутунгу унутхандан,
Къаб — къараны чыммак этиб
кюн тиер эди,
Ёмюр деген — тар учурум.къаядан кетейим деб.
Аллах сакъласын.
болдукъ къан тёгюуге,
Суукъ къыш кече
болмаз тургъун.
Аякъ таяд тик
Джюреклени сууугъундан,
Мындан ары тёзмез
атсанг,
Бир къуанч да
Джан атама, муратыма джетейим деб,
Тыбыр ташынг сууугъандан,
къайнагъанды.
Мыдахлыкъ ауну юйюнгден
Насыб, асхай, джолда къалыр,Талпыу джерим, солуу алыр, кюн турушлай,
Аллах сакъласын.
«Патчахха» да халкъны къаны
чачсанг,
салыр,
Келген джолум, таш чачылгъан, тар аушлай,
Халкъ аллында уялгъандан,
айланнганды,Къатымда болуб къайгъымы
Шох — тенг деген чалдыу 2000. Гиресун. Турция.
Душманынга тыяннгандан,
Даулетими джолу терсге
эсиме сени.
Насыб кюнден, игиликден!Къабырды ёмюрлюк фатар.
Аллах сакъласын.кёлтюрюлдю,
Акъ къар тюшюред
Айтма манга шохдан, тенгден,
батар,Аллах сёзден къабыннгандан,
Душманланы кёллери да мени,
Ёлюм деген – джутар джутхун.
Кюнюнг бек дженгил
Сабийлеринг абыннгандан,
Эресейни келечиси ёлтюрюлдю,
Сагъышла кери тарталла
Ёмюр деген — тар учурум.
Алдау умуттха салгъан.
Аллах сакъласын.
АНДРЕЙ КАРЛОВ ЁЛТЮРЮЛДЮ
агъартад,
Хар зат ётер, болмаз тургъун.
— джалгъан,
Эрир джерде кюйсюзлюкден,
онгсузну джюклеученди.
Джел, боран эте джерни
Сезим, учуб кетген окъду,Къалгъан бары да
Кюн тийгенде кюнсюзлюкден,
Бир онглугъа бир
къар джауад,джокъду,
Халал хакъынгы аша.Аллах сакъласын.
Энди билдим, Аллах алай этиученди:Къарангнгы кече чыммыкъ
«Сюймеклик» — деб бир зат
Бюсюреу ала джаша,болгъандан,
къатар болдум.толтура.
Таралыудан, кюймекликден!Ачылгъан болсун къолунг,
Сен аманнга тенг Юйюр шартха джюрегимден
Кёлюбюзню насыб сезим
Айтма манга сюймекликден,
Къынгырсыз болсун джолунг,
болгъандан,
Тарта — тарта тамам безиб, атар болдум,
Кюренли Ай, кёк тёрюнде олтура,
Ёлюм деген — джутар джутхун.
Санынгы тюйме, инсан!
Палах джолу кенг адамлагъа,
Джулдузлагъа аралайыкъ, къарайыкъ,
Ёмюр деген — тар учурум.Бары да бошду, ийнан,
Къууанчла кёре тёлюгюз.«Эр» болумдан джарты къалгъан
Келчи, джаным, кенг орамгъа чыгъайыкъ,
— учхун.Уллулукъ берген халдан?
Кёлюгюз насыбдан толсун.
Хакъым къалды, халал болсун, аманлагъа,
Сюймекликни джюреклеге салайыкъ.
Дунияда хар зат
Не барды мюлкден, малдан,
Ариу тюшле кёрюгюз!
Мал, мюлк ючюн, башхалача, джагъалашмай,
юлюш алайыкъ,Эски джибча халыланыр,
Къадар аякъны марай.
Чукъугъуз татлы болсун!
Къояр болдум, сагъыш этмей, акгыллашмай,
Бу кюнледен насыб
азалыр,Джашау джанынгы тарай,
кеченг насыбдан толсун.
Юретиу бла «эшекни ат эталмазса»,
джетгинчи,
Заман бла ол
Заман – арытхан джолдаш,
кюнюнг нюрден толсун!!
Къарадым да, багушдадагъын — тарталмазса,
Джюреклеге суукъ аяз
«Джууукъ» атлы сууукълукъдан!
Джылла – сыртынгда бир таш,эртден ашхы болсун!
Экинчисин болмазлыкъдан болдургъанем,
Джашлыгъыбыз, джаз кюнюбюз кетгинчи,Айтма манга джуукълукъдан,
1987дж. Э. Джёгетей
Джуугъунгу АЛЛАХджарсытмасын!
бла окъутханем,
Мен къатынгда, наз бутакча, сюзюле.
Ёлюм деген — джутар джутхун.
Нарт джигитим, не болду санга?
Саулугъунгу АЛЛАХ къызгъанмасын,
Бирин кеси къыйыным
Сен джанымда, тау къуш кибик, кериле,
Ёмюр деген — тар учурум.
Ой джигитим, не болду санга?
Ариулугъунгу АЛЛАХ алмасын,
джашаулары онгмагъанла.Мен атларма, атламынга келише,Анга къуан, сюйюн, учун.Кёреме да — кёрмезчаНасыбынг эркин болсун,
Алай бла да Сен барырса, онг джанымда, сёлеше,тангнга,Сюеме да — сюймезча,Хурджунунг къалын болсун,Эркишича болумлары болмагъанла,Шагъатлыкъ эте.
Сау чыкъдынгмы бюгюн Сюйдюргененг кесинги манга.
Джашаунг узакъ болсун,этгенле, джарагъанла,
Джулдузлу кече,Бары бошду, ийнан анга,
Джарыкъ отоу юйюнгдеКюнюнг ашхы болсун,Джангыз сёзде иш Бу чуакъ кече,
Мелхум байдан, кудретлиден!
Мени келтиргенингде,Алгъышлайма байрамынг бла,
Тюбегеним — къатын къолгъа къарагъанла,Бу айлы кече,
Айтма манга малдан, мюлкден,Нарт джигитим, не болду санга?
Насыблы болсунла Балала.къарамайма,сынасын.
Акъыл, болум керилялмаз.
Ой джигитим, не болду санга?Саулукълу болсунла АТА—АНА.
Джылларыма ахсыныу бла Сени манга тенглешдириб
Джангылмасанг тюз ачылмаз,
Джарлы бийченг насыбсыз
Берекетли болсун тепсилеригиз.Артха къарай, сокъураныу сынамайма,
Кимди-деб а, санга миллет къарасын,Джол алыргъа юренмезсе,От къазанынг азыкъсыз,
Джарыкъ болсун кюнлеригиз.2016. Sofi Tram-SemenАдамлагъа кёрюнейик, къарайыкъ,
Джюрюмесенг джол билмезсе,
Тынгысызлай чыгъаса танга,Шош болсун кечелеригиз.этгин бу даулетге?!
Келчи, джаным, кенг орамгъа чыгъайыкъ,
джашар.
Нюрлю бетинг саргъалды,
Къуанчлы болсун Байрамыгъыз!Харх этмейин не
Сюер кибик, кюер кибик этмезле!Муну билген къолай
Къара чачынг агъарды,эм иги, эм намыслы, деб айтылырча болсун!
бар бусагъатда миллетде,
джетмезле,джатар,
Нарт джигитим, не болду санга?Сизни юйдегигиз адамлада
Ай бир хал Энди мени джюрегиме
Хар заранда хайыр Ой джигитим, не болду санга?
Аллах саулук-эсенлик берсин!
Асылла да, сёз айталмай, тутулуб,
кёзлерингкъуруу бар,
Ала кибик джашарча,
болсун!
Къумурсхача бир — бирине тутунуб,
Бедерликге белги болгъан
Хар чачыуда бир
Аманлагъа ушарча,Аллах сакълаучу негеринг
«Бийле бизбиз», — деб ортагъа турдула,сёзлеринг,
турууу бар,
бу таза къанынга!
Къайда айлансангда,
Тюзню терсге, лагъымла бла, бурдула,
Ётюрюкге ёлче болгъан Хар тюшюуде бир
Тамгъа салма ма Абынганынг насыбха болсун,
Асылланы башын — тюбюн къаздыла,антынгы.
Тирелиучю орун алыр.Шам-Къарачай уланы,
болсун,джаздыла,
Туталмайын манга берген Тюше, тура ёмюр барыр,
Нарт-Хунланы туугъаны,Джюрек джолунг мамукъдан
Кеслерине джангнгы тарих атынгы
Билмегенни кюню тарды,Нарт джигитим, не болду санга?
Муратларынг бары толсун,Асыллагъа джюреклери дертлешиб.
Хауле джашха чыгъаргъанса
Джангнгылыуда билиу барды,Ой джигитим, не болду санга?
Джашауунг мамыр болсун,
Къара къауум бирикгенди, бирлешиб,умут саласа,
Джашау дерсни юренебиз.
Атлаймамы орунсуз?
Къыйынлыкъ сенге джетмесин,Аллайладан тёрлерибиз толгъанды,
Кёб джюрекге джалгъан Ол эзиуде иленебиз,Болгъанмамы болумсуз?
Насыб сенден кетмесин,Кюлюр кибик, хар къул, «бий», «хан» болгъанды,
чаласа,Чыныгъыу да — эзиу бла,Англатсанг а, джашырмай, манга,
хар ненида!
бердиле,Накъырданы окъа кибик
— кёзюу бла,Сокъураныу джетдими?
Хорларыкъды деб иш Кеслерине чексиз махдау
Аз сюймезенг сен!
Джерде хар зат
Сюймеклигинг кетдими?бичеме,
Ханнга, бийге «къул — къарауаш», — дедиле,таралсам
Къыш болмайын, джаз чакъмайды.
Нарт джигитим, не болду санга?
Этер ишлерими юлгюсюн
Сыйырдыла асылладан джерлени,Башхалача сени ызынгдан
атмайды,Ой джигитим, не болду санга?
тауусулмазлыгъы ючюн.
Къаракъулла кючледиле тёрлени,ийнансам,
Кече болмай танг Ашхам–къара келиучю,
Адам улуну джолу къарааякълагъа/
Сени алдау сёзлеринге Ачымагъан къуаналмаз,
Танг алада кетиучю,ичеме
джалгъан тарих джазгъан къарасам,
Джау чабмайын, шох танылмаз,
Къарамайса бурлуб манга.Алгъыш аякъны толтуруб
/джангы хан, бий, ёзденлеге, бийлени къул этиб Сени кёзбау кёзлеринге
Акъыл, болум керилалмаз.Ата кёлден ышыкхъсыз,
джаша.КЮЛКЮ
Ийнанмайма, ийнанмайма мен санга!Джангнгылмасанг тюз табылмаз,
Сабийлеринг шыкъыртсыз,Насыбны къолундан тутуб
дунияда, насыб излей!
сен манга,
Джол алыргъа тюзелмезсе,
Нарт джигитим, не болду санга?
къарамынг бла джарыта
Джан къыйнама бу Омакъ чамла эштдиресе
Джюрюмесенг — джол билмезсе,Ой джигитим, не болду санга?
Дунияны башын ышаргъан Хар зат онгар, унутулур, эски сёзлей,къарайса,
(анамы дерслеринден)Кетиученсе абына.
Атанг-анагдан айырылма,Къартлыкъ джетер, муал эте.
Башхалагъа уллу кёллю ДЖЮРЮМЕСЕНГ ДЖОЛ БИЛМЕЗСЕ
Сёзлеримден къабына,
къызы бол,кибик,
ариугъа санайса,«Биз» болмаса, «мен» да джокъду, бирлешдирсин бу!Билдиреди таймайын манга,Къарачай джерни юлгю
Джаш ёмюрюнг чакъгъан Сен кесинги бек «Мен» болмаса «биз» да джокъду, тюшюндюрсюн бу!
Баш аурууну хапарын
джеринг,Ахшам келир, келир кече,/джыр/
артха къайтарайыкъ!Эртден сайын къарамынг,Гоккала чакъсынла къарагъан
кибик,ХАУЛЕ ДЖАШХА
Кете баргъан адамлыкъны Нарт джигитим, не болду санга?
джеринг,Танг джулдузу чыкъгъан
Эркишини сыйларгъа.
джюрек джабсарайыкъ,
болду санга?
Джумушакъ болсун басхан
1999. Черкесск. РФ.Сора юренирсе,
Да келигиз, хайыр иш бла
Ой джигитим не
джолунг,
Айырылгъанлагъа кёлден къыйналырса.Къолгъа тюшерсе,
Не бар болуу, не джокъ болуу, кёзге къарагъанды.Ички бла тенглеринг,
Кенг болсун джашау
Бу да джагылычды, артда ойланырса,
Эркишини сыйларгъа.
Алайды да, «ойлашыу» — деб, заман шахланганды,
Энди сени сюйгенинг,Узакъ болсун ёмюрюнг,
Салам — келамынгы олсагъат кесесе,Сора юренирсе,
да, аллай къыйсыкъ джолду.Сюймекликден айтханенг манга,
болсунла!дженгил джау этесе,
Къолгъа бир тюшерсе,Бусагъатда биз баргъан
Джарыкъ отоу юйюнгде
Айтылгъан алгъышла толу
Сен эски шохунгу
Толуса сен хыйлядан,
Дунияда бола тургъан, тинсизликден болду,
Мени келтиргенингде,
Джюрек муратла толсунла,«Джангы шохдан, эски джауунг асыуду» — деб.
Лейляхан!сютю бла, джерлешген бир нюрдю.
/чам джыр. Театргъа джазылгъан эди/
Саулукъ, байлыкъ теджейме,
айтылгъан болур эд,
Эркишини сыйларгъа.Ол ананы акъ
эте.алгъынлайма,
Аны ючюн халкъда
Сора юренирсе,хюрдю,
Бош келмегенсе джыр Туугъан кюнюнг бла
Узун къарамайын, танылмаз къурушду,Къолгъа бир тюшерсе,Тин а, сезим дунияны кенглешдирген
Атыб къоймайын, джангыз кюнюмде,
чакъсынла.
санга — къарангы аушду,
къыйнаргъа,
Адамны уа, адам эсе, онгнгу тининдеди.
джел эте,Джюрегигизде гокка хансла
Джангы шох а Сени да бир
аны тишиндеди,Ёт тёрге къанат
Ашхы, иги муратларыгъыз толсунла!
Этерик затларын, алгъадан сезесе.
джетер,Джаныуарны бар болуму
Ариу къарылгъач, кел тар юйюме,тамсынла!
Къайсы «тюегине» басарны билесе,
Аллай бир кюн
да, ат аталыб, неге айтылгъанбыз?
терилте.Къолларыгъыздан бал тамчыла
Не зат этериги, алдан таныулуду,
Тохда сени, бедер,
Бир халкъ деб
Джарыкъ джырынг бла
Кезлеригиз джулдузлача джансынла!
шохдан асыулуду,
Болгъа эдинг, Лейляхан.
Да джау эсек, сора бирге, биз нек джыйылгъанбыз?
сары тангда,
Аланы ышыкъларындан аиырмасын!Эсги душман джангы
Келечи салырча,
Быллай джашау, терс болгъанын ангылаялабызмы?
Сабыр уятдынг бу
этсин,
амалсыз керекле?
Манга джалынырча,
Кимбиз? Небиз? Нек джашайбыз, — деб соралабызмы?Буз санларымы эрите,
адамларынгы джашауларын узакъ Миллет болур ючюн
Болгъа эдинг, Лейляхан,
палахха салмазмы?
манга,
Аллаху Тагъаля сюйген
Къайдалла адетле, сезимли джюрекле,Келечи салырча,
Быллай болум халкъыбызны Сюймеклик хауа келтирдинг
да, бары толсунла!
джан атыб турурча,
Манга джалынырча,
да, бу ашау болмазмы?
Муратха умут байлата.муратларынг бар эселе
Джангнгыз дуния малгъа
Толуса сен хыйлядан,
Туура этин къабмаса
Джарыкъ джырладынг, джангнгыз кюнюмде,Кёлюнгде-джюрегингде не иги
Бизге не болгъанды, былай бузулурча,
Лейляхан!Чимдей, эме, ура, теблей, ёргеге чыгъыуну?
Тот сезимлени уята,
Берекетинге берекет къошсун!
да кёлюм керилмеди.
Джалбаргъаенг кёлюнгден.Ашагъандан башхасы — не, зоргъа кёз джумууну,
мутхуз кёгюмде,Иманынгы кючлю этсин!
Бу затны эслей «Болумуму кёр»- деб,
Питна бла, хыйла бла, муратха джетгенни?Сен къанат кердинг
кетермесин узакъ ёмюрню,
зат кёрюнмеди,бер» – деб,
Ашагъандан башхасы — не, пасыклыкъ этгенни,
Къуанчлы халны сыната.
Аллах юсюнгден саулугъунгу Къарачай асылдан бир
«Аллах бир эр
Джалгъан сёз бла, джанны къыйнаб, джашауун къыргъанны?
арбазыма,Кавказа
гёзеннгге атылыб,Сен къалгъаенг юйюнгде,
Ашагъандан башхасы — не, бирин сындыргъанны,
Къуат келтирдинг къуу
этногенез народов Северного Адамлыкъ деген да
Къакъ — къабыргъа болуб,
Тюз адамгъа, терс адамла, ачыу чайнатыуну?
ата,
древних народах, оказавших влияние на
Джангнгыз дуния малы, баш сыйгъа саналыб,Къарт къыз болуб, онгуб,
Ашагъандан башхасы — не, зарлыкъ къайнатыуну,
Таулагъа сары танг • ILMU.SU Об аланах, скифах и иных
«джип», «келген» къуумда.Харх этеенг, Лейляхан!
Кеси ючюн, тюзню теслеб, хайыр тюшюрюуню?бачхама,
«Карачай»Бизни шохубуз да
Уялмайын, алай,Ашагъандан башхасы — не, джалгъан сёлешиуню,
Алгъышлай келдинг терек
• КъарачайСайт республиканской газеты
Джылау — сарнау этген — тамада къауумда,Терезеден къарай,
Алай, кеси, ашар хырстан, къутулмай къалгъанды.Джангы насыбны танытдынг.
карачаево-балкарской молодежиОрта джыллыла да, кёз — къарам этгенча,
Харх этеенг, Лейляхан.
Адам кесин ашаучугъа, тыйгъычла салгъанды,
Таралгъан, кюйген мыдах кёлюме,• ЭльбрусоидФонд содействия развитию
Джаш къаум тиширыу, тойгъа кийиннгенча,
Тартынмайын, алай
былай ачылыды, тарды.
джарытдынг,
телеканал
кетгенине.
Терезеден къарайАны ючюн джашау
Джангы джарыкъ бла
• Архыз 24Круглосуточный информационный
Джуукълукъ дегенни былай
Толуса сен хыйлядан,
джанны ашаучусу барды,кюнюмю,
Ёзденланы Альберт.
Да джаным ауруду, аны кёргенимде,
Лейляхан!
Дунияда хар бир Насыб унутхан мутхуз
джыйгъан, джарашдыргъанБагъалы машина, шохла, тенгле, берген.
Бизни къысдагъан эди.
«МЕН» БОЛМАСА «БИЗ» ДА ДЖОКЪДУ…Аны, къуанч бла, кёрейим.
Халкъда джюрюген алгъышланы Ёлген джокъ эсинде, эсиндеги келген,
Алмагъанлай салам,ажым этесе.
уя салыб,насыб келтирсин!
кёлню кесинден чиркитди.Ол шибижи ананг,
Кеси джазыуунга бош
Бизни тийреде сен
Туугъан кюнюнг халкъгъа Алай бла да
Къачыра баргъан эдик,
ташыр кючдесе,
Джанымдан юлюш этейим,
юйге насыб, сый кирсин,
«Ол джиплеге къара» — деб бизге кёргюзтдю,Мени алдагъаненг,
Санга джюкленнгенни сен
Джаз келечиси, ариу къарылгъач,
Хар сен кирген аны санауунда,
«Къачарма» — дегененг,Джарсыучу муратха, хазна, джетмеученди,
Сагъыш этдиред.къол,
Ким келгени бары Айланаса Лейляхан!
бермеученди,Джарала сала,
заманда бер сен Эки кёзю къургъакъ, къарамы орамда,
Джюреклени эзгенлей,Кётюрюлмез джюкню Аллах
Ёмюр а ётед,Тау намысха хар
«Биз ма быллайлабыз»,- деб да ангылатды.Кёзлеринги сюзгенлей,
Джашау — къазауатды, къарнашым, унутма.Ёмюр а барад,
Саулукълу бол, рысхылы бол, тири бол,санаб бизге айтды,
АйланасаТалпыуну, муратны кёлюнгден къурутма,
Эски атынгы,сени сюйсюн сенлейин!
Ненча джип болгъанын Джюреклени эзгенлей,
Сен алыр орунну, башхалагъа къойма,Кёлден айтама,
Сен сюйген джан эгечи, орамда,
Кёзлеринги сюзгенлей,ахсыныугъа джойма,
Шош къарамынгы,бла, юйюнг бла!
Бизни бла ишлеген Толуса сен хыйлядан,
Бу къысха ёмюрню Эсде тутама,
Насыбдан тол юйюрюнг анда:
Лейляхан!ийиб тюбеме.
Таралад санга.джауунг болсун менлейин!
бир хал болду Къарагъанем кёзюнге.
Ачымсыз къадаргъа баш Джюрек а кюед
Джерде эм баш Алай сейир этер
Сенсе джазыуум — деб
«Ауурлукъ басханды, арыгъанма», — деме,Дейди ол манга,
кюнюнг бла!
Юйюне, Москвадан, сал болуб келгеннге.
Сенсе джашауум — деб,
Тирелгенни алгъа, джолгъа тюртюученди.
Джашау нёгерим —
Алгъышлайма сени туугъан
Сарнау уллу эди, аджымлы ёлгеннге,
Ийнаннганем сёзюнге,
кетиученди,
Башханы билдим,алгъышда!
Адетде керекча, къайгъы сёзню бердик,Мени терилтгененг,
Джазыу джыгъылгъанны теблеб Джангызлыкъ джолда,Айтылырча болсун атынг
Къарнашы ёлгеннге, уллу элге келдик,
«Сюеме» — дегененг,Деменгили, онглу, болумлу дерикди.
Мен да тебредим,
этсин къаргъышдан,салмаучанды.
— деб джазылгъан эди)
сейир этерикди,
Алай узайдынг,
Аллах сени кери Аллайлагъа къадар къара
артисти, Езденланы Махарны концертине Бютеу адам санга
Умутлу сакълай.Джолла кибик, узун болсун ёмюрюнг!
тарда къалмаучанды,(Къарачай театрны аламат
Хорлам, сени таба, кеси атыллыкъды,Мен туракъладым,
кёлюнг,
Мурат этген чыкъмаз
/чам джыр/насыб табыллыкъды,
Ызынга къарай,
Танг Чолпанча, джашнаб турсун нюр кёзюгюзде,
ЛЕЙЛЯХАНОл заманда санга
Сен аякъ алдынг,
джалгъан азабынг!
Къарангыда джарыкъ турсун
салгъанса арагъа.Алай эте, ёхдем, аллынга атлачы.
Сынай башладыкъ,Ол насыбха батсын
турсун эсигизде,Джашау бла ёлюмню
сокъмагъынгы салчы,
Кенгликни джолун,насыбынг,
Тар заманда кенглик Кече — тюшюмю, кюндюз — тюнюмю кючлегенсе,
Хар джол кесилгенге салдыкъ,
Терк-тенгизча уллу болсун керек.
ийнаныр кибик алагъа.
Зоргъа тыйыгъыч болуб, тамырын эгечи,
Биз да бой
да юлгю алайыкъ.
Ичингдеги ачыуланы эзиу
Мен да болгъанма
тюбечи,Джазыу буйурду,
Бир Аллахдан биз кюнде тёзюу керек,
этдиргенсе,Келген ауурлукъгъа къоркъмайын
Кюрт юшютгенлей.кишен салайыкъ…
Аны ючюн къара
Ташды джюреги — деб ызынгдан сёз джашар къарыу табдырады.
Сенсиз джашау да,Сабырлыкъ бла дертге
этиб айтыучуду,ойгъанса ичине.
Алай бла да Тарыгъыу кюулей,
«Ачыу кёлден» «басым кёлге» кёчейик.Терс затланы айгъакъ
Сен а джашаууму
Зор джашау а, къыйнай, джан чыныкъдырады,
Сенсиз джырым да,биз да кечейик,
Джангнгы заман, эски чакъдан къайтыучуду,
къарамаучан эдим,не береди?
Бугъоу салгъанлай,
Бир джангылгъан джанны
Хар чекгенинг — чыныгъыуду, къудрет берген.Тилеген джашлагъа чыртда
Эриннгенден башха бизге
Бушуу кюнлерим,болсун джашауунг!
Хар кёргенинг, бары дерсди, акъыл керген,
аны кючюне,
неди?Садакъ учханлай,
Хар заманда мамыр
Кёбге тюбей, кёбню кёре, анг джарытхан,
Энди тамам бойсуннганма
Мырды сууча, тюб — тюз тургъан джашау
Къуанч кюнлерим,
сени ашауунг,
джолду, джан арытхан,
ийнанмаучан эдим,
тюртген затды.
акъ этиб.Халал азыкъ болсун
Джашау деген къыйын Сюймеклик дегенге чыртда
Бизни кючлендириб алгъа
Къыш келгенди дунияны
сюйгенча болсунла,
салыб тохдаучанды.
Джолунга къаратыб, таралтыб сакълата.
санатды,Кенг джайылыб, джашагъанны сакъ этиб,
Сен сюйгенле сен Ол джашаугъа кишен
этдиресе,
Джашау ауурлугъу илеучю
кёзюуюн джарата,толсунла,
хорлаучанды,Бир — суутаса, бирде уа умут
Аурлукъсуз болгъан, джангыз къабыр тарды.Бийлик этген бу
Этген ашхы муратларынг Талпыу кетсе умутсузлукъ
джити къарата,
— джашауунг да барды,
заманнга къарата,
такъсынла!
Талпыгъанны джаны — саны талмаучанды,
Тенг къызларымы кесинге
Аурлукъ бар эсе
Кюнню Джерге аз Кёкюрегинге уа саугъа
толмайын къалмаучанды,джюз тюрленесе,
Андан къоркъуб, бугъуб, джарсыугъа бёленсенг.
тигелей,
чакъсынла,
Мурат болса ол
Гинасыу кибиксе кюнюнде Аурлукъ аурду, аны ауур кёрсенг,
Бир — джабалакъ болуб джерге
Джюрегингде гокка хансла
Бетсизлеге кереклисин айтырыкъды.
Джюрекни ойната.
Ала бла чыныгъыб, джолума атлайма,
Бирде — уакъ, къургъакъ къарын себелей,
тамсынла,кертини ойларыкъды,
Ышаргъанынг сайын,
къарайма,
кюлте такъгъанлай,
Къолларынгдан бал тамчыла
Заман бла халкъ Кёзлени къамата,
Мен аурлукълагъа дерсгеча Мутхуз кёкге булут
Эки кёзюнг, джулдузлача, джансынла,
къабыллыкъды,Къарагъанынг сайын,Менден себеб излеб, кёзге къарагъанса.
тартханлай,Я, Аллахым, тилегими къабыл эт!
Итлик этген итлигинден термилте?
Да, къарнашым, бошха былай сызлагъанса,Огъарыдан суукъ джелни
насыб, берекет,
къалмаз», табыллыкъды,
Сюйген джюрегими кесинге
излейсе,акъ этиб.
Кёб болсунла сенде «Тюзню ашы тюзде былай алдарыкъса,
Мыдахлыкъны чачар мадарла
Къыш келгенди дунияны
кетмесин юсюнгден,
Джашаудан да, даулетден да тюнгюлмегиз.Къачанга деричи мени
«Ауурлукъ басханды, арыгъанма», — дейсе,Кенг джайылыб, джашагъанны сакъ этиб,
Кийик саулукъ чырт
келир, бюгюлмегиз,
этдире,
Бир талайдан бузулурла.
сюзюле,кетмесин эсингден,
Башыгъызгъа кёб зат
Сюймегенлеге мени сёзюмю
антла,
Уллу суула арыкълача
Уллу Аллах чырт
хатер этмеученди,былай къыйнарыкъса,
Этме манга ариу
Тау джанладан къарла, бузла юзюле,
болсун!
Заман чыртда джаннга
Къачанга деричи мени созулурла,
эркин, бош болуб,
бла джюз ай Бир тёлю да, ачыу чекмей кетмеученди,
— деб, 1990 дж. джазылгъанды./
Бир кюн сора Суукъ джелге алам
Джашауубуз джюз джыл аладыла.
/джыр. Къарачай театрны концертине хансла
Чыпчыкъ гюрю эштилмейин, шош болуб,сыйдам, сай болсун,
Оноуну да къолларына Бюгюлмеучю, ёхдем кёлюме.
Берме манга гокга чегетле, сымпайыб,
Биз ётерик кёчюу
алгъа чыгъадыла,Сагъышларым такъырлыкъ салалла
Акъылымдан къоратмазла.
Акъ кийиннген шош Рокфеллерден бай болсун,
Кърал къатышса ала
юйюме,
Насыбсызлыкъ ангыланыМийик таула, булут басыб, мынгайыб,
Хар бир ахлум Арасында бир талайы, кёмюр — кюлдю,
Джангызлыкъны ие этиб Ала кёлню джарытмазла,
акъ этиб.Ашауубуз татлы болсун, май болсун,
тюлдю,соралла,
Кетер кёзден гокгаланы,
Къыш келгенди дунияны
Ёксюзлюкню сынамасын джерибиз!Эсде къалсын, бютеу адам аман
Къаты джылла сорууларын Юйлениуден суугъанма.
Кенг джайылыб, джашагъанны сакъ этиб,
бетибиз,эте, баш бегитген.
Qarcha
Мен сындыргъан, таза джюрегинг.Эркишиден юркер болдум,
таргъа тыйгъанлай,
ПТЮЧ
Дуния малгъа сатылмасын «Халкъым» сёз бла лахор кёлюнгдеАрсар халгъа буулгъанма,Бораны бла джерни
динибиз,джюрютген,
Башха джылыу табалдымы
Джашауумда асхар болдум,
SOFIKOSHKA
джыйгъанлай,Джукъланмасын таза ислам Сыйсыз болур, арт акъыллы иш джёнгеринг,
Ийнаныуну къадар джыкъды.Джанлыланы ышыкъ джерге ана тилибиз,
SOFIKOSHKA
Хар этгенин, анга кёре, дюрюс этер,Бош хатанга тёзалмагъан азабны,Бир — къар къуя, бирде кючюн атаракъ,Тас болмасын сыйлы
МС Вспышкина
иш бла чертер,Джан нёгерим, тюшемиди эсинге,Да къайтармам ол
Бир ачыла, бирде — усу тутаракъ,
МС Вспышкина
Юйюбюзге – саулукъ, ийнам, халаллыкъ.Халкъын сюйген сюймеклигин Кёз джаш ургъан, ол тум- къара кёзлеринг.«Аслан» — деген, «парий» чыкъды.Адамланы эслеб — эслеб атлатыб,
Халкъыбызгъа – келишмеклик, сабырлыкъ,
Аманланы бийликлери чачыллыкъды.кёз аллымдан кетмейлеАй, сынадым ол «насыбны»,
Орамланы тайгъакъ этиб, бузлатыб,Къралыбызгъа – мелхумлукъ бла мамырлыкъ,
Qarcha
ачыллыкъды,Кече кюн да Берген сёзюн унутуучу.Къыш келгенди, тёгерекни акъ этиб.берсин рахатлыкъ,
Фахмусузну чийи халкъгъа
SOFIKOSHKA
тёледим:башха —Кенг джайылыб, джашагъанны сакъ этиб,Джер юсюне Аллах
МС Вспышкина
Кесичала «чалдыу салыб» тараллыкъды,
Qarcha
Терслигими бушуу бла
Malkarly
Юйленген а болмай
МС Вспышкина
Заманындан аджашмайын келиучю,Аллахды.
Нереальный маньяк
айтхан къараллыкъды,
бар эсе
булджутуучу,
Qarcha
Юшютюуню лагъымларын билиучю,Барысына тёре Уллу Тюз адамгъа джалгъан Дунияда борч тёлеген Ариу сёз бла уютуб,
МС Вспышкина
Разы болмай, алгъыш айтхан гюнахды.джары берилликди.Антлы болуб, энди, артха къайтмазгъа,Тилегенни сёзю – шоркъа,
Qarcha
Гараланы буз тюбюнде этеди.Харам малы аман Тохдамадым, кёлкъалдым бла байланыб,Бир талайдан бузулурла.суутуб,Къаргъыш терсге зарауатлыкъ болуб термилликди,
МС Вспышкина
Къалгъан эдинг къуу-шуу болгъан арбазда,антла,Джерни, кёкню суугъу бла алгъыш джетеди,Хакъ ашагъан талан чачынг агъарыб,Этме манга ариу
бийлигин къургъанды,
Таза кёлден чыкъгъан джетерикди,Чыммакъ къардан къара созулурла,
Тау джуртумда буз
къабышыр.
Туудугъуна бедиш сыры Джоюлмагъан сезимлерим.Бир кюн сора
бургъанды,
ЭгешЦик
Хатасызгъа къаргъыш айтхан джетиб кетерикди,
Суумагъан сезимлерим,хансла,
МС Вспышкина
Къыш-къыямут акъ мыйыгъын Алгъыш таза, джигит эрге джарашыр.
Джалгъан шагъат къаргъыш Джюрегиме аурлукъ салаллаБерме манга гокга Сезимсиз джарты джоллуду.
Qarcha
бар, джуту бар.
Залимлени » къанатлары къыйыллыкъды».
Нереальный маньяк
кюнлерим,да келишалмам!
Джокер
Сезиую болгъан онглуду,
Нереальный маньяк
Къаргъыш сёзню зарлыгъы алыучу тыйыллыкъды
Пиражёкну цархы
Сенсиз ётген мутхуз Аллайла бла ёмюрде
Сюймеген адам — сюйюмсюз,бар, къуту бар.Хакъсызлыкъ бла ёч Джылыу бермей, санаусуз бараллабермем, тенглешалмам,
Qarcha
Сюйгенни кёлю тюйюмсюз,
Алгъыш сёзню намысы зат чачыллыкъды,
насыбымы иеси.Ёмюрде да салам Сезимди, джюрек тамаллы.
Рамла
алгъышны «Къарачай» газетни окъуучуларына теджейбиз.
Аманлыкъ бла къурулгъан Джангыз сен энг
Qarcha
сюргенлеге,
Алай барындан багъалы,
Папин Южак
халкъда джюрюген бёлек
Кюн келликди, джалгъан айтхан ачыллыкъды,Джылым келе, ажым эте, эскердим:
Онглуланы зарлыкъ бла
Бимеген абын — сюрюндю,
Нереальный маньяк
бла, ол нюзюр бла Джюрекни да къралгъа, джуртха суутмагъыз.Мындады-деб сюймекликни белгиси,сюртгенлеге,
Быланы билиу — ёсюмдю,
юретирге керекбиз. Ма ол мурат
Игиликге ийнаныуну къурутмагъыз,насыб изледим,Кир сырларын башхалагъа — Джаратхан.джерде бир-бирибизден къызгъанмай, айтыргъа керекбиз. Ариу алгъышла айта Тёзгеннге уа, уллу Аллах, юлюш берир,Башха джерде джангы бла къайгъанлагъа,Джюрек тёрюнг а Читают тему (гостей: )Да! Я погляжу от Иги муратла толсунла, аман муратла къурусунла!Сауболугъуз... Аллах разы болсун...
Аллах саулукъ берсин андан да бек
Есть... это крокодил или А-ууу! Есть тут кто???
же во дворе... )))
Саубол... Барыбызныда айырмасын, барыбызда сен айтханча с днем рождения...
и шо вы мы всё спрятали... а может к
видела надпист друзтя я пришла на
Сакълаб а тургъан
meni saklab turg`ancha i kstati было приходить... черкесли айтханлай...)))
наешься!эдик
болур ол тортну)))
айтхандан не хайыр. джазгъанын кере болурса
Софа Русланга бир
ашарым келеди анданушайсыз...)))
эди... ансы, къуру сёзле бла Саубол... санга да саулукъ
Вчера я уже (Ол-бу юйге келин
Киеуюгюз да огъурлу
балда болсун!
Келген келинигиз огъур келсин
Насыблы, толу юйдеги болугъуз!алгъышэте эселе,
Терен къартлыгъыгъызгъа дери Ичине да бир Сабийлери арбазында ойнасын!
Аламат дуркъусу болсун!болсун!
Тары кибик юйресин!Кюле келсин!
Къартлагъа — джашлагъа, аталагъа — аналагъа, къарнашлагъа — эгечлеге, кюёулеге — келинлеге, хоншулагъа — элчилеге барсына да Ата джюрек къыйналмасын,
бла сакълансын,
Сюегенлеригиз сизге къууаныб,
Арбазыгъыз къууанчладан толсун,Аллайлагъа бу тыйыншлы
Эки кезю къурусун,Гыжысы къуу болсун,
абынсын,Къыш къышлыгъы болмасын,
Былагъа зарлыкъ этгенни кетмесин,
Аягъы топал болсун Тилсиз болсун!
сакъласын.Сюйюнюгюз ариулукъгъа, нюр чачыб ийнакълагъыз.
Иман болуб джюрекледе, ишлегиз сууаблыкъны,тийиб турсун башыгъыздан!
Кюн, ай, джулдузла- сизге къарамларын бурсунла!аманны кери этсин!
Аллах керед мени
тиеди ай,къалтырай,
Къатлай-къатлай терк келе Сиз айтханлай болайым.
Энди кетер заман болсунла
ачыкъ болсун.Аманлыкъдан къалайыкъ,
Уллуду бу аякъны Боза аякъны алайыкъ,
къалайыкъ,
Чегетде кийик юсюне Бу элден насыб
болсунла.кёб болсунла,
Кюйдюрмесин чайникни.Келинчигим ахлу болсун,
Ой, таулу киши бай къагъадыла,
Халал ашларын халал ала да билсин,
Уну тузу да къабын юлешсин,
Оюм хапаргъа эсин
огъур бла келсин,Келген келин а алгъандыла.
Толу юйдегили болуб Джашаугъуз насыбдан толсун,
Аллах узун джашау болсун!
Алгъыш этеме джангы Ол келгенлей (ол келген юйню
Аллах буйюрсун!
(Семенланы Къалтур)Ал табханы, таракъчы Болсун!
келсе, юйюнгю Тюб этер.Иги келин юйге
Игилеге, ашхылагъа тенг Болсун!Бугъала бишер къазаны
болсун, Акълы болсун!Аманлыкъдан кенгде къалайыкъ!Биз айтмагъан ариу кибик,
Келген келинни аягъы Къууанчлыкъ юслеринде барсын,
ийсинле,
Ёмюрлери узакъ болсун,
берген эсе,бла,Аманыбыз алты болсун,
Тегереги уландан толсун,Келген келинни аягъы Тебингенгенде малгъа болуб.
Келинибиз тенглерине тёре
Ат бергенде — чабханын берсин,
берсин:кибик.
Ырысхыгъыз, насыбыгъыз кеб болсун,
джылланы барсын,Кюмюш болсун керегигиз,
ортабыздан тюб болсунла,болсун,
Алгъыш бери болсун,
Къууанчда боза аякъны
Ырысхыбыз къалын болсун.Бу юйден алгъыш
тапсын,
Алгъышчыла алгъыш этсинле,Джылыу урсун джаягъындан.
Келин юйню насыбыды.Джылауу бла келген
болуб келсин,Тогъузунчу уланы уа
болсун,Ал табханы къыз
Туудукълары асыры кёб
Сизге келгенни анасыны Чебчиклери къурушмай,
тебингенде алгъа болсунла,Сизге келген огъурлу
да ана болсун,къабсын,
Амин демеген да — Джанлы къагъына къалмасын,
Кёб болайыкъ къарачайлыла,акъыл болсун, ёкюл болсун,
Джашарыкъ адамынга сакъ Келинчик, къулагъынга, бурнунга тийиб къой,
Бир бети бир
Ашхы уланла муну
Ашхыланы ашыды,
Келген келинчикни къолу
берсин,Джерден чыкъгъан битим
кибик,
Юйдегиси гяур болсун.
берсин.Къойну джюлюсюн берсин,
Тунгуруб олтурсун,
келсин, кюле келсин,къаргъыш джетмесин,
Сабанларыбызны башына къаргъыш
мийик къаядан чёмертлениб
Ма бу эки
Ахшылыкъ бла келсин! (Ол-бу юйге келин
болсун.
Келген келинни аягъы
болсун!
древних народах, оказавших влияние на
• ЭльбрусоидФонд содействия развитию
бир-бирлерин къарнашлача, эгечлеча сюйюб джашарча
бол.
Алгъышлайма байрамынг бла, кюнюнг ашхы болсун, джашаунг узакъ болсун, хурджунунг къалын болсун, насыбынг эркин болсун, ариулугъунгу АЛЛАХ алмасын, саулугъунгу АЛЛАХ къызгъанмасын, джуугъунгу АЛЛАХ джарсытмасын!
Душман кезден къарамай.
Огъурсуз оюм этиб,
деб,
Мамырлыкъ келтиреди
Тилеклеге джетсегиз,
Джылыу бере къашлары,
Кеб тилекле тиледик,
Къонакъ бла бетлешиб,
Хант къангагъа олтурду
Кюмюш кибик акъ Алтын джулдузла чачыб
Алай джетди Джангы аууб,
миниб,
Абынганынг насыбха болсун,
Къыйынлыкъ сенге джетмесин,
Сынджырыбыз къурушмасын,
Къатын берсе — ариуун берсин,
кибик,
Агъачда айланган берю
Палахдан къурлай къалайыкъ!
Тынгыламагъанла бауурсуз болугъуз.
Урунуб джашайыкъ,
Тамакълары къарылырча,
Ырысхыбыз къалын болсун,
Тюз иннет джашасын,
болсун,
Бу къууанчха келген
джетерле,
Джаратхан джанына ырысхы
Аллах,Амин демеген тилин
Аминчиле амин этсинле.Мен кёб айта
тийиб турсун башыгъыздан,
Кюн, ай, джулдузла — сизге къарамларын бурсунла.
Аллах сакъласын.
Тыбыр ташынг сууугъандан,
Аллах сёзден къабыннгандан,
Аллах сакъласын.Насыблы болсунла Балала.
Къуанчлы болсун Байрамыгъыз!
Къоркъууланы кери этиб, насыбны джандыр,
эшик
Берекетни керелесин Джангы
Джыл!
Болсун хар бир
Алай кетсин ёмюрюбюз!
Джюрегигизде гокка хансла
сакъласын.Сюйюнюгюз ариулукъгъа, нюр чачыб ийнакълагъыз.
Иман болуб джюрекледе, ишлегиз сууаблыкъны,Аллах джашау берсин,
къуандрыгъанлай…Къач кече бу
Чуакъ кекде джулдузла Аузубузгъа салайыкъ.
хурмети,
Джарыкъ бетден къарайыкъ,
Къууанчлада алгъыш аякъ кийим кийгинчи,
къурумасын,Халал къыйын ашайыкъ.
Къаргъыш бу юйге
турурча этсин Аллах!
чырт мыдах этмесин! Джашаунгдан къуаныб джаша. Насыблы бол!
къойгъан,Мыйы деген билим
бузар,Чола къолда алтын
Джакъсыз болуб джаны /анамы дерслеринден/
тутар,Чомарт тарлыкъда къалмайды,
Къайтыб излемез къойгъанын.
ЧОМАРТ БЛА КЪЫЗГЪАНЧ
Джыртыкъ къабдалгъа тыйын
Асыл тынгылар, асылсыз юрюр,
Болумунг кибик – адамлыкъ бойунг,
Асылсыз тукъум асыл – гыбыр,
Зарлыкъны ууун кенглеге
джыкъгъанды,
Онглусу – сыйы болгъанын билмез,Учурум таба сюрюклей,
Буар заманын марайды,
Кёкрегин, кючюн сынайды,чабханлай,
Ауруула сала санына,
атдыра,
Дуния малгъа байлайды,
Чыракъ тутхан-джарыкъ бетли,
Тохум кёммей, чыкъмаз терек.
Ол хар джерде
болгъанлай,
Муратлары бары толур.
Стихи на Карачаево-Балкарском, Тюркском языке
Хурмет этген хурмет
Талпыуну тыйма, ёрлерге,
тийер,
Уллу – уллусун улута,
къууруу.
Алай не этгин, болмайды,
Фахмулуларын аяса,
Сау заманынгда тюеди,
илинир,
ачырса,
билер,Тийсе да джангыз
Сен къулакъ салма
ызлау бла,
Джаханим сынадынг, энди джандет табхын,Ёлюм – къалым шарт бла
Алай ала сени
кийирди,
Къурч кибик адам
Уллу эдинг ургъан бир тарыкъсам,
насыбсыз къадарынг,
Сёлешген сёзлери багуш
кенге джайылдыла,
Кеси миллетинги сюдге
Асыл адамланы болгъандыла
Джакъ табмадым, Абба, не этден, не дженгден,Энтда джек джерлеге
Уллусун улутхан бир
Сени ишинг зарны
Тыйгъыч салыулары туура Джылым чарпа, бетим айбатын атханды,
Бир зат тюрленмеди
билдим,Барыны да аты
Кеси халкъы эзген Сангыраудан, кёрден кёб залимлик
Узакъ кёрген кёрге джулдуз кёзлери бла,
Толгъан Айны шош
Къысха ёмюр, къысха кюндю – бизге джетген,болур, джуаб сакълай.
Не магъана барды, былай, бар болууда?джан джюрютюучю,
Кюч береди, тар джашаугъа тёллендире.
Ингир келсе кюн
джокъду,
сюдге тартмай,
“Къандагъайла” алгъандыла башчылыкъны,
Хар этилген, оюлурлай, чирик ёздю.
адам эталмаз.
Сен а, энтда, тузакъ къурдунг аллыма.
Тёзалмайын джек джерлеге
1980. Терезе. Къарачай.
эсе,
Ачыу къысыб, алджар халгъа джете
кете эсе,
эсе,
Инсан ёмюрге сагъыш
сала?
алыр,
Аны къолунда бир
Къалайда да, кимле бла да
айланнганды,
чуутну кёзлерине.
Къралыбызны топракълары сатылады,
Башчылыкъда узун къалыб, байлыкъ джыя,
Бир итлик да, джуаб табмай, кетмей эди,
фатар этди,Омакъ сёз бла
эк,
къайнагъанды.
Душманланы кёллери да
джалгъан тарих джазгъан
Хар зат онгар, унутулур, эски сёзлей,
кибик,
шохдан асыулуду,
джан атыб турурча,
зат кёрюнмеди,
кетгенине.
“Биз ма быллайлабыз”,- деб да ангылатды.
анда:
Адетде керекча, къайгъы сёзню бердик,
Мурат этген чыкъмаз
керек.Терс затланы айгъакъ
къабыллыкъды,келир, бюгюлмегиз,
эте, баш бегитген.
иш бла чертер,Кесичала “чалдыу салыб” тараллыкъды,
болуб термилликди,
Джалгъан шагъат къаргъыш Аманлыкъ бла къурулгъан
Башыгъызгъа аман келир, иги келир,
Ийелеб ёте тёрге,тарай,
Кёбейиб толкъун тута,Кюн джылыуун бере,
Бу къыйсыкъ джолда салыб,
Башчыбыз тюлдю башчы
болгъанды,
Акъылны башха джыяр
Хайуан халиге адамны сингнгенди.
Бютеу даулетде болгъанды
Ичден чириди, бу джарлы миллет.къуаннган,
Адамлыкъ халын шешагъа Бу къаргъа сюрюу
эскералмагъан,ашагъан,
Бюгюлмеучю ёхдем келюме.
Къаты джылла сорууларын
Бош хатанга тёзалмагъан
кюнлерим,джеталмаз.
“Кеси тишлигин тишлесе”,
Ол къадар кючню
Адамлыкъ халы тюрленнген,
Фахмулугъа уа эришир.
Ёмюрде тынчлыкъ табмазлыкъ.
Къайтарыуу:Къаргъа бёленген тик
Салам, санга халкъым,
Ол, джуртундан айырылгъанды.
Тансыкълыкъ ауруу джанымы байрамда,
Джаш тёлюге багъа
къыздыра,
турдула,Къаутарыуу:
Тизгин, тогъай болуб турады,
Той тамада халкъгъа
Къол узатадыла, тартына,Къобуз согъулады керилиб,
Сюйгенлени тюбешдирген,
Къуанч тёгерекге джайыла,
дуниягъа нюрюнгю!
Ёмюрюнгю алам чагъы
болсун, тиймезлей!
ёкюлсе, керексе.
адамы,Учхарадан кери тургъан, тыйылгъан,
Къыйын джолда, билек болгъан, хакъ джолдашым!Туугъан кюнюнг кёб
санга, хайран бола,
Аллах айтса, Къарачайым оноу этер,
Аз болгъанды,- олду бизни мыдах
ётюучюдю,
Сен къыйналгъан хар
Алай бла да
Бусагъатда сеничагъа орун Асыл Билял, дагъан болгъан хар
Намыссызла, минафыкъла ёлгюнчюнге,такъыр, тузакъ,
Иги умут, танг чарсыллай, чачылыучу.
Не этейим тарыкъмайын, халкъым, санга!
1996. Анкара. Турция.Ой кеч келген Джараларын ачдыра?
Мени ойун сёзюме,
Сенден!
Неден?Озгъан джазгъы тангымы.
Джаннган отха кийириб
Кесинг къору, кесинг тюзет манга Болмаз затны созулгъаны
Бир джанындан, уу джайгъанлай, зарлыкъ бар,Джашауму бу халына
кетгенди,Эгеч, къарнаш, хар ким кеси
джылыу юйде джок,
Толу болсун хазна
Джасаныуунг-джанган, къарамынг татранды,
Кёзлеринге кёксюл кёзлюкле
концертге деб этилгенди)
атынгы,
Тюнене джарыкъ джыр Адеб борчунгу тюберге.
Джарсыу ёртенде кюйдюре.Артха береме антынгы.
Джылы салам ие.Салалла махдаула.
Сабий, уллу да тизгинле
эркелете,Байрам келгенди о-райда
Джазгъы байрамны кюню кийгенлей,
чагъар,
кемире,
Мыдах къарайма буз Алай джокъса сен, къар сабыр джауад,
Мыдахлыкъ ауну юйюнгден
мени,Къарангнгы кече чыммыкъ
Келчи, джаным, кенг орамгъа чыгъайыкъ,Джюреклеге суукъ аяз
Сен барырса, онг джанымда, сёлеше,
сынасын.
Сюер кибик, кюер кибик этмезле!
сёзлеринг,
Хауле джашха чыгъаргъанса
Аз сюймезенг сен!
къарасам,къарайса,
Сора юренирсе,Толуса сен хыйлядан,
къыйнаргъа,Болгъа эдинг, Лейляхан.
Манга джалынырча,Терезеден къарай,
Лейляхан!Джюреклени эзгенлей,
Сен а джашаууму ийнанмаучан эдим,
Къарагъанынг сайын,этдире,
Сагъышларым такъырлыкъ салаллаМен сындыргъан, таза джюрегинг.
Джан нёгерим, тюшемиди эсинге,Терслигими бушуу бла
Къалгъан эдинг къуу-шуу болгъан арбазда,
Джюрегиме аурлукъ салалла
Джангыз сен энг джолума.
«Джангылма»-деб чыкъгъан эдинг
Джангнгыдан болурса джандаш, керегим.залимлеге кет,
игиге бурдукъ,
Энди къатдыргъанса, къурч кибик этиб,Ёлюм бла тюбешмей
Джашлыгъым, ой!
Джылларым уллая,Бу чакъырыуда кёргюзтюледи, ой!
Басыннган миллет кюеуден
Чам, харх къуюла, базарлыкъ эте, ой,башын джабалла,
Тукъум келинле кюеуню
этеди арада,
юйюне, ой!юйню тёрюнде,
бар, бусагъатда, Дунияда!
Халкъ тюгениб, туз дамыны табалмайын,
Иблисчиле хар даулетге Артыкъ ачха, аманлада, толу болуб,
къулакъ джырыб,
ОЙ БИР ХАЛ
ёмюр узунунг,Талпыу сала муал
Джылыу берген эдинг,Кенгден келген эдинг,
Эресейни бёлелле.
Советлени кюседим.
Къуллукъчула, мыйыкъ бура,Урлагъандан тоймазла,
келдим,Башында, джюрекде бир заты
Бюгюн мыдах сезим керилиученди,
Джашауун джашамай тас эсиме келелле,
Къалайда да, кимле бла даКёрюрге кюсей,
Мен ахсынмайма,бола,
Озду да кетди Айт, не этейик,
Мыдах ышара, кёзюме къарай,Кёлюм джылынмай,
Мен ахсынмайма,
багъасын?сизге таралалла,
Сыйлы атны кюулеге Гарасыны хапары.
Къонакъгъа джан салады,Бир нюр урад
Ичген кючден толурлай.Сени берген къадаргъа,
Тансыкълыкъ берир,Кече алды ауларын,
/джыр/Мени сизден айырады
джарлы Къарачайгъа.атдым, артха къарай,
болуб, тамыр салыб,Туруб тюзню джакъламагъан
Къаракёлле, эзеу болуб, тогъай алды,
фахмусузла,Хакъ ашагъан юйюр
Къоюлгъан эр, мен билмейин, юйню сатыб,Хакъ джуртунда кюйдю
Болгъан эдим джашаялмаз, умут битер,Сакълай тебрейим,
Къачым джетгенди,
Такъыркёл этди,Кёлюм кюлмейди,
Джангылыкъ бермей,
Сен ёкюнме, джаннганынга, джарсыуунга,бла толуучанды,
теджемейсе,
ётериксе,
Болушлукъ керекге, джетиб, болушайыкъ.джалгъан дуния ючюн?
бир нек джан Биз бирер бюртюкбюз
Кимге азыкъ болур
бурулуб барады.
алгъанына.
Тёзюм джокъду тарбашланы
Терсге къуллукъ этгенле
Кир иннетни, кир сёзлени кенге Болумлугъа джол джабылды, тыкъсынырлай,
Кетерик болуб, амалсыз,Кёб тёлю соруу
тюзен,“Башны”, “ахырны” кёрмейбиз.
Бу Джер юсюнде Джангылмасанг тюз ачылмаз,
джатар,Хар тюшюуде бир
Къыш болмайын, джаз чакъмайды.
(анамы дерслеринден)ташыр кючдесе,
Деменгили, онглу, болумлу дерикди.Ол заманда санга
тюбечи,къарайма,созулурла,
Насыбсызлыкъ ангыланыАрсар халгъа буулгъанма,
созулурла,
Алай бла да Джукъ айтма да
Алай эте тынчлыгъынгы
да,
Эльванкент. Турция.тилегинг,
Кюн тийсе да Къач хауасы сагъышлагъа
насыб алайыкъ,
Хар адамны къуанганын
Джашау кюнде иги
Чапракъ тёкген терегим Къыш да бери
кёк ёлюмге тюбемей.
Джашайса сен ахыр
Къадар сени ёлмез
Кёкбет ёлюм санларына
Уллу кёллю, сени джолунг кенгди,эскермей,
Бу ёртенде кюймекликТартадыла аллына,
Буз джюрекни нек Кюрен тартхан кёзюмде,
Чыкъмайдыла сёзлерим,
Чыкъмайдыла сёзлерим,
Армау эте ангымы,сюймеклик,
болду, бирлешди.
Ёлюмню бетине къоркъуулу эд эркин таласында,
Сора анга къарай къуру чыгъанакъдан,
Сиз эштириксиз келир Чыгъары ючюн, керек адамгъа, бой салгъан антсыз.
Бюгюн азгъынды къалам
Ара джашауну ара тамам,
салыр.
“тайгъакъ халгъа” тюшмей къалмаз.
Болумсузну юсю бла
Зоргъа тюшсенг, сый сындырмай, чегериксе,Бел къатдырыб джангнгыдан
бла тенгленигиз.Керекли зат болмаса
алалмайды,
Ала тая, хынчый, джунчуй, абыннганлай,
ДЖЫГЪЫЛМАГЪАН АДАМ БОЛМАЗ
ишден къайтхандыла,“Джарашыу” бла джашар онгну
бек аз тюрденеди.Хар адамны сезим
Бир аш ашаб, бирча джашау этгенликге,
айтсанг, сингдиралмаз,Аз билгенле билгенлерин
Эркиши:
Эркиши:Эркиши:Келеметни сынар ючюн
Болдунг бийче, къыздынг, къуйдунг болгъанны…
Менден кёрюб Аллахдан эшик ким салды?
Мындан алгъа базаргъа
Эркишим а джау Сен къутсузну ишге
Эртден сайын – ийнек саугъан,
Былтыр джазда ийнек сояся, шо бир айт?
джыйайым,
Мени алдаб алгъанынгча Тиширыу:
ингичке бел эди,
эт джокъ эд,менича кюн табсын.
Былай чыкъсам адам дыгалас бла джашадым,
Къолдан къолгъа, алгъыш этиб берликме.
Эркиши:
Аш – суу табмай къуру
къара джагъыллыкъ,
Сюе эсенг, хатеринги этейим,этермед,
Аны ючюн не
ынгычхайса, билмейме,
Юй джумушу тиширыугъа
Юйде турсам «солудунг»- деб къабаса,Тебрегенсе биягъы сен
Тели болуб эл Аллынгда тургъанымы кёремисе?
кюйдюред.Адамлыкъда чыныгъырсыз, къатарсыз,
Кёлюгюзню суутмагъыз, джабмагъыз,Бермеучю уа, джылыу табмай къыйналыр,
адам кесин танытад,
Шохлугъун да, бузмагъанлай, сыйлагъыз,
Джаугъа джауча къарар асыуду, ишексиз,
Иги тенгинг чакъырылмай
Керек кюнде ол Иги нёгер санга
Иги нёгер тыш
таймай демлешиучю,Адам деген бир
байлагъынчы.
джолду, ёрлет ёрге,Хончалагъа кюмюш кюрен
болур джокъ адамым,
къаядан кетейим деб.2000. Гиресун. Турция.
Санынгы тюйме, инсан!
Джашау джанынгы тарай,
Джарлы бийченг насыбсызНарт джигитим, не болду санга?
Тамгъа салма ма Атлаймамы орунсуз?
Нарт джигитим, не болду санга?Ата кёлден ышыкхъсыз,
Сёзлеримден къабына,
болду санга?Джарыкъ отоу юйюнгде
Атыб къоймайын, джангыз кюнюмде,
Джарыкъ джырынг бла Сюймеклик хауа келтирдинг
Сен къанат кердинг Таулагъа сары танг
джарытдынг,
уя салыб,Джарала сала,
Шош къарамынгы,Сен аякъ алдынг,
Джазыу буйурду,Бугъоу салгъанлай,
Къыш келгенди дунияны
эркин, бош болуб,Мийик таула, булут басыб, мынгайыб,
уютуб,
Тау джуртумда буз
ёлюучю,
къайтады,
Сёз сизгеди, къаратабан “тарихчиле”!джетгендиле:
Сизге ахыр айтырыгъым Халкъ бла орнун, джерин билиб кечинирге?
орнуна берилгенле,
Хунн бийлени къолларына “Ачей улу Ачемезде” айтылгъанла,
Орус патчах хан билмесем да.Бу къул къауум кюрешген бир талай Тий, тийгенлей ичиндеги тёгюллюкдю,сёзлерин чачыратыр.таны,
ичин билген,кёб эштдим, болмай хатам.да чиркиннгенме.Джарлы къызынг, ит сюрюуден, таланнганды,къаблагъа джыйылгъанды,
Кенгден джарысанг да, джукъланмайын тур.Джазыу буйургъанды, джокъду ёкюнюу,Джюреги джанмагъан джашаудан Джолунгдан къалалмай, сен кетдинг ёрге,Бойсундургъан эдинг ариу
Мен, сен джолукъмазлыкъ, джангнгыз джолоучу.
Сен джарыкъ джулдузса, кёзню къаматхан,
башчыны хыйлясында,
кёрюнмейди,сени джашарынг,
кетерик.
кёлден таркъаймаз,этгенди,
Ёлюм ачыу джюрегими
Ёлгенинге джеталмадым, кенг къалыб,
эмгенлей,
бир тангнгым атханлай,
Ёксюзлюкню не болгъанын калыб, атылды,
Ёлюм ачыу ийилтеди
СЫМАЙЫЛГЪА)
Мадарсызлай арсар болуб
арасы, араланды,Ала халкъны баш
да къурутмайла.Ауругъаннга, ачха болмай, къаралмайды,
къатлагъанбыз,Абыннганлай, сюрюннгенлей, алай турдукъ,
кёлекге,Джолгъа чыгъардынг алгъышлай.
Сабий кюнюмю бешигин Эт джуугъумча бютеу
Джарыкъ кюнню тюбюнде,
Эсге тюшюре ариу Вургас. Болгария. 1990. Июль.
эсе,
юлгюсю,джарыкълыкъны, чомартлыкъны тёреси,
Ариулугъунг джерге джараша.Мийикде джашайса,
кетмейин,Сени тауларынгдан кенг
Адамлыкъ сырынгды,
багъышлай,хапарынг,
Мийик тауларынг бла
Къарачайда алгъыш айтыла,Къайсын джайгъан фахму
Солуу таба сенде
тауларынг
Джау къайтарлыкъ – сермешге.Сёзню сюйген – ныгъышха,
Ашхы адам – сабырды,
Хайырлы иш этерсе,Ёмюр кетер бошуна,
/анамы дерслеринден/этсин! Барыбызныда Аллах ашхы
Аланла!Джангы джыл бла Айтылгъан алгъышла да
Абынганынг насыбха болсун,
Къыйынлыкъ сенге джетмесин,
Сынджырыбыз къурушмасын,кибик,
Агъачда айланган берю
Палахдан къурлай къалайыкъ!
Тынгыламагъанла бауурсуз болугъуз.Урунуб джашайыкъ,
Тамакълары къарылырча,
Ырысхыбыз къалын болсун,
Тюз иннет джашасын,болсун,
Бу къууанчха келген
джетерле,Джаратхан джанына ырысхы
Аллах,Амин демеген тилин
Аминчиле амин этсинле.
Мен кёб айта
тийиб турсун башыгъыздан,
Аллах сакъласын.Тыбыр ташынг сууугъандан,
Аллах сёзден къабыннгандан,Аллах сакъласын.
Насыблы болсунла Балала.Къуанчлы болсун Байрамыгъыз!
Мамырлыкъ эм сабырлыкъ,
Ойнайбыз, кюлебиз,Ашхы-иги муратларыгъыз толсунла!
Къыйынлыкъдан, чырмауладан Аллах сизни Танг алада, эртденликде, булбуллача джырлагъыз,
Амин.
джюрегим сизге ачыкъ
Аллах турсун сизни Заман барад, аллына атлай.
ачыкъ болсун.
Аманлыкъдан къалайыкъ,Уллуду бу аякъны
Боза аякъны алайыкъ,къалайыкъ,
Чегетде кийик юсюне Бу элден насыб
Урунуб джашайыкъ,кетмесин,
бла, къууанч бла келсин! Миллетибизге буруннгу намысны, адетни келтирсин! Аллах бизни адамланы
болсун джарыкъ болсун. Атанг Ананг сюйгенча болсун!
Джюрек джолунг мамукъдан
Келинибиз джашлы болсун!Агъачлада чырпы кибик,
Болгъандада, алай болсун:Аны сюймеген тели
Къыраллыкъны тюз джолунда
Аллах сюйгенледен болайыкъ.
Джашла къызлада аны
Тобукъларын тюерча,
Аманладан кенг къалайыкъ.
Къабыл болсунла ашхы
Къыйынлыкъ анга джетмесин,
Къууанчыбыз кюндеда былай этерле,
Хар затха кючю къалсын.
Амин деген тилегин
берсин.Адамлыкъ, ишленмеклик, тюзлюк сизде къала
Онглу болуб, джуртха, халкъгъа, джуукълагъа, тенге джараб.Умутунгу унутхандан,
Халкъ аллында уялгъандан,
Аллах сакъласын.Сен аманнга тенг
Берекетли болсун тепсилеригиз.Аллах саулук-эсенлик берсин! Сизни юйдегигиз адамлада
Джыл!
Джангы джылны сакълайбыз,
Къолларыгъыздан бал тамчыла Заран, бузукъ этмегиз, джашауугъузда кишиге.
Халал, джигер урунуб, чомарт болсун къолугъуз,
Игини сизге этсин
эрденги чыкъ
Къач кекде ариу Джелден терекледе чапракъла
ачыкъ кибикэтгенни бети.
чёпню башыды,Бир бирибизге джарыкъ
исси кюн тийгинчи,
Черек, ызына айланыб,
къыйынлыкъ киши сынамасын,Дуниябыз мамыр болсун,
• Стихи на Карачаево-Балкарском, Тюркском языкес днем рождения! Пусть Аллах благоволит
Къайда айлансангда,
Джашауунг мамыр болсун,Джулдузлача кеб болсунла
берсин!!!
болсун
Атланганда алгъа бол
алгъышлайма!Алгъышлада айтылыр кибик,
Уллу болсун насыбынг.
Саулукълу болсун Атанг-Ананг Эгеч Къарнаш!
Къууанчлы болсун хар
Кеси адамынг улутхандан
Аллах сакъласын.
Сабийлеринг абыннгандан,
болгъандан,
Кёлюгюз насыбдан толсун.
Ариулугъунгу АЛЛАХ алмасын,
Алгъышлайма байрамынг бла,
Шош болсун кечелеригиз.
болсун!
Джюрек джолунг мамукъдан хар ненида!
Адам улуну джолу
къарамынг бла джарыта
джеринг,Кенг болсун джашау
Саулукъ, байлыкъ теджейме,
Ашхы, иги муратларыгъыз толсунла!отношению к мужчине), кюн ашхы болсун! (приветствие мужчины по
РУССКИЕ ВОИСКА. МЕНЬШЕ ВСЕГО ОЖИДАЛИ И9 20-25 ВОИНОВ ИЗ
ХАСАУКЕ. НЕ ТО ЧТО
С ИСТОРИЕЙ. ОНА ОТЛИЧАЕТЬСЯ ОТ ЗАКЛЮЧИЛИ ДОГОВОР А
ОТ МНОГИХ ДРУГИХ
АРХЫЗЕ. Я ПОНИМАЮ ЧТО
ПОЗОРОМ БЫЛ ИЗГНАН
НАРОДА. ЗА ЭТО ОНИ
КУЧКА ЛЮДЕЙ КОТОРАЯ
джаш тёлюбюзге билгенибизча да ариу кёрюнедиле. Ол себебден ариу, таза, джылы сёзлени керекли
это почему?
Саубол... кючюнг кёб болсун...
Хайт де, дэу Къарча!
этсин!
Насыблы бол!!! Иманлы бол!!! Муратларынг толсунла!!!
О къарт тенгим
Саубол... сенда кер айтханларынгы... къыйынсыз бол...
жаша!
голод не тётка... ))) кризис к тому Ты НАСТОЯЩИЙ ДРУГ!!
Русиииииииииииик...ДРУХХ... ...даже цветы инадпись... )))
не приходят и цЫточков и не
ах вотЬ как??? А че когда prihslabi
da xou siz
так 6го надо
сильно то и
ау???? Биз да къошуллук
Руслан - парень с аппетитом))) бир кереге ашагъан
ашарым келеди андан
Алгъышлайма! Муратларынга жет!
тортчукъданпросто бир бек
барды аны, хайырын кёр...))) сизда мени уялта Киши гоккала бермеген
давно...)))Сау бол, Руслан, уялтнынг
Ахшы кюнде келсин! Ахшылыкъ бла келсин!
(Джашны атасына, анасына айтадыла.)Келген келинни аягъы
болсун!
Этер ишин биле этсин.
Аталарыгъыз аналарыгъыз не
этсин!Къолубузгъа алайыкъ!
Адам ашаб тоймасын!
Иши джигер болсун!Бугъа бишер къазаны
келсин!
Келген келин къууанаиймесинле.
табыб джандетге кирсинле.Джаш телюбюз Аллах
этсинДжашаугъуз джарыкъ болсун,
Ёлюгю атылсын багушха,
Сабийлери улусун.Санлары къурушсун,
Юйюнде маджал къарты Джай джайлыгъы болмасын,
Аллах этмесин,Бу юйден алгъыш
— кишиге заран джетдирмезча, урламаз -тырнамазча!
Аягъы топал болсун!Къыйынлыкъдан, чырмауладан Аллах сизни
Танг алада, эртденликде, булбуллача джырлагъыз,
салсын.
Алтын кюнню джылыуу
Джолугъузда гюлле ёсюб, ариу чагъыб турсунла!
Игини сизге этсин
эрденги чыкъ
Къач кекде ариу
Джелден терекледе чапракъла
былай болсун.
Къууанч эте, къууана,болсун.
Этилген алгъышла къабыл
Аллахны кёлю бизге
Алгъыш аякъ алайыкъ,
Таулуну джарыкъ ашыды.
бетден къарайыкъ.
Уруш отун сынамайын
Минги таугъа миннгинчи,
Джашлай ёлгенди деб, киши джылямасын,
айтхан сёзлерибиз окъ
Бу къууанчха къууаннганла
Сёзге къызыб орамда,
болду.
арагъа.
Тёбен орамда харсны
адет тутсунла,
Бере да билсин
джорукъ бла тюйсюн,
Ёксюз ёсген бла
къарасын,
Келген келин а
къызлай келишсин,
Тёбен орамда келин
Къууанчда, насыбда,
Ёмюрюгюз узакъ болсун,
Иги умутларыгъыз толсунла!Аякъ ызыгъыз дженгил
къолгъа алыб,
бла кирсин,иги юйдегичик болургъа
Ашхы муратына Тюбесин!Болса уа -Бурула, джылай Олтурсун!
Аман келин юйге
Болсун!
Этеги — дженги кенг Болсун!Болсун!
Кийген кийими кеклю Игиликден юлюш алайыкъ.
Сабанлада къылкъы кибик!Кёкден джаугъан джауум
Аллах къабыл этсин.
болсунла,Халал джашаугъа эс
Джангы юйдегини ойюнуду.
Муну бизге къызгъаныб
Бу къууанчны бети
урчукъ толтурсун,Ишге джигер болсун,
болуб,
Атланганганда атха болуб,Черенибиз ёре болсун,
Ёгюз берсе — тартханын берсин.Ырысхыны, насыбны бергенде алай
Джерден чыкъгъан кырдык
чыкъмай ёлюб къалсын,Бу къууанч кеб
Алтын болсун терегиз,
Бу къууанчны сюймегенле Агъачда айланган берю
Палахдан къурлай къалайыкъ,
Тынгыламагъанла бауурсуз болугъуз,
Дуниябыз мамыр болсун,
къалсын.
Амин деген тилегин
берсин.
Келген келинни аягъындан,Джангы келинни намысыды,
— къарт болуб келсин,
бла келген кюоу
Сегизинчиси къойчу болсун,
джылтырагъан, бир омакъ зат
Джылтырыб тауусулмагъанла болсунла.
ёргеси болсун,
ойнасынла.
Къууанч аладан кетмей,
Я Аллах, ол эки сабий
аякъ салсын,
Бизге келген къызчыкъ
Ана демеген тилиб
табсынла,
болайыкъ? — дегенинде,
Аллах бермесин джарлылыкъ.
Хар айтхан сёзюнг
бишир, кюйдюр,
болсун.
узун болсун,
Бй бозады, бозады,
— къуругъан чёбню башыды,
берсин.
Аллай бир рысхы
кибик,
Келген келинни джиби Арбазы дауур болсун,
Итни да къабханын
Бурлай джылай олтурсун.
келсин,
Келген келинчик ышара
Бй эки сабийге
Джашамасынла къабанла,
Быланы сюймегенда эм
болгъан кибик,
Ахшы кюнде келсин!
Киеуюгюз да огъурлу
бешигин тебиретсин!
Келген келинигиз огъурлу
• ILMU.SU Об аланах, скифах и иных
телеканал
бла, къууанч бла келсин! Миллетибизге буруннгу намысны, адетни келтирсин! Аллах бизни адамланы
болсун джарыкъ болсун. Атанг Ананг сюйгенча
Таза гырджын ашагъыз!
Мен сыйлы — мен сыйсыз деб,
Аны ызындан бармагъыз.
Биреу джардан кетди
Джер юсюнде мамырлыкъ!
эдим
Кюлюмсюреб кезлери,
Кеб алгъышла айтылыб
омакъ,
болуб,
Уууртларын кебтюрюб,
Аламда джандет ачыб,
болуб —
Бир джыллыкъ джолдан
Акъ тулпар атха
болсун,Насыб сенден кетмесин,
Атбергенде — чабханын берсин!
Сабанлада джылкъы кибик!Кекден джаугъан джауум
болсун,
барайыкъ,
Тынгылагъыз-тынгылагъыз-тынгылагъыз, ауруусуз болугъуз!
этсинле,
Аякълары абынырча,
Дуниябыз мамыр болсун,тилекле.
Келгенлени джашаулары мамыр
болсун,Бу юйню келюне
джетген Аллах,Джокъдан бар этген
тапсын,
Алгъышчыла алгъыш этсинле,
салсын.Алтын кюнню джылыу
Джолугъузда гюлле есюб, ариу чагъыб турсунла,Кеси адамынг улутхандан
Аллах сакъласын.Сабийлеринг абыннгандан,
болгъандан,
Саулукълу болсунла АТА—АНА.ыз къалдыр!
къууатлы.
Эй, Джангы Джыл, игиликге ач Тейри ачсын Джангы Джыл,
Алгъышдача,асыл болсун Джангы
Мамырлыкъ эм сабырлыкъ,
Ойнайбыз, кюлебиз,
Ашхы-иги муратларыгъыз толсунла!Къыйынлыкъдан, чырмауладан Аллах сизни
Танг алада, эртденликде, булбуллача джырлагъыз,Амин.
джюрегим сизге ачыкъ
Аллах турсун сизни
Заман барад, аллына атлай.ачыкъ болсун.
Аманлыкъдан къалайыкъ,Уллуду бу аякъны
Боза аякъны алайыкъ,къалайыкъ,
Чегетде кийик юсюне Бу элден насыб
Урунуб джашайыкъ,кетмесин,
эте эсек, аланы хаман сынаб, кезюнг бла кёрюб, къолунг бла тутуб болсунла! Ачыкъ джюрегинги АЛЛАХ
Бу экисин къаран Джатагъанны джолу «джарды».
Баймакъ аякъ чурукъ
Акъыллыны сёзю – эгеу,«Кесим» деген джангыз къалыр,
НАРТ СЁЗЛЕ
Ачылгъан уууч къуш Айтханнга бермей къоймагъыз.
Чомарт санамаз джойгъанын,
таякъ атылгъан.
– гыбыр,
кийирейим?танытыр,
– кюндеш,
Баймакъ къаблауч чурукъгъа
берген,
Халкъыбыз алай кёбню
чыкъгъанын сюймез,
Джюрюр талпыуун кёрюклей,
Адам – джарлыгъа къарайды,Адамны халын джокълайды,
Адам да барад Арыгъан этиб келбетин,
Бир джерде сыйын Джашау Адамны алдайды,
Аманлыкъ а-хурметсизде.Алыр ючюн, бериу керек.
Халиси бла айтылады,Ол миллетге тюрт
Иши–кючю къолай болур,
Сен айтылырса алгъышда.
Тюзню ачарыкъ – кёзюудю.
Кёзге тюшгеннге кёз Билимсиз болур сюзюучю.
Сёз бла джанны эд.
Халкъыбыз мунга сагъайса,
бек кюйер.Юсюне хар чёб
Кёб тюрлю затдан Къаракёл анга тиш
тийер,джояр.
Аякъ ызынгы таймай мени да этгенсе,
Къолдан алалмазла, алгъынча кёмерге,кюйгендиле.
Акъылларына да итлигин къул джыйын сюймезча,
бир кёргюзтсем!
Ай, джан – атам сени табыб Сенден манга кёчдю
ичкиге джесирди,Алай бла итле
сыйыргъандыла.
бирлешдиле, тутар,– асылын унутхан,
Джюрегим джер тенгли, тауумдан юркгенме,Бу халкъ онгмазхлыкъды, тюгеннгенди ёзю.
«Джаным» деген шохха, акгыллы къарайса.
Билмеген билгеннге душман, къара джауду,кюрен тартханды,
джангы тирелелле,бюгюн мен да
Халкъынг джакъламайын, умутсузлукъ джетди.Джау тышдан келеед, биз кёрген тёреде,
билдинг,
Кюйген атам сени, таныгъан унутмаз,
Кёк къарайды Джерге кючюн.
да сёнгдюрмейди.Быллай соруу соргъан
кюч не бичимди?Чирир къабда ёлмезлик
бла кёллендире,
Налат бере, мурдар, гуду аманлагъа.
Талма, къалам, талыр кюнюнг чыртда Бу Ибилис туудукъланы
кёллю болалмазлай,
Хар айтылгъан, эки бетли, субай сёздю,Зарлыкъ сени уллу
Артха къайтдым, дау салмам деб, къаллыма,къаралтдынг,
толду эсе,Сагъышларынг акъылынгы бура
Иш эталмай, сагъышлагъа кете эсенг,
Чегетлени джашил бети Тереклени чапракълары мутхуз
эшеме,Мыдах сагъышха башланы
Ненча тиширыу аланы
келиб,
Тансыгъым, хапар бер,Даулетими джолу терсге
Къараб турсакъ бу
Башхалагъа къытлыкъ, ачыу чайнатыуду.
этген.сыйсызлыкъ джетмей эди,
Орус къралны Израилге
да тюрленнгеди.ангнга терслик салмагъан
“Патчахха” да халкъны къаны
Эресейни келечиси ёлтюрюлдю,/джангы хан, бий, ёзденлеге, бийлени къул этиб
Къартлыкъ джетер, муал эте.
Танг джулдузу чыкъгъан Эсги душман джангы
Джангнгыз дуния малгъа
Къарачай асылдан бир Джуукълукъ дегенни былай
санаб бизге айтды,
бир хал болду
Къарнашы ёлгеннге, уллу элге келдик,
кёзюгюзде,
Ичингдеги ачыуланы эзиу
Джангнгы заман, эски чакъдан къайтыучуду,Итлик этген итлигинден
Башыгъызгъа кёб зат «Халкъым» сёз бла лахор
Халкъын сюйген сюймеклигин айтхан къараллыкъды,
Хакъ ашагъан талан Залимлени ” къанатлары къыйыллыкъды”.
Кюн келликди, джалгъан айтхан ачыллыкъды,
/анамы дерслеринден/Суукъну ууун ала,
Джылы джел джерни Суула бузланы джута,
эте,
турайыкъ,
Машдакъ адамгъа къулакъны
Халкъны къул этиб, борчлагъа салыб.Къандагъай миллет ие
Манкуртлашдырыу энди туруду.
атар,Ибилис джорукъ халкъгъа
Адам ёлтюрюу, артыкълыкъ, уру,ёсдюрдю даулет,
Къолуна тюшген сомгъа
Миллет да турад, чагъырын тартыб,Башына табны “игиге” атаб,
Алай бу халын Алай гырджынны дыкгы
Сагъышларым такъырлыкъ салалла,Мен къыйнагъан, таза джюрегинг.
Джан нёгерим, тюшемиди эсинге,
Сенсиз ётген мутхуз Акъыл сёз заргъа
ишлесе,тийиучю.
Дерт джетдирмейме, дертлешиб.Онглу бла, джауча, демлешир,
Джарлыды, джарлы, онгмазлыкъ,Чегетлерими нызы чачлары.
къаяла,Салам, санга джуртум,
ёлю бар эсе,Абезек барады сюзюлюб.
Сейир той барады
Къартла келгендиле кёрюрге,Той тамада чамны
Къызла тизгин болуб киререк.
Къобуз “тёгерекни” согъады,Миллет харс урады, къуанчлы,
Къызла турадыла буйугъуб,
Харс къалакъла чаркъылдай,Согъулады абезек,
майданнга,Кёб джылны джай
бла арытсын!
Ауруу сенден узакъ
Джарлы халкъгъа сен Малкъар халкъны унутулмаз
болур, къыйылгъан,салам, джан – къарнашым,
кюртча эрир.Сени кёрген бары
да излетесе,
Сени кибик кёкюрекли, халкъын сюйген,Сени сёзюнг джюреклеге
да айтылырла,
джекириучю,Болумсузла болумлумунга чабхандыла.
ЛАЙПАН УЛУ БИЛЯЛГЪАДжахилликни айтыулада эштгинчинге,
Езенине тансыкъ келю байракъ асылыучу,
Тюзлюк болуб тырнакланыр, джеза алыр.Болур эди къадарым.
Къышха элтир джолларым,
джакъдынгАкъылынгы нек бёлдюнг
Джарымайды джюрегим
Джарымайды джюрегим
Къач кюнюмде джарытаНек алдадынг джанымы,
Да, Аллахым, ёксюзюнге тиренч бол,
затха алданыб.
Джакъсыз къалдым, аманла бла демлеше.
салалмайды, сынчыйды,
Ёмюр десенг асламысы
орунда,Джашайма да юйюр
Насыбынг бёлюнмей, къуанч бла джашагъын,Гардошну татыуун билгенли.
Марачы къызчыкъны алгъанлай.(Аминатны тилеги бла
Джыргъа салгъан эм батханы,
тюбединг,кёзлеринг,
Бюгюн а, джаным къыйнала,Саулай дунияны алгъышлайдыла
джуртума
Къыб-къызыл байракъла.Чакъгъан табигъат кёз
Нюрю бла джашната.джарыкъ кетгенди.
Джюрегим къалыр къара Ёсюмюн башлай табигъат Къуру отоуну джелле
тюшюре,Багъалы тенгим, сен келсенг эди.
чачсанг,Сагъышла кери тарталла
толтура.Сюймекликни джюреклеге салайыкъ.
Джашлыгъыбыз, джаз кюнюбюз кетгинчи,
Шагъатлыкъ эте.Сени манга тенглешдириб
джетмезле,Ётюрюкге ёлче болгъан
умут саласа,таралсам
Сени кёзбау кёзлеринге Башхалагъа уллу кёллю
Къолгъа тюшерсе,Лейляхан!
Сени да бир
Келечи салырча,
Толуса сен хыйлядан,
Харх этеенг, Лейляхан.Айланаса Лейляхан!
Кёзлеринги сюзгенлей,къарамаучан эдим,
Сюймеклик дегенге чыртда термилте?
Сюймегенлеге мени сёзюмю юйюме,
кёлюнгдеКёз джаш ургъан, ол тум- къара кёзлеринг.
бар эсе
чачынг агъарыб,
кюнлерим,
Джылым келе, ажым эте, эскердим:
Кетген эдим джангылычлы
кетерге,
санга джюрегим,Халкъны мугур этген
Хар тюр аманлыкъны
Бир кесинге тарта, бир тюрте кери,
Алкъын ишим кёбдю, барды айтырым,
Ой джаным, джашлыгъым,кёлюме,
Халкъын адети, тёреси бары къалмайын,
къаутарыуу:багъагъа саталла,
Кюеу дженгнгерле кюеуню Кюеу чыгъады, кюеу чыгъады, ой!
Тукъум тамада алгъыш Кюеу келгенди къайын
Къартла туралла алгъышлы Ой бир хал
бар, бусагъатда, Дунияда!
Джер юсюне “къандагъайла” ие болуб,Банкла бла, фаизле бла, онглу болуб,
Шайтан тойну тауушлары
Джукъланма, джан, джарыкъ джулдузум.Да тюз болсун
Ёрге тартхан эдинг,Кюнлей тийген эдинг,
уча,
тутуб,
Демократиядан тоюб,
Базарлада сюрюне,Къаладагъы «башчылалла»,
Тансыкъ болуб къайтыб
Ойланыр заманды, акъылы болгъаннга,къалгъанла.
Душманны къуалай чек
джанларын бергенле,Джангы Джыл кюнюнде
Тансыгъым, хапар бер,
Сёзюнгю излей,
тола.
Умутла кибик мутхузла Джюрек ачыта,
артха туракълай.
Кюнашхы берсенг,
Бетим джарымай,
къанатын.Ким билялыр аны
Хар бир кюнде
(Патимат) эскере)
Айтхылыкъды, джайгъынды,
Ёзениди белгиси,Кёрген сейир этерлей,
Барды, къайнар, бир гара,
Джилтин салдынг сен,
Кюн узуну ёмюрча,
Бошлады джерге.
УЯН
урмаз, акъ къарларым,
Ахыр салам бердим Энтда кери атлам
Хакъ ашагъан адет къалды,
кетген Къарачайгъа.Къолларындан джукъ келмеучю
да ары салыб,болду Къарачайгъа.
Алай сюйген сюйюлмеди, сюйгенича,
Джуртум эмиб, джек этген эд, тышха кетер,Энди къартлыкъны,
Къараялмайды.Чачым агъара,
Сагъышдад башым,Бюгюн да кетди,
кюрен къайылады.Джюрегинг да сезим
Сен чекгенни башхалагъа
Джанар ючюн палахланы
анга къуанайыкъ,
Нек эзесе джанны Дуния малгъа быллай
Заманы толгъанны, таймай, джагъалайды.тамбласында джарды!
Тотур урху бла Асылсызны асыл орун
Джарлы халкъ да, не этерден терсейиучю.Бусагъатда тюзню айтхан, тилиниучю,
Джукъ айтханлай, асылсызла, аууз ачыб,джуртум, ахсынырлай,
джуабсыз,
Бизге да, хаухха, берилди?
Аламны тутхан бу билмейбиз,
Бизни джаратхан Аламда,Джол алыргъа юренмезсе,
Хар заранда хайыр Тирелиучю орун алыр.
атмайды,ДЖЮРЮМЕСЕНГ ДЖОЛ БИЛМЕЗСЕ
Санга джюкленнгенни сен
сейир этерикди,
Алай эте, ёхдем, аллынга атлачы.Келген ауурлукъгъа къоркъмайын
Мен аурлукълагъа дерсгеча
Бир кюн сора
Ала кёлню джарытмазла,
Джашауумда асхар болдум,
Бир кюн сора
акъыл бериученди,боласа,
тартаса да,
“Бетсизлени бетлерине айтаса
зат, ёлюмсюз!
Насыб бола Джаратхандан
Шош табигъат, баш къагъарлай, сюзюле,зат, ёлюмсюз!
Джайылгъандан биз да
джылыуну берейик,
зат, ёлюмсюз!
Терезеге чапракъланы урады,
болад, талады,Бир джан къалмаз
Уллу кёллю, эки кёзюнг ауду,кёрмезлей,
тенгди,кёк ёлюмге тюбемей.
Бараса сен онгсузланы Джокъду санга мадарым,
Къатылалла джылларым,Ышыгъына чакъыра,
кёрдюнг,Кёз джашлылла кёзлерим,
Кёз джашлылла кёзлерим,
Бош муратха талпыта,
Ой кеч келген Ахыр кюнлеринде тенг
Алай заман келди, бары тозурады,Лана да чагъа
къабыргъагъа такъдым,Къатхан чапракъла бла
Сыйламаучула джуртну ёзенин, гарасын, тауун,
Керпесленнгенди гудучу, джыртхыч, амантил, къакъгъыч,
къантамар болуб джукъланды, джанмаз.
артына тыгъылды, чыкъмаз,
Джан солуу этиб, тайгъанны теплеб барады
муратына тюз джол
Эм онглу да Ёмюр деген, ачымасыз сынаучуду,
Джюрек сынса, Аллахдан кюч тилериксе,бар, туруу барды,
Керти теннге кертилик излемегиз,
Ынгнгычхаучу тёрде орун башлагъанла,
Эдирне. Турция. 1999дж.Алай бла гюнах Алай бла, “джарашыугъа” къарарыкъса,
Джашауда да бирда байлыгъы энчилиди,алыб кийгенликге,
Аз билгеннге кёбню сени!
сен сау кечени!
сени!
къайтханем.Эркиши:
Эркиши:Тиширыу:
Аш юйчюкге джангы
да этдим да?Къыйынларым тау кибик,
Эски джуугъан, суу ташыгъан,Тиширыу:
кердим да,Баш иенги нек
Тохда, сени мен къабынга
эштмеген не къалды?
джетмегенд.Мен алданнган ол
Мен кёргенли санларынгда
Аны къызы да
этим джокъ,Сау он джылны
Алыб келдим, къуанч табсын – дерикме,дерикди Келемет?
излей тараллыкъ,Ай бетинге къазан
тараласа, билмейме,Сени алай кызылуурт
этесе,Быллай бир нек
Эркиши:Юйден чыкъсам «айландынг»- деб чабаса,
Эркиши:алыб бир къачмасам,
Алан, мен санга айтама, сен эштемисе?Сюялмагъан кеси кесин
Джюрек, акъыл къудретлеше ёсерсиз,
джарыкъ кирмейди,алыб къуаныр,
Сый бериу бла
Аны ючюн, иги тенгни сайлагъыз,сёз бла джашыра,
Осал тенгден джау Кёзбау сёз бла, артда, башын алыучу.
Иги тенгинг, джуугъунгча, джуукъду,бла тиллешир.
адам да джашамаз,
Тёнгеги бла джаны
Бу джорукъ неденди? Билдирмейди къадар.Санларымы кёксюл ёлюм
Баргъан джолум тикли
этди,Таяма да билек
Аякъ таяд тик Халал хакъынгы аша.
Бары да бошду, ийнан,
Заман – арытхан джолдаш,
От къазанынг азыкъсыз,Ой джигитим, не болду санга?
Шам-Къарачай уланы,Болгъанмамы болумсуз?
Ой джигитим, не болду санга?
Сабийлеринг шыкъыртсыз,
Билдиреди таймайын манга,
Ой джигитим не
Мени келтиргенингде,
джел эте,сары тангда,
Муратха умут байлата.
Къуанчлы халны сыната.
бачхама,
Джангы джарыкъ бла
Бизни тийреде сен
Ёмюр а ётед,
Эсде тутама,
Сынай башладыкъ,
Кюрт юшютгенлей.
Бушуу кюнлерим,
Кенг джайылыб, джашагъанны сакъ этиб,
Суукъ джелге алам
Къыш келгенди, тёгерекни акъ этиб.
Гараланы буз тюбюнде
бургъанды,
Къоркъакъ минг кере
Джигит хорлам бла
атыучу баришчиле,Тилде къала бюгюнлеге
турургъа?
кир тилни кишенлерге?
Джасакъ болуб мал
бауурда къалгъандыла.
алгъанла,
базыннганды,Быллайла бла сёлешиуню
Быллайлагъа джууаб керек, джабылмайын,
бёркюнге сакъ бол”- дегенлей, хан тукъумну кирлерге
ичин билген.
Асылсыз а кир
Джауну, тосну дараджасын алай
Къыйын тюлдю биреуленни Артыкъ сёзню бир
Юйдегингден бу халкъдан
табылгъанды.
Алтын сёзюнг джез
къур,
кёрдюм.
Джулдузгъа тюбеген, джюрекден джарыр,
ёзен бекге,
аллынга,учуп барыучу,
ауун атыб.Халкъым десем къул
Айтама да, сёз ётер джер Джангыз кёлдед энди
бир джан да
Бу ачыуум энди Манга къадар этеригин
тартылды.Ёлюб кетдинг, джарлы атам, джарымай.
Къаты джашау санларынгы Джаным ауруй хар
арыдым,
Ата юйюм худжу бурмайын,
(СЕМЕН улу ДЖЫРЧЫ Халкъларынгы кёз – къаш керир эталмадынг,
Башчылыкъ бла халкъ Джуртубузгъа ие болгъан, джекледиле,
Омакъ сёзню айтыуну
болуб сирелгенбиз.Ачыланы къатын къатха
Халкъларынгы кёз – къаш керир эталмадынг,Чуакъ кюнюнге тюшмейин
Атлам этдирдинг, эркелете, ийнаклай,Сени ауазынг джырлата.
юйюрюнг, арбазынг,Мени ёсген элим,
сюйген, ёсген элиме,той.
джандет деген бар Алай тюрленмед асыл
салайыкъ,Джаша къуанч аллы,
джетмейин.
Джан джылыуунг кёлден Тансыкълыгъын атар,
Oрайда джырынгды,
Минги Таугъа джырла Кенгнге бара махдау
Асыл халлы, шанлы Малкъарым.
Сукъландыралла, шанлы Малкъарым.
сёзлеринг,Санга тюбегенлей кериле,
Кюрен тарта къарлы
Къаугъа керек – бетлешге,Хош хауасын джетдирир.
Этген иши – чачыулу,Кёб ашхыгъа тюберсе,
Джан кючюнгю джоярса,
АДАМ КЕСИ САЙЛАЙДЫбир-бирлерин къарнашлача, эгечлеча сюйюб джашарча
бол.Алгъышлайма байрамынг бла, кюнюнг ашхы болсун, джашаунг узакъ болсун, хурджунунг къалын болсун, насыбынг эркин болсун, ариулугъунгу АЛЛАХ алмасын, саулугъунгу АЛЛАХ къызгъанмасын, джуугъунгу АЛЛАХ джарсытмасын!
болсун,
Насыб сенден кетмесин,
Сабанлада джылкъы кибик!
Кекден джаугъан джауум
болсун,
барайыкъ,Тынгылагъыз-тынгылагъыз-тынгылагъыз, ауруусуз болугъуз!
этсинле,Аякълары абынырча,
Дуниябыз мамыр болсун,тилекле.
Келгенлени джашаулары мамыр
болсун,Бу юйню келюне
джетген Аллах,Джокъдан бар этген
тапсын,Алгъышчыла алгъыш этсинле,
салсын.Алтын кюнню джылыу
Кеси адамынг улутханданАллах сакъласын.
Сабийлеринг абыннгандан,болгъандан,
Саулукълу болсунла АТА–АНА.эм иги, эм намыслы, деб айтылырча болсун!
Алгъышла бары толсунла!Алгъышла да айтабыз,
тамсынла!
Адеб, намыс, тюз иннет, джюреклеригизде орналсын,Къайры, къачан барсагъызда, джарыб турсун джолугъуз.
аманны кери этсин!Аллах керед мени
тиеди ай,къалтырай,
Аллахны кёлю бизге Алгъыш аякъ алайыкъ,
Таулуну джарыкъ ашыды.бетден къарайыкъ.
Уруш отун сынамайын
Минги таугъа миннгинчи,
Джашлай ёлгенди деб, киши джылямасын,
Ырысхыбыз къалын болсун.
Бу юйден алгъыш дере*,
юйге огъур аякъ
къабыл болсунла. Джашау джолунг тынч
Аллах сакълаучу негеринг
Муратларынг бары толсун,
Арбазыбыз ташлы болсун,
кибик,
Ырысхыгъыз, насыбыгъыз кеб болсун!
Къаргъыш кери болсун,
къолгъа алайыкъ,
Бир-бирге болушайыкъ,
Ашхыларыбыз акъыл, иш юретсинле,Сюймегенлерибиз кюерча,
Ашхыладан юлгю алайыкъ,
Джарысынла джюрекле,
Насыб халкъдан кетмесин,
Келиргеда кереклибиз,
Ол буйургъан къууанчны Аллах,
Нарт алгъыш юйде Дуниялары мамыр болсун.
Кёб ахшылыкъ Аллах Насыб, къуанч, ашхылыкъ юйюгюзде уялансын,
атлаб барыгъыз, алгъа къараб,Аллах сакъласын.
Душманынга тыяннгандан,
Эрир джерде кюйсюзлюкден,болгъандан,
Джарыкъ болсун кюнлеригиз.адамда!
Огъурлу болсун Джангы
чакъсынла!Кезлеригиз джулдузлача джансынла!
Тохтамай урунугъуз, хорлатмай къыйын ишге,Кече, кюнде хар къайдада, унутмагъыз джууаблыкъны.
Аллах насып берсин
Кюн ортада кебеди
заманда джукълай,
джылтырай,
Бу аякъны башы
Джарыкъ болсун муну
Бу суу бла
алайыкъ,
Кече арасында бир
Арбазларында ит улумасын.
Бу элде элсиз джетмесин.
• Алгъышлаэто на карачаевском.
Абынганынг насыбха болсун,
Къыйынлыкъ сенге джетмесин,джаусунюсюнге!
Тауусулмазлыкъ ырысхы Аллах
Саулукъ да санынга тенг бол
Туугъан кюнюнг бла Узун болсун ёмюрюнг.
Тенгизледе суула кибик,Берекетли болсун тепсилеринг!
алгъышлайма!
Умутунгу унутхандан,
Халкъ аллында уялгъандан,Аллах сакъласын.
Сен аманнга тенг Ариу тюшле кёрюгюз!
Насыбынг эркин болсун,
Насыблы болсунла Балала!!!Къуанчлы болсун Байрамыгъыз!
Аллах сакълаучу негеринг Муратларынг бары толсун,
Хорларыкъды деб иш ичеме
Дунияны башын ышаргъан Гоккала чакъсынла къарагъан
Узакъ болсун ёмюрюнг,алгъынлайма,
тамсынла!
Салам алейкум! (приветствие мужчины по
ПОСЛАЛ И ЖДАЛ ДРУГИХ АУЛОВ .БЫЛ НЕБОЛЬШОЙ ПИКЕТ
ТО РУССКИХ. ПАРУ СЛОВ О НЕ ОЗНАКОМИВШИСЬ ХОРОШО
ВЫ ЗНАЛИ. С НАМИ РУССКИЕ КАРАЧАЕВЦЕВ В ОТЛИЧИЕ
ЕДИНОЖДЫ БЫЛ В ПОБИТ И С
А НЕ ВСЕГО
СУЛТАНУ НЕ ИМПЕРАТОРУ. ПРИНОСИЛА МОЖЕТ БЫТЬ да басмаларыкъбыз. Биз, джыллары бла тамадаракъла, эрикмей, эринмей алгъыш сёзлени
къарт, халкъны аллына чыгъыб, алгъыш айтса, джюрегибиз учунуб, нюрден толуб, тёгерегибизде адамла, туугъан джуртубуз, табигъатыбыз кёзюбюзге бютюн наешься!
Хайт де, дэу Къарча!Иги муратла толсунла, аман муратла къурусунла!)
алгъышланы Аллах къабыл ...Иманлы бол.
джет...тюшюб барсын.)))
ёмюр берсин! Атангы Анангы къууандырыб къайда...
къууандыргъанлай зашагъыз))ничего себе
болур ол тортну)))друзья без подарка
на столе ни
всяких намёков...)))
to ia bi KaNeFnA xochu
Саубол... биргелей...ваших тортов не
этиб предлагать эсе
торчукъдан...))))
тортчукъданпросто бир бек
торчукъдан...))))берсие ашаб керге
Да не сауболу
Саубол... Барыбызгъа да берсин... амин...
был др не
уа менге
огъурлу болсунла!
Толу юйюрлю болсун! Уланла атасы болсун!
бешигин тебиретсин!
Келген келинигиз огъурлу
Этекчигин ийе келсин
Олалгъышланы Аллах къабыл эте эсегиз,
Аллах толу юйдегили аякъ
Этген хантынданТили хомух болсун!
Аман болса къорасын!
Этер ишин биле
Аллах берсин!Къарнашла башларын энгишге
Ёлгенлерибиз да рахматларын
берсин Аллах.
Къйынлыкъланы сизден кери Насыбыгъыз узакъ болсун,
Киши бармасын алгъышха.
болсун,
Юйдегиси урушсун,
Эшиги джабылсын,Джатаргъа тешеги болмасын,
Аманла айтхан кибикда
Экеуленни бир-бирине этмезча!Къолу чолакъ болсун
Къолу чолакъ болсун!Адеб, намыс, тюз иннет, джюреклеригизде орналсын,
Къайры, къачач барсагъызда, джарыб турсун джолугъуз.Адамлыкъ, ишленмеклик, тюзлюк сизде къала
Онглу болуб, джуртха, халкъгъа, джуукълагъа, тенге джараб!умутла болсунла!
Аллах насып берсин
Кюн ортада кебеди заманда джукълай,
джылтырай,Кюнде кюнюбюз да
Сизни ючюн алайым,
Хар ишибиз тамам Алгъыш юйде къалады.
ачыкъ кибик
этгенни бети.чёпню башыды,
Бир бирибизге джарыкъ
исси кюн тийгинчи,Черек, ызына айланыб,
къыйынлыкъ киши сынамасын,
Бу къууанчны сюймегенлеге Тынгылагъыз,тынгылагъыз,тынгылагъыз.
Чындай кийсин бутуна,
Къышхы кюню джай
Шайтан кирмезча отоу алгъандыла,
Джашы къызы да рысхы санасын,
Келин тилин да
сёлешсин,
Тели ушакъгъа кенгден
теджесин,Къайын ана бла
къагъадыла,
Узакъ ёмюрню,бири-биринги англаб,Ачыкъ болсунла джюрекле,
Насыблы, къууанчлы болугъуз!Аллах этсин!
Алгъыш аякъны мен
Къайын юйюнеогъур аякъ Алгъышлада айтылгъан бир
Юресин!Къайын анасына аман
Юй этер.
Келинчик кеси этимли
Болсун!
Атлылар ойнар арбазы
Аманлыкъ деген, артыбыздан къуууб Джетмесин!
Джалбарайыкъ, арагъа салайыкъ!
Агъачлада чырпы кибик,
Насыбы, ырысхысы кёб болсун:
Алгъышчы алгъыш этсин,
Келген джаугъа ачы
сюйсюнле,
джашны тойуюду,
Ортасы къууанчдан толсун,Озгъанны биз созайыкъ,
Ингирликге буту кибик Сезге хомух болсун,
Бир Аллахха ийнакъ
Келинибиз джашлы болсун,
Келинибиз ётгюр болсун,
Ийнек берсе — сютлюсюн берсин,Сюрюуде джылкъы кибик,
кибик,Аман адам мындан
Ийманлы болсун ёлгенигиз,
болсунла,кеб болсунла,
болсун,барайыкъ,
Тынгылагъыз-тынгылагъыз-тынгылагъыз, ауруусуз болугъуз,
джетмесин.Нарт алгъыш юйде
Дуниялары мамыр болсун.
Кёб ахшылыкъ Аллах
Кёб джёнесин, джуртлу болсун.Уча, сый да аллыбызда,
Таягъы бла келген Бу юйге бёркю
болсун,
бир джаны кюнча
айлансала,
Атасыны да белден
Сютден тойгъан къозучукълача
Абынганыбызгъа тыякъ болсунла.
болсунла.
Бизге келген огъурлу
Бу этилген рысхыла, я Аллах, бошнагъына кетмесинле,
табсын,
Амин дегенле тилеклерин Да кёю къалай
Эсенлик, саулукъ, байлыкъ,
Джашлагъа ачхыч бол,Къаыйн анангы уа
бир джангыз къызы
къолу бир къолундан
Аманлыкъны джокъ этген.
Алгъыш аякъ, боза аякъ да
Бергенде да ёлчелемей
сабийге Аллаху тагъаля,
Кёкден джаугъан джауум
биртюкча юйлесинле.Сабийи битли болсун,
Ёгюзню тартханын берсин,уа,
Къайын юйю сюе Аллах этмесин.
ётмесин,Ашамасынла аманла,
Игиликлерин бери этсин, аманлыкъладан кери этсин.
башы кёкге ачыкъ
Тукъум-жукъ болсунла! (Келинни, киеуню жууукъларына.)
Толу юйюрлю болсун! Уланла атасы болсун! (Жашны атасына, анасына айтадыла.)
Келген келин уланла
Къайынлагъа айтылгъан алгъышла:
«Карачай»
• Архыз 24Круглосуточный информационный юйге огъур аякъ
къабыл болсунла. Джашау джолунг тынч
Хар ким ишлеб, тер тегюб,
Берю кибик таламай,
тегер,
Ол этгенни этмегиз,
Биринчиден джашаудаМен бек сюер
дедик!
Чын аякъла толтурдукъ,Юсю башы бек
Хар юйге къонакъ
Боран этиб, джел этиб,
Джерни юсюн джарытыб,
Акъ сакъалы буз
Къашларына къар джаууб,болсун!
Джюрек джолунг мамукъдан
Келинибиз джашлы болсун!
Ёгюзберсе — тартханын берсин,
Агъачлада чырпы кибик,
Болгъандада, алай болсун:
Аны сюймеген тели
Къыраллыкъны тюз джолунда Аллах сюйгенледен болайыкъ.
Джашла къызлада аны
Тобукъларын тюерча,Аманладан кенг къалайыкъ.
Къабыл болсунла ашхы
Къыйынлыкъ анга джетмесин,
Къууанчыбыз кюндеда былай
этерле,Хар затха кючю
къалсын.Амин деген тилегин
берсин.Адамлыкъ, ишленмеклик, тюзлюк сизде къала
Онглу болуб, джуртха, халкъгъа, джуукълагъа, тенге джараб.умутла болсунла.
Умутунгу унутхандан,
Халкъ аллында уялгъандан,
Аллах сакъласын.
Сен аманнга тенг
Берекетли болсун тепсилеригиз.
Сабийлени эслеринде ариу
Тёгерекни — джерни, кёкню эт сен
бешик,
Рахатлыкъгъа кенг джол
эм иги, эм намыслы, деб айтылырча болсун!
Алгъышла бары толсунла!
Алгъышла да айтабыз,
тамсынла!Адеб, намыс, тюз иннет, джюреклеригизде орналсын,
Къайры, къачан барсагъызда, джарыб турсун джолугъуз.
аманны кери этсин!
Аллах керед мени
тиеди ай,
къалтырай,
Аллахны кёлю бизге
Алгъыш аякъ алайыкъ,
Таулуну джарыкъ ашыды.бетден къарайыкъ.
Уруш отун сынамайын
Минги таугъа миннгинчи,
Джашлай ёлгенди деб, киши джылямасын,
Ырысхыбыз къалын болсун.
Бу юйден алгъыш
Барыбызда, сенге не алгъышла
бла алгъышлайма! Этген муратларынг толу излер,
Эринчекни кюню «тарды»,
– чагъыр.– билеу,
«Элим» деген халкъгъа джарар,
“Сау бол”-дер болсун элигиз.
Чырт сакъламагъан джеринден.Къызгъанч болмагъыз, джыймагъыз,
Ашые санаулу ашайды,Юрген ит болур
Баймакъ къаблауч чурукъгъа Алмаз мыйыгъа не
Айтханны сёзю кесин
Къарауаш къатын бийчеге
Аллах буюруб, ачылсын кёзюнг!Илячин орнун шорбатха
Энгишге тартыб, къаралаб турур.
Бизни халкъ ёрге джарыта,
Аллында джарны кёрмеген,
атлайды,
Толмазлыкъ мурат береди,
Табыугъа буруб иннетин,
джоллайды,/стихи на Хуннско-Тюркском(Карачаево-Балкарском) языке/
Адамлыкъ бар хурметлиде,барады.
Сый бериучю, сый алады,бармаз,
джюрюр,
ныгъышда,
Алай халкъынга – тёзюудю,
Салгъан сокъмагъы солгъады.
Фахмусуз болур тийиучю,
ауруу –
Киши чимдемей турур Андан ачыла сынайды.
Зарлыкъ деген бла
Кёздеги адам тилинир,
Ёргеде болсанг, ачыкъса,тийер,
Мийик терекге шыбыла
Зар ёчюгюуге джашауун Не ючюн десенг, сени уулау бла,
Кесинг кибик джанар
джазыуунгу,
Аталары кибик зардан
джетдирди,Акъсюек бий эдинг
Мында талашыуну санга Къара джакъсала да, намыс – бетим акъды.
Къарачай бу халда, сёлешмесек омакъ.
Джангы джетген тёлю кенге чыгъалмайса,
Къайары бучхакъла хакъ
Беш шайлыкъ аманла
Хан тукъумунг эсе джаудан къорунурму?
Джарлы атам, бюгюн англагъанма сени,танымайса,
Алай джюреклери, алгъынча, къаранды.Джылай – джылай кёзюм кёк
Мени зарларым а
Сени не джакъгъанын
такъыр этди,
Сени тыйды, басды, санга болду къакъгъыч.
Алим атам, бизде бу палахны
Кюймеген джылытмаз, джанмагъан джарытмаз,къайылады,
Бой салама, къабыл эте чексиз Кёк ёлюмню ачыуун
Ненча адам, мени кибик, Айгъа къарай,
Бизни Джерге келтирген Нек туугъаны билинмеген, танылмагъан,
Чексиз алам онгнгу бу хузурсуз заманлагъа,
Душманлагъа орунларын билдирмейин.Эресейге кюн чыкъмазды, ёрге къобмай,
Халкъ тыннганды джарыкъ Хар кюнюбюз, хатху тешген, душман окъду,
Сюркелирге джаратылгъан учалмаз,кече таралдым,
Джашаууму сёзюнг бла
Джюрегинге кетмез бушуу тура эсе,
Санынг тутмай, олтурургъа сюе эсе,Суу тауушу, бушуу джырча, келе эсе,
Ай джарыгъы, алгъындача джарытмазса,Аланы бура эшиу
ала,
Ийелерин да эскермегенлей.Ала анама ыннадан
Къалайладаса,кимлебласа?кёлтюрюлдю,
бизге,
Баш мураты – чуутланы айнытыуду,
Къоркъакълыкъдан миллетлерин мугур
Алгъын бизге бу къарагъанлай,
Халкъны ангнга къарауу Терс болса да
айланнганды,АНДРЕЙ КАРЛОВ ЁЛТЮРЮЛДЮКЮЛКЮ
кибик,Этерик затларын, алгъадан сезесе.
амалсыз керекле?Бизге не болгъанды, былай бузулурча,
гёзеннгге атылыб,Да джаным ауруду, аны кёргенимде,
Ненча джип болгъанын Алай сейир этер
салмаучанды.
Къарангыда джарыкъ турсун кюнде тёзюу керек,
Бетсизлеге кереклисин айтырыкъды.къалмаз”, табыллыкъды,
хатер этмеученди,
джюрютген,Аманланы бийликлери чачыллыкъды.
Тюз адамгъа джалгъан
джетерикди,
алыучу тыйыллыкъды
Джюрекни да къралгъа, джуртха суутмагъыз.ИЙНАН
Хауагъа джылыу сала,
Кырдыкны учу къарай,
Чыпчыкъла гюрюн чача,
Кёк бетин айгъакъ Къачаннга дери былай
тураллыкъ,
Банкларын къуруб, къозлаула алыб,алгъанды,
буду,Тюшюнмез мыйы болумун
эннгенди,этмейди,
Бир матух тёлю Дертлиге дертин джетдирмегенле,
ашады,къураб,
Башына къаугъа, артыкълыкъ джетген,
къралда джашагъан,
юйюме,кёлюнгде,
Джоюлмагъан сезимлерим.
баралла,
Алай не келсин, эшталмаз,
Бу джарлы адам
Зар болур джауча
Джуаб этмейме, бетлешиб,
кёлю,
Анга джашауун ашатхан,
гыйыла,
Джур, тур джашагъан эски
Джокъламаз болдунг ызымдан,
Да Джерде саудан
Миллет тёгерекге тизилиб,
Кюйеулюк, келинлик сайларгъа.
бездире.
Къобузчу “къобузну сындыра”,
Тери “сазын” къакъды доулчу,
Джаш, къыз чалдыш къолгъа
кенгнгерте.
Абезек барады айланчлы,
Джашла келедиле къуйулуб,
Доул джарылады, дангнгылдай,
Ой, ой, ой, орайда,
Халкъ басыныб уллу
Кюнюнгю!
Кюнде кюнюнг къуанч
Сен сюйгенни, барын, джазлай джашнатсын!
табыучу, бёгексе,
Къыйыкъ затны, юсюн джабмай, терс кёрген.
Адебинг бла юлгю
Шам джуртунгдан санга
Бусагъатны кир ызлары
джуртха, кёлюнг тола,Халкъгъа ёкюл сёзюнгю
Халкъыбызны джараларын байламайла,Сени онглу, акъылманга сайлатыучу,
Сен айтханла барысы Эм фахмусуз фахмулугъа
Да сени да, атамыча, басхандыла,Не этейим тарыкъмайын, халкъым санга!
Не этейим тарыкъмайын, халкъым санга!
джердеди, сенден узакъ,Кир джагъылыб аты
Зекясызла джан-джанында бирер самыр,
Бу ёртенде кюймекликТартадыла аллына
Буз джюрекни нек
Кюрен тартхан кёзюмде,
Чыкъмайдыла сёзлерим,Чыкъмайдыла сёзлерим,
Армау эте ангымы,
сюймеклик,болдум, ишексиз.
Кёбге тёздюм болмаз
эме, сёлеше,Джюрек а бой
Мындан кетиб, энди, къайры барайым,Атам, анам суукъ къабыр
Сен, Мараны, базыкъ гардошун!Семиз гардошчукъдан къабханынг.
Ой-хой-хой, кюнтиймез болгъанса,Къарайма да, насыбдан толгъанса,
САМАРКЪАУ ДЖЫРЧЫКЪТюнене санга тарала,
Бюгюн а кюнню Бюгюн а мыдах
Бюгюн а мыдах атынгы,
Рахат джуртуму кенгинде,
Джандан багъалы ата Къызыл гюллеча, джел седирете,
Сыйынмай кенг джуртха.Кёкню, джерни да тюрленидиргенди
Сени бла бирге тюшген гюлле.
Джаз келир джашнай, къар эрир, агъар,боран сибире,
Озгъан заманны эсге кюн тиер эди,
Къатымда болуб къайгъымы
агъартад,Кёлюбюзню насыб сезим
юлюш алайыкъ,Мен къатынгда, наз бутакча, сюзюле.
Джулдузлу кече,Кимди-деб а, санга миллет къарасын,
Энди мени джюрегиме
антынгы.Кёб джюрекге джалгъан
Башхалача сени ызынгдан Ийнанмайма, ийнанмайма мен санга!
ариугъа санайса,
Эркишини сыйларгъа.Эркишини сыйларгъа.
джетер,Манга джалынырча,
Лейляхан!Тартынмайын, алай
Джюреклени эзгенлей,Толуса сен хыйлядан,
Тилеген джашлагъа чыртда Джюрекни ойната.
Сюйген джюрегими кесинге былай къыйнарыкъса,
Джангызлыкъны ие этиб
Башха джылыу табалдымы
кёз аллымдан кетмейле
Дунияда борч тёлеген
Чыммакъ къардан къара
Сенсиз ётген мутхуз
Мындады-деб сюймекликни белгиси,
эштирге,
Юйден чыгъыб тебрегенем
Ол заман джумушар
къоймаз.
тёзюб турдукъ,
сынадынг мени,
тутхан джолума,
Кетме-дейме-менден,
Сынчыу макъам келди
береди, ой!
этелле, ой!
Келинле бёркню уллу
хахай этеди, ой!
къолундан алыргъа
Кюеу чакъыргъан, кюеу чакъыргъан той!
Харс, джашла!
Миллет басына, тепси джасала, ой!
салалмайын,
Ой бир хал
бар, бусагъатда, Дунияда!
бар бусагъатда, Дунияда!
чыгъыб,
Мени унутсанг да,
Тыш, джек элледесе,
Танглай атхан эдинг,
чача.
Къанат битгенлей джюрегим
Закон салыб кенгеш
Эски къралны эскердим,Эресейли арсар бола,
Тыкъсыу кире хатхума.
1995 дж.уясын салгъанды.
Къара тынгылауда турмасын
джан берилиученди,
Терс буйрукъ тюбюнде ЭСКЕРЕ
Къалайладаса,кимлебласа?
сени сюерге,
Джашау джолубуз чырмаудан
Терен ызлары,
Бош сёзден къата,
Джол къояма мен
Джолда тюбесенг,
сенсиз джашаргъа,
Ёлюм къакъса къара
берген джанды,
балала,
(анам Ёзденланы Байдыматны
Кенг ачылыб фатары,
Мара эли къалады,
джигинден,
Айтыу, хапар болурлай,
Джюрегиме джанаргъа,
Джарыгъанды танг.
Джарыкъ тангны джылыуун,
толгъан Къарачайдан.
Энди сизден аяз
аяз джаннга джарай,
кёрдюм Къарачайда.
алыб,
Джюрегимде бителялмаз джара Кёлюм къатды терсге
ишден тоюмсузла,
Мен ёксюзню хабджюгюн Тансыкъ къызы артыкъ
джангнгызлыкъда.КЪАРАЧАЙГЪА АХЫР СЁЗ
Кёл абзыратыб,Кёзюм алгъынча
Джашлыгъым кетди,Джукъу келмейди,
Джаныз, джанган башхаланы джарытады».Алагъа да хузур
болуучанды,Халинг къатыб, адамлыгъынг къыйылады,
Джангыз, джаннган башхаланы джарытады».
Кел, хар кюнню сюйюб ючюн къайгъыгъа батаса?
“джашау” деген затда?Алам чархын бурад, санаун санайды,
Бюгюннгю деу таууунг Джер кеси да, тенгим, хауада турады,
Фахмусузну фахмулугъа чабханына,джауча, терслениучю,
Гылчы, бетсиз, ётюрюкчю шогъайлашды.
келбетине.Алай болду ата
Биз да къалыкъбыз Неден къурулду, керилди,
келишген,Алай аны биз
Ишексиз барды магъана
Джюрюмесенг джол билмезсе,
къуруу бар,
Тюше, тура ёмюр барыр,Кече болмай танг
«МЕН» БОЛМАСА «БИЗ» ДА ДЖОКЪДУ…
Джарсыучу муратха, хазна, джетмеученди,
Бютеу адам санга сокъмагъынгы салчы,
Андан къоркъуб, бугъуб, джарсыугъа бёленсенг.
Бир талайдан бузулурла.
ханслаКетер кёзден гокгаланы,
Бир талайдан бузулурла.
хансла,
Деб эгечим манга
Ишингден да, кючюнгден да кау
Къыйыкъланы тюз джанына
2001г. Черкесск. КЧР.Джокъду Джерде ёмюрлюк
бла джюрегинг,
бла толады,
Джокъду Джерде ёмюрлюк
хауа джаяйыкъ,
Хар адамгъа джан
Джокъду Джерде ёмюрлюк джелле келтире,
Санынг дженгил муал
хаухду,
тиймезлей?Къалай болдунг кёрюрюнгю
Алай, джерде адам бары
Бир джан къалмаз
Уллу кёллю, сени кёлюнг тауду,сюймеклик,
Къырау ургъан саныма,
Къанатынъы нек къакъдынг,
Ариу булбул не Сенден!
Неден?
Суууй баргъан cанымы,
/джыр/джерге тюшдю,
тийгеннге чанчыла.
эд бутакъ арасында,Къач деметни этиб
ЧЫГЪАНАКЪ
Эскермеучюле халкъны онгсузун, ёлгенин, сауун,
казандан тигимчи, залим,
Арсар джюрек да
Адамлыкъ деген эшик
заман,
Алай бла да
джашау болмаз,Джанны, санны къатдырыргъа юренигиз,
тиреликсе,
Джашау джолда джыгъылыу турушуугъа кёлленигиз,
Бир заманда джазыкъсыныу
Кюнлерибиз, тер акъдыргъан, кюрешиудю,Болмайдыла хорлам джолну
Сюймегенин этдириб да, хорламагъыз.
айтхандыла,“Бол” деген да, джашауунда чыртда онгмаз,
бериледи,Хар адамны анг
Бир тюкенден кийим “кенг” билирле,
Ургъуй урсун, ургъуй урсун ма Къарнынг буруб чыкъгъын
Джылан урсун, джылан урсун ма Кетгенимде ызыма нек
манга табханны!кёсеу къабхаенг!
суу кибик ичесе!
алды?
Былтыр халы чырмаучу
Орун джыйгъан, юй сибирген.
Арбаз джыйгъан, кийиз къакъгъан,тюбюн къыргъанем.
Джаулукъланы кергич бла Тохда, бийче, тели болма, бери къайт!
салыннгын!Бу дунияда мен
Менича джаш тыйыншлыгъа эди,
да боллукъ эд,Хауа джер къабсын,
Санларымда къаргъа къабар Тиширыу:
бийчеми юзалмай,
Аны эштсе не Мен кетгенлей мени
Тиширыу:
Быллый бир нек
Къайдам, Тейри, мен таныгъан Келемет,Аллах сизге буюргъанны
керекди,
кетейим.
солур онг джокъду, керилиб:
къаллыкъма.
Бу юйден башымы
Тиширыу:
Унутмагъыз, джангыз сюйген сюйдюред,
тюберсиз,
Кёл ачылмай ары
Сезим берген сезим
Хар зорлукъда болушугъуз, джарагъыз,
къаласа.
Къара кёлюн татлы
уста сылтау этеди.
къыйын кюнде тайыучу,
батдырыр.
Аманы уа джауунг
Тенг тутмайын бир
аз ёмюрюн сюрген,
Джер дегенинг джутар, сингдирир джаныууар,
Кюч бер манга, муратларым таркъайгъынчы,
атылгъанды.Джара сала, джан ачыта муал
аушха, джол тюзете,
Джан атама, муратыма джетейим деб,
Бюсюреу ала джаша,
Уллулукъ берген халдан?Джылла – сыртынгда бир таш,
Тынгысызлай чыгъаса танга,
Ала кибик джашарча,
Нарт-Хунланы туугъаны,Англатсанг а, джашырмай, манга,
Ашхам–къара келиучю,
Нарт джигитим, не болду санга?
Баш аурууну хапарынИчки бла тенглеринг,
/чам джыр. Театргъа джазылгъан эди/
Ёт тёрге къанат
Сабыр уятдынг бу Джарыкъ джырладынг, джангнгыз кюнюмде,
арбазыма,
Алгъышлай келдинг терек
кюнюмю,
Джанымдан юлюш этейим,
Ёмюр а барад,
Умутлу сакълай.Кенгликни джолун,
Сенсиз джашау да,
Садакъ учханлай,
сюзюле,
Чыпчыкъ гюрю эштилмейин, шош болуб,
Кенг джайылыб, джашагъанны сакъ этиб,
суутуб,
Къыш-къыямут акъ мыйыгъын
Чомартха байлыкъ келиучю,
Иш устасындан айтады,Гыл амалтын бет
Суратлауну бурунгула этгендиле,Сырыгъызны айтдырмайын тынч
Да болмазмы бу
къабакъны къурагъанла,
Къыйын джоллу тау Эресейден, ата джуртха джол
Аскер уста болумуна алдым, сюймесем да,
Айыб этмесин Къарачай, Малкъар.“Биреуню бёркюн алсанг
Къыйын тюлдю биреуленни
Асыл эсе, джарашыулу ангылатыр,кёрюннюкдю.
саутду, адам деген.
Чыкъылыкъла къыз, джаш болуб, хакъчы болуб,
Тарыгъама, Абба, санга, инджилгенме,
Муну этген юйдегингден Айтыуунгу магъанасы къыйылгъанды,
Кесинг излегенча джашауунгу Терсейген джашауда магъана
джерде.Кёлюнг орналалмад бу
Учунуп чыкъгъанем сени Сен кёксюл кёкледе
Хар къарамгъа чагъресизлик Къралым десем, тыш джауланы ойнашында,
Эштеме да, эштгениме тёзалмайма,
Джангнгыз тюшдед, атам, сени табарым,Джер джюзюнден хар
Джылау этиб, джылау сени къайтармаз,
ичинде,Кёзлериме морсул кюрен
Тюзлюк излей, тюзлюк сакълай, арымай,
тюнгнгюлдюм.джингкими джабханлай,
Джакъсыз болуб джангнгызлыкда артына.
Адам улу бойсунады таргъа тирелгенбиз.
Ай, Эресей, бир тюзелиб кеталмадынг,
Къытлыкъ басыб, халкъ мыдахды, баштёбенлей,
Къралны ашаб, кесилерича закон салгъан,Сабийлени, хакъ тёлемей, окъутмайла,
Къуру джуртха къарар сакълагъанбыз,
Ай, Эресей, бир тюзелиб кеталмадынг,
Мен джыр айтама, сюйген элим сенгнге,
юретдинг,джарыта,
Ата юйюмча хар
Мени туугъан элим,Мен джыр атайма
Бюгюн этейик тауларыбызда
Ма бу дунияда ууун сынады,
Ата джуртума махдау Халал кёллю халкъым,
Сени нюр хауанга
Узакъдан къайтама,Ой, ким насыб табар,
Джашайса сен, джарыкъ Къарачай.Терен аушлада,
джараша,
уланы,
джырларынг,
Кязим айтхан акъыл
эзиле,
джерледе,Как ашарыкъ – чёмючге,
келтирир,
Чюйре адам – ачыулу,Асхамазса онгунгдан,
Джашау джолда таярса,
НАЗМУЛА БЛА ДЖЫРЛАбла, къууанч бла келсин! Миллетибизге буруннгу намысны, адетни келтирсин! Аллах бизни адамланы
болсун джарыкъ болсун. Атанг Ананг сюйгенча болсун!
Джюрек джолунг мамукъдан Келинибиз джашлы болсун!
Агъачлада чырпы кибик,Болгъандада, алай болсун:
Аны сюймеген тели Къыраллыкъны тюз джолунда
Аллах сюйгенледен болайыкъ.
Джашла къызлада аны
Тобукъларын тюерча,Аманладан кенг къалайыкъ.
Къабыл болсунла ашхы
Къыйынлыкъ анга джетмесин,Къууанчыбыз кюндеда былай
этерле,Хар затха кючю
къалсын.
Амин деген тилегин
берсин.Адамлыкъ, ишленмеклик, тюзлюк сизде къала
Онглу болуб, джуртха, халкъгъа, джуукълагъа, тенге джараб.Умутунгу унутхандан,
Халкъ аллында уялгъандан,
Аллах сакъласын.Сен аманнга тенг
Берекетли болсун тепсилеригиз.
Аллах саулук-эсенлик берсин! Сизни юйдегигиз адамлада
Джыл!Джангы джылны сакълайбыз,
Къолларыгъыздан бал тамчыла
Заран, бузукъ этмегиз, джашауугъузда кишиге.
Халал, джигер урунуб, чомарт болсун къолугъуз,
Игини сизге этсин
эрденги чыкъ
Къач кекде ариу
Джелден терекледе чапракъла
ачыкъ кибик
этгенни бети.чёпню башыды,
Бир бирибизге джарыкъ
исси кюн тийгинчи,
Черек, ызына айланыб,
къыйынлыкъ киши сынамасын,
Дуниябыз мамыр болсун,
муратларыбызны толтурсун!
алгъышлайбыз! Барыгъызныда Аллах ишлеригизден, джашауугъуздан, юйдегилеригизден къуанндырсын! Джангы джыл хар
айтыллыкъ алгъышла да
Къайда айлансангда,
Джашауунг мамыр болсун,
Юйдегибиз урушмасын,
Джерден чыкъгъан кырдык
болсун!
Алгъыш бери болсун,
Къууанчда боза аякъны
Халал къыйын ашайыкъ,
Джюреклери джарылырча,
Сюйгенлерибиз сюерча.
Зарны кюе ашасын,
Аджаллары сабыр болсун,
насыбдан толсун!
Къартда джашда келгенбиз,
берген Аллах.
Барданда джокъ этген
къапсын,
Алгъышлары къабыл болсун,билмейме,
Аллах игилик берсин, айырмасын ашыгъыздан.
Джашау джолда таукел Джюреклени сууугъундан,
Аллах сакъласын.Кюн тийгенде кюнсюзлюкден,
Палах джолу кенг
Шош болсун кечелеригиз.
Болсун хар бир
Алай кетсин ёмюрюбюз!
Джюрегигизде гокка хансла
сакъласын.Сюйюнюгюз ариулукъгъа, нюр чачыб ийнакълагъыз.
Иман болуб джюрекледе, ишлегиз сууаблыкъны,
Аллах джашау берсин,къуандрыгъанлай…
Къач кече бу Чуакъ кекде джулдузла
Аузубузгъа салайыкъ.
хурмети,Джарыкъ бетден къарайыкъ,
Къууанчлада алгъыш аякъ
кийим кийгинчи,
къурумасын,
Халал къыйын ашайыкъ.Къаргъыш бу юйге
• Алгъышла
Туугъан кюнюнг бла!
болсун,
Насыб сенден кетмесин,Джангур кибик насыб
Джангылмазлыкъ акъылкъабыл болсунла
Аллахны сюйгенкъулларына да айтылгъан алгъыш:
Дунияда джолла кибик,къууансынла!!!
Джарыкъ болсун кюнлеринг!
Туугъан кюнюнг бла Аллах сакъласын.
Душманынга тыяннгандан,Эрир джерде кюйсюзлюкден,
болгъандан,
Чукъугъуз татлы болсун!Хурджунунг къалын болсун,
Саулукълу болсунла АТА--АНА.эм иги, эм намыслы, деб айтылырча болсун!
Къайда айлансангда,Джашауунг мамыр болсун,
бичеме,
Алгъыш аякъны толтуруб Атанг-анагдан айырылма,
джеринг,
болсунла!Туугъан кюнюнг бла
Къолларыгъыздан бал тамчыла
ЛЮДЬМИ. АЛЛАХ АМАНАТЫ БОЛУГЪУЗ
ТЕХ КТО ЕГО
ВОЙНОВ ДАЖЕ ИЗ
ПОДРУЧНЫХ ТО ТУРКОВ ПИСАТЬ ПРО НАС
БЫЛА ГОСУДАРСТВО ЧТОБ В КАВКАЗСКОЙ ВОЙНЕ. У НАС У
ГЕНИТАЛИИ ЖЕНЩИНАМ. МАГОМЕТ АМИН ТОЛЬКО ПОЛУЧАЛИ. ЕЩЕ АМАНТИШ БЫЛ
КАРАЧАЙ. ЭТО ИХ ДЕЛА ПРИНОСИЛИ ПРИСЯГУ НЕ
джиберселе уа, бек разы болуб сёлеше билген огъурлу
сильно то и
айтханынг... амин...
бла имандан айырмасын...Бютеу блайда айтылгъан
джаша муратларынга джет
Саубол... сенда эткен муратларынга Алгъышлайма! Сюйген затынг алыннга
насыб, саулукъ эм узакъ
Сенден иги шох
эм насыпны къызгъанмасын! Зуукъларынгдан айырмасын , бир биригизни къуру
часам УсЁ сожрали ничего не было... съели всё... Руслан - парень с аппетитом))) бир кереге ашагъан
Ну потому что
видела ни тортика
без приглашении и
xot` malen`ki` namek s priglahseniem Очень вкусный...
Вкусный был торт?Да! Я погляжу от
себе сажрал называется!!! Не ну Ёзденлик къалгъанды, ол да башындагъы
берсие ашаб керге
къалгъанды, ол да башындагъы
айт бизге да чачарыкъ эдим... )))
Azamat_SPbпомнил, что у меня
туугъан кюнюнг сенде, айтылгъан иги сезле
Джангы джууукъла да эдиле.)
Келген келин уланла Бутлай урчукъ толтурсун!
болсун, джуртлу болсун,
муратларыгъыз толу болсунла,
Кесигиз не мурат Тилибизгеда бир салайыкъ!
Толусу бла бал болсун!
Табаны болсун!Игилени ызларындан ызласын!
келсин!берсин.
Эгечле джарсымасынла,берсин,
сукъланыб джашар насыбны
Аллах елчелемей, къызгъанмай берсин,
Алай болургъада керекди.
Элинде болсун багъасыз,
Тыянчагъы къутургъан суу табынсын,
Чырдысы къабынсын,Джегерге эшеги болмасын,
джетмесин,Тилсиз болсун — керексиз зат сёлешмезча!
Кёзю сокъур болсун-керексиз затны кермезча, билмезча!
болсун!Заран, бузукъ этмегиз, джашаугъузда кишиге.
Халал, джигер урунуб, чомарт болсун къолугъуз,Насыб, къуанч , ашхылыкъ юйюгюзде уялансын!
атлаб барыгъыз, алгъа къараб!Къуруда эсигизде ашхы
Аллах джашау берсин,къуандрыгъанлай..
Къач кече бу Чуакъ кекде джулдузла
Сизге – саулукъ, эсенлик,Мен алгъыш аякъны
болсунла.
ауруу, талау бармасын,Бу аякъны башы
Джарыкъ болсун муну
Бу суу бла
алайыкъ,Кече арасында бир Арбазларында ит улумасын.
Бу элде элсиз
ортабыздан тас болсунла.
Къалдырмасын ийнекни.
Джаулукъ къыссын башына,
Келин келди, той болду,
ол от джагъагъа,
Тёбен орамда келин
тизсин,
Эки къолу бла
анача сюйсюн,
Айрух адамгъа джууаш
бла этсин,
Къайын атагъа боза
адеб бла келсин,
Тёбен орамда харсны
муратларыгъызгъа джетдирсин,
Толу болсунла тилекле,
болсун,
Ахшы умутларыгъыз толурча
Бир уллу игиликледжаусунла.
Берекети бла келсин,
Аллах бир-биригизден айырмасын,
Тюй бюртюк кибик
Бутлай урчукъ толтурсун!
Ийнени ийнек этер.
Болсун!
Къатында джууукъ базары
болсун, Татлы болсун!
юсюбюзден Кетмесин!
Боза аякъ, сыра аякъ!
кибик,
Тёгереги уландан толсун.акъсакъал алсын.
болсунла,
Бир бирлерин бек
Бу къыз бла
Берги тау, бери болсун,
Озгъанны биз озайыкъ,
олтурсун,
Джаны байлыкъгъа талашсын,
Къарангыда чыракъ болуб,
Арбазыбыз ташлы болсун,
Арбазыбыз тертгюл болсун.
Къой берсе — тюклюсюн берсин,
Сабанлада кылкы кибик,Кекден джаугъан джауум
къалсын,Ариу болсун сюйгенигиз,
айтхан сезлерибиз окъ
Бу къууанчда къууанганла
Аны сюймеген тели
Къыраллыкъны тюз джолунда
Халал къыйын ашайыкъ.
Къаргъыш бу юйге
къапсын,
Алгъышлары къабыл болсун,
билмейме,
болсун,
Алгъыш аякъ къолубузда,
— келин болуб келсин,
омакъ тойчу болсун.
да, бютеу дуниягъа баш Бир джаны айча
Бири аркъасына, бири этегине тагъыла болсун,
урушмай,Къарангыда чыракъ болсунла,
Экиси да тукъумлу
ата болсун,татлы джокъду,
Ана деген тилегин боллукъбуз — дегенди.
кёб.кёкюренгинг кёпюр болсун.
Къартлагъа басхыч бол,
бол,Тогъуз джашы бла
Келген келинчикни бир этген,
Ауузу хомух болсун.бла тилейбиз,
Ма бу эки кибик,
Джыл кюнюне тюй тюклю болсун,
Атны чабханын берсин,Къайынларына аман болса
келсин,Аман киши айтханча
Тюбюн джырыб джылан
Бек бишсинле сабанла,
ачыкъ болсун.
Ма бу аякъны
огъурлу болсун ла!эдиле.)
аякъ бла келсин!
Кавказа
• КъарачайСайт республиканской газеты
муратларыбызны толтурсун!
алгъышлайбыз! Барыгъызныда Аллах ишлеригизден, джашауугъуздан, юйдегилеригизден къуанндырсын! Джангы джыл хар
айтыллыкъ алгъышла да
Огъурлукъда джашагъыз,
Къарыусузну къарыулу
Къан джюрекли къан
Аман, аманлыкъ себер,Мен айтханны этсегиз:
Сезню былай башлады:Бизге насыб бер
Къонакъны намысына
Джангы джыл-джангы къонакъ!
Тегерекни толтурду,
Джерни юсюн тебтиртиб,
Акъ тулпарны арытыб,болуб,
кийиб,Аллах сакълаучу негеринг
Муратларынг бары толсун,Арбазыбыз ташлы болсун,
Ийнек берсе — сютлюсюн берсин,кибик,
Ырысхыгъыз, насыбыгъыз кеб болсун!Къаргъыш кери болсун,
къолгъа алайыкъ,Бир-бирге болушайыкъ,
Ашхыларыбыз акъыл, иш юретсинле,Сюймегенлерибиз кюерча,
Ашхыладан юлгю алайыкъ,Джарысынла джюрекле,
Насыб халкъдан кетмесин,
Келиргеда кереклибиз,
Ол буйургъан къууанчны Аллах,
Нарт алгъыш юйде Дуниялары мамыр болсун.
Кёб ахшылыкъ Аллах Насыб, къуанч, ашхылыкъ юйюгюзде уялансын,
атлаб барыгъыз, алгъа къараб,Къуруда эсигизде ашхы
Аллах сакъласын.Душманынга тыяннгандан,
Эрир джерде кюйсюзлюкден,
болгъандан,
Джарыкъ болсун кюнлеригиз.
Джыргъа джол бер, къартха тёр бер, келе тургъан Джыл,къанатлы,
Эй, Джангы Джыл,сабийлеге бол джылы
Джангы Джыл!Аллах саулук-эсенлик берсин! Сизни юйдегигиз адамлада
Джыл!Джангы джылны сакълайбыз,
Къолларыгъыздан бал тамчыла
Заран, бузукъ этмегиз, джашауугъузда кишиге.
Халал, джигер урунуб, чомарт болсун къолугъуз,Игини сизге этсин
эрденги чыкъКъач кекде ариу
Джелден терекледе чапракъла
ачыкъ кибик
этгенни бети.
чёпню башыды,
Бир бирибизге джарыкъ
исси кюн тийгинчи,
Черек, ызына айланыб,
къыйынлыкъ киши сынамасын,Дуниябыз мамыр болсун,
Аллах буюрсун...болсун!
Руслан туугъан кюнюнг
Джюрек деген сезиу
азар,Зылдыубашха суу да
Уста къолда тиреу
къарар,Тарда къалмасын кёлюгюз,
Бергеннге келир кериден,
Джашыргъан заран этеди,Къызгъанч къоркъууда джашайды,
Сыйынг белгили, сыйым танылгъан,
да кертини кёрюр.
Не сёлешейим? Не билдирейим?
Хар ким билгенин, кёргенин айтыр,
тон – зыбыр,Джарлы Къарачай, сангады сёзюм,
тартханды.
анга тиш урур,
Къайтырыкъ джолун къыяды,
Бир умут бериб
Джолну ахырын билмеген,Къадар а джандан
Хаман аллына сюреди,
табдыра,
Кёб тюрлю джолгъа
Софи Трам-СеменАнга тенг, шох къанат керир.
Джашау джолу тюз
джаллагъанлай.Тутхан иши алгъа
Хар къалайда рахат Джалгъан сёз къалыр
бек кюйер,Халкъыбыз къыйсыкъ джолдады,
Болумсуз болур чимдеюк,
Тау тарларында бар
эд,Къарачай, ёмюр, алайды,
бек сюер,
Кюусюнмегенинг илешир.
Кюн таякълары къуурур.
Кёзге тюшгеннге кёз Джангылычынгы гюнах кёргеннге,
терсине къыяр,
нюр ичинде джатхын!
Ай джан – атам, джана кёклеге кетгенсе,
Къарачай миллетге къойгъан
иннет тюйгендиле,Сени сюймегенинг юйдеги
Закий эдинг джахил, тарбаш зарланырча,
Манга не этдиле, аны бир билдирсем,
Кюйгенни къызыма, кюерим да хакъды,
Тиширыула – айгъыр, эркишиле – тумакъ,
къайылдыла.
Аны къаралаб да
Тукъумсуз – джукъсузла баш къайыргъандыла,
келмезден.
Къул, къарауаш – башда, ёзден, бий – унукъгъан,Кеси кючюн кесген
Атынг сагъынылса «бёрю» къозгъалады,
Алгъынча джауунгу ачыкъ
джылларын къыргъанды,
Итлик алгъынчады, къышында, джайында.
Сени душманларынг, къартайыб кетелле,Башынга келгенле, кете таркъаймазды,
Талай къарачайлы сени Зарджюрек, билимсиз, фахмусуз эм джыртхыч,
Тенг болмагъан тутмаз, джюрютмез тенгликни.
бла.Тёгереги керамат бла
Дау этмейме, Джаратханнга, муну ючюн,сырын билдирмейди,
чакъда бу турууда?Туугъаныбыз, ёлгенибиз не ючюндю?
затды, англанмагъан,Джюрегинги джарсыулары азаяды,
Сен шагъат бол
келтирмейин,
бла артыкълыкъны.кюнню кёралмазлай,
джокъду,Менли, менсиз, «алалмазса илишан»,
Нарт джуртума кюндюз салдынг, ау атдынг,
болду эсе,Тамагъынгда джыламукъ тоб
алгъа бюге эсе,да, джукъсуз эсе,
Кюн джарыгъы, аулу кибик, джылытмазса,
Манга джетдиле, мыдахлыкъ салыб,
Ненча ёмюрню къалырла
Манга джетдиле, тюрленмегенлей,
АНАМЫ ЭШИУ ИЙНЕЛЕРИкъайнагъанды.
Душманланы кёллери да Ким биледи, неле болур энтда
болса ауузун тыя,сюртюб кетген,
болду, джашау битди.
Чуутланы уу тилине бети кёрюннгенди,
къалмагъан эк,
Даулетими джолу терсге
2016. Sofi Tram-Semen
дунияда, насыб излей!
Джаш ёмюрюнг чакъгъан
Къайсы «тюегине» басарны билесе,Миллет болур ючюн
да кёлюм керилмеди.
Адамлыкъ деген да
Багъалы машина, шохла, тенгле, берген.
эгечи, орамда,
Юйюне, Москвадан, сал болуб келгеннге.Аллайлагъа къадар къара
турсун эсигизде,
Аны ючюн къара кертини ойларыкъды,
“Тюзню ашы тюзде Заман чыртда джаннга
Сыйсыз болур, арт акъыллы иш
ачыллыкъды,джары берилликди.
Туудугъуна бедиш сыры Хакъсызлыкъ бла ёч
Игиликге ийнаныуну къурутмагъыз,
Джерге.
Джангнгурун къаргъа бюрке,
Джанкъоз башлары кёбе,
Чегетле чирчик ача,
Ауур булутла кете,
алыб,
Сыйыбыз тюлдю былай
фатар салгъанды,
Дунияны юсюн зорлукъ
Башдагъы джаула излеген
Инсанлыкъ джорукъ къатар, берчленир,
Башдагъы адет тюбге
Чагъырны табхан оюм
джубаннган,
Аман, игини эскермегенле,
Къралны хазнасын урлаб
Джангы джорукъла кеслери кетген,
Дунияда эм бай
Джангызлыкъны ийе этиб
Джангы джылыу табалдымы
Суумагъан сезимлерим,
Джылыу бермей санаусуз
Татыу табаред ашауу,Башын айыбха къоймайын,
Чалдыу салыуну билиучю,
Ачыуум дженгил суууйду,
Джюклениб болур тар
Джюрекде зарлыкъ джашатхан,
Минги тауумда ёмюр
къызынгдан!Салам санга халкъым,
Джюрегим манга къайырылгъанды,
майданнга,
Аякъ алышларын сынаргъа,
Текебёрк да халкъны
къурдула.къобузчу,
“тёгерек”,Тепсеу барыр джерни
къатына.терилтиб.Ой, ой, субай абезек.
джерге джыйыла.
байрамда,
Алгъышлайма сени Туугъан болсун, иймезлей!
ёмюр джашатсын!Тюзню айтыр кюч
эс берген,
ТУУГЪАН КЮНЮНЕ
Джан насыбынг, кюнден – кюннге ёрге болсун,джылыр заман келир,
Сен къайтырса ата Джек джердесе, узакълада кенгледесе,
Сени тюртген джараусузла, джарамайла,
Къарачайынг душманынгы «энин кесер».Заман келир, бу джартыла, къаралырла,
Кир иннетли, кенг джайылыб, башды, токъду,
Мыдахлыгъынг кёзге тийе, къарагъанда,
тюзлюкню кёргюнчюнге
къачакъ.Ексюз къызынг джек
басылыучу,улхуалыр,
Джокъду санга мадарым,
Къатылалла джылларым,
Ышыгъына чакъыра,кёрдюнг
Кёз джашлылла кёзлерим,Кёз джашлылла кёзлерим,
Бош муратха талпытаОй кеч келген
Болмазла бла болмаз
Эркишим да, хаулеликге алланыб,
Тёрт джанымдан джауум
джетгенди.Не этейим, кимиме баш салайым,
джерим, аркъам джокъ,
Ой-хой-хой, кёб джылны ашагъын
Ой-хой-хой, тамам татыгъандыКъайынынг машина бергенли,
Джюрюйюшюнг-ойуу салгъанлай,
Артха береме антынгы.
Бюгюн а – мыдах макъамы.
энг,Джашау нёгерге, ёмюрге,
Сюймезликни да сюйдюре,
Джырда айта эм джырлайла
Баралла кенг орамлада,таякъла,
Миллет джырлайды, миллет тепсейди
Уллу джуртуму джарыта,Суукъ къыш кетмез, кюн тиймез энди,
Манга бермезсе чыкъ Акъ къаргъа къарай, къарча агъара.
Сен кетген джолну
салад,
Суукъ къыш кече
эсиме сени.Джел, боран эте джерни
Кюренли Ай, кёк тёрюнде олтура,
Бу кюнледен насыб
Сен джанымда, тау къуш кибик, кериле,
Бу чуакъ кече,
Адамлагъа кёрюнейик, къарайыкъ,кёзлеринг
Туталмайын манга берген
чаласа,ийнансам,
сен манга,
Сен кесинги бек
Сора юренирсе,Сора юренирсе,
Аллай бир кюн Болгъа эдинг, Лейляхан,
Харх этеенг, Лейляхан!Терезеден къарай
Кёзлеринги сюзгенлей,Лейляхан!
аны кючюне,Ышаргъанынг сайын,
былай алдарыкъса,
Къачанга деричи мени соралла,
джёнгеринг,
Кече кюн да Антлы болуб, энди, артха къайтмазгъа,
Джоюлмагъан сезимлерим.Джылыу бермей, санаусуз баралла
насыб изледим,Къызгъан эсим унамайын
/джыр/
бетлерине черт,Пасыкъ пасыкълыгъын этмейин
Джалан сёлешгеннге кёб Отдан суугъа ата
Бармагъа къой мени
Мен тилейме сенден,Бу айлы кечеде,
Хар атламына багъа
Бёрк алгъанланы разы кийдиредиле, ой!
Джыйылгъан халкъ да
Алгъыш аякъны аны барады орайда,
арбазда той.Къарачай элимде,
Къутхарылыр джолгъа кесин Хар миллетни юйю-кюню кюйер болуб,
Ой бир хал
Ой бир хал Ибилисни ахлулары тёрге
да,Узакъ джерледесе,
джаныма,Аулу кёзюмден тубанны
Сени кёрген эдим,Джарлы халкъны эмелле,
Кёргеними кёрмез болуб,Къара аякъ “гиназла”.
Кёргениме акъыл бёлдюм,КЪАРАНГНГЫ
Къара сагъыш башха уланла,
Халкъы ючюн джуртда бушуу берелле,
ТЫШ ДЖЕРЛЕДЕ ЁЛГЕНЛЕНИ
сюрюрге.Джазыу болур эд
Сен менден кенгде,
Кетген джылланы,
Кимге айтайыкъ “болдунг”-деб “чырмау”,
Саным къыйыла,
юйюр къураргъа.
Джазыу болур эд
ангылайды,
Ана деген тылпыу
Джер юсюнде къалгъан /кюу джыр/
Мара эли байхынды,
Эжиу къайтарыуу:
Бир сууу чыгъад
Къарачайда, Марада,Нюр ингнгир келир.
Уян, уян, асланым,
Кёлтюрдю ёрге,
Узакъ элте терслик болмам, тау тарларым,
Минги таудан къакъгъан Юркютюрлей бир хал
Асылсызла асылланы орнун
тиллеге къулакъ салды,
бермелле, аллахсызла…Зарлыкъ бла аман
алыб,Кетер къалды, джанын атыб, келгенича,
Джек джерлеге тутуннганем
Сагъыш этейим.Муал этгенди,
Атлаялмайды,
Къараб къараргъа,Умутну кермей,
Халкъ айтханлай, «джангыз джанган джылытады,джайылады,
Къыйынлыкъда кёлюнг назик
Алай бла сезим, джюрек чыныгъады,Халкъ айтханлай, «джангыз джаннган джылытады,
джанынгы чакъ кючюн?Быллай бир не
Не магъана барды Алтынынг, кюмюшюнг, санаусуз малларынг?
не барды?
АТХАН ТЕНГНГИМЕКъымгъычланы, гыл ишледе, итлигине,
Тюзню ачхан къанлы
Эзеу болуб, тамгъа салыу тамаллашды,Джарашалмай аны ариу
Джашаугъа ажым этиучю.
Алай джуабсыз къалгъанды,
юлешген,Келишмез хар зат
Туууб, къартайыб, къурууда.
2010. Анкара. Турция.
джашар.Хар чачыуда бир
Билмегенни кюню тарды,
Ачымагъан къуаналмаз,
ажым этесе.бермеученди,
Хорлам, сени таба, кеси атыллыкъды,Хар джол кесилгенге
Аурлукъ аурду, аны ауур кёрсенг,
антла,
Берме манга гокга Юйлениуден суугъанма.
антла,
Берме манга гокга Саулугъунгу, хузурунгу джакъласанг а”,-
Джартылагъа, ма алай бла, джау боласа,
къайтаса да,
/Дж.А..ха/
керексиз,
Къатыш бола акъыл
Кёкрегинг да сезим
кетмесин игисиз.Алай эте къуанч
Зарлыкъ, питна, чалдыуланы атайыкъ,Тюгю тюшген джумарыкъча, сюйюмсюз.
Кече сайын хыны
шаушал болады,Бу дуния барыбызгъа
Кёкбет ёлюм санларынга
Уллу кёллю, заран джетген кибик,хурмет этерлей,
хаухду,Анкара. Турция. 1995г.
Ой кеч келген Джараларын ачдыра?
Мени ойун сёзюме,
Сенден!Неден?
Озгъан джазгъы тангымы?Джанган отха кийириб,
КЕЧ КЕЛГЕН СЮЙМЕКЛИК
Учхан, джюрюген да къара Чыгъанакъ тура эд
Джаз чапракъ ёсе
къатхан лана сабдан,
КЪАЧХЫ ЧАПРАКЪ БЛА
улху излеучю” къауум,
Борбай салгъанды къабхын
Халкъны адеби, адети, шамы джокъ болду, къайтмаз,
Халкъ чарпыгъынды, тасды ийнаныу, ышаныу, чыдам.
толугъа тик болгъан акъыл алыр,
Аякъ таймай дунияда
Алайды да, гитчеликден иленигиз,
Санынг тюшсе, джюрек кюч бла
Къарыусузгъа ёкюл болуу, сынамыды.
Джау бла джауча ызын салалмайды.
Джашау деген, тикге тартхан, ёрлешиудю,
Джылаучула, болушлукъну сакълагъанла,башханы зорламагъыз,
“Джарашыу”- деб халкъда андан
болмаз,Ол, туушдан хар адамгъа
Бирча тюлбюз, “адамбыз”- деб айтханлыкъгъа.
айтсанг, англаялмаз.
Аз кёргенле кёргенлерин
Тиширыу:
Тиширыу:
Тиширыу:
Тиширыу:
Самыр къабсын сени
Менден кёрюб джанган Къанымы да тюз
Сабийлеге китапланы ким Эркиши:
Сабийлени дерсге ийген,
Сют къайнатхан, бышлакъ сыкъгъан,Бурунгу джыл бауну
тараб бердим да,
Эркиши:
Мени къаргъыш тузагъыма
барды?
аман этмегенд,алай къолай тюл
Этни юсюнден айтмасанг
Сени манга табхан бошадым,
Сюйгеними насыбындан тыялмам.Мындан ары юй
Ол не сёздю, джибимеген къатыбет,айтыллыкъ,
элтейим.кёрмейме…
Эркиши:этиб кёрмейме,
Аны сюйюб тындырыргъа
Кет – дей эсенг бусагъатлай
Бу юйде бир Хоншулагъа сёзлюк болуб
бир чачмасам,/Чам джырчыкъ.Театргъа/
англаб, джалларсыз,Ол заманда игилеге
келмейди,
абджытад.
къарагъыз,
“Нёгерге” уа сёз табалмай Джау кирмейди эшигингден, ышара,
Аман тенг а Аман тенг а
Аман нёгер бедишине
Иги нёгер, къан джуукъча, илешир,билмейин кетиучю.
Ёлюм къоркъуу бла Арытыб, аурутуб, бюгюб тигилтиучю,
ишди, ётдюр тёрге,Кёзлериме кетмезлик ау
Ёмюрюмю асламысы сюрдю, кетди,Ырхы келед тар
Талпыу джерим, солуу алыр, кюн турушлай,
Ачылгъан болсун къолунг,
Не барды мюлкден, малдан,Нарт джигитим, не болду санга?
Нюрлю бетинг саргъалды,Аманлагъа ушарча,
Нарт джигитим, не болду санга?
Сокъураныу джетдими?Танг алада кетиучю,
Ой джигитим, не болду санга?Эртден сайын къарамынг,
Энди сени сюйгенинг,
эте.
Ариу къарылгъач, кел тар юйюме,Буз санларымы эрите,
Тот сезимлени уята,Къуат келтирдинг къуу
Джангы насыбны танытдынг.Насыб унутхан мутхуз
Джаз келечиси, ариу къарылгъач,
Эски атынгы,Мен туракъладым,
салдыкъ,Тарыгъыу кюулей,
Къуанч кюнлерим,Уллу суула арыкълача
чегетле, сымпайыб,Заманындан аджашмайын келиучю,
Джерни, кёкню суугъу бла Зар джюрегинден тыкъсыучу.
Билим аллына элтеди./анамы дерслеринден/
Душманланы сокъмагъында джюрюучюле,
Ала, тамам халыгъызны билдирелле,
къурутургъа?
керилгенле?
Джалгъа келиб къул салгъандыла,
Аскеринде къуллукълагъа орнатханды.
Эресейге атланнганды,Ол себебден къалам
къоялмайма.кёрюннюкдю.
саутду, Адам деген.къаны,
Не болгъаны олсагъатлай Ичи толу бир
тюшюрген джакъчы болуб,болмазлыкъ къаланнганды,
бла джабылгъанды,/Ф.Байрамукова бла Зубайда, Маруа чыгъаргъан 2-томлукъ китабдан сора/
бёлюнюу,Манга насып болду, санга тюбедим,
къалдым бу мыдах Алай, джарыкъ джулдуз, тансыкъ энг кёкге,Насыб сынатханенг, нюрюнге кёмюп,
таралтхан,
юсюн басыб,бла бёлюнмейди.
Къарайма да, къарам тутар, кёралмайма,хапарым,
кимге да джетерик,тереннге кетгенди.
Ёлюм джорукъ джашауму Разылыгъынг башхаладан айтылды,
кёмгенлей,Насыб кюнню къайтырындан
Туз джыламукъ кёз
батылды,Бир алгъанын къайтармайын
бурад сормайын,Тамам келиб джолсуз
джетмей, джагъаланды.
Быллай джашау, джашау тюлдю, инджилгенлей,татыу алгъан,
да саналмайды,болуб, тирелгенбиз,
Джыйырмадан артыкъ джылны ёмюрлеге!
юлюшлю джерине,Ана тилими сёзюне
Сени тангларынг джашауму Мени сюйген элим.
Келбетли, джарыкъ адамланы.юлюшлю джерине,
Анга къуана, алгъышла айта, джыр эте,
Ёхдемленирча бюгюн тёлюсю.Кёб ёмюрлени зорлукъну
келген иеси,Муратларынг кёкге джанаша,
Солуу ачылмайды,
Санга джыр айтама,болуб,
Ёхдем, тюзлюк джанлы,
Мийик тау башлада,Хар миллетге бойунг
Эки джуртну эрке Омар айтхан сейир
Къарнаш джуртум, сюйген Малкъарым.Сенден кенгде джюрек
Джандет кибик ариу Къатын аллыкъ – кёрмючге,
Ол санга сый
Хузур турур кёлюнгде.Иги тутса къолунгдан,
Тутмаз болур тагъайынг,
СОФИ ТРАМ-СЕМЕН
юйге огъур аякъ къабыл болсунла. Джашау джолунг тынч
Аллах сакълаучу негеринг
Муратларынг бары толсун,
Арбазыбыз ташлы болсун,
кибик,Ырысхыгъыз, насыбыгъыз кеб болсун!
Къаргъыш кери болсун,къолгъа алайыкъ,
Бир-бирге болушайыкъ,
Ашхыларыбыз акъыл, иш юретсинле,Сюймегенлерибиз кюерча,
Ашхыладан юлгю алайыкъ,Джарысынла джюрекле,
Насыб халкъдан кетмесин,
Келиргеда кереклибиз,Ол буйургъан къууанчны
Аллах,Нарт алгъыш юйде
Дуниялары мамыр болсун.
Кёб ахшылыкъ Аллах
Насыб, къуанч, ашхылыкъ юйюгюзде уялансын,атлаб барыгъыз, алгъа къараб,
Аллах сакъласын.Душманынга тыяннгандан,
Эрир джерде кюйсюзлюкден,болгъандан,
Джарыкъ болсун кюнлеригиз.
адамда!Огъурлу болсун Джангы
чакъсынла!
Кезлеригиз джулдузлача джансынла!Тохтамай урунугъуз, хорлатмай къыйын ишге,
Кече, кюнде хар къайдада, унутмагъыз джууаблыкъны.Аллах насып берсин
Кюн ортада кебеди
заманда джукълай,
джылтырай,
Бу аякъны башы
Джарыкъ болсун муну Бу суу бла
алайыкъ,
Кече арасында бир
Арбазларында ит улумасын.
Бу элде элсиз
джетмесин.этсин! Барыбызныда Аллах ашхы
Аланла!Джангы джыл бла Айтылгъан алгъышла да
Абынганынг насыбха болсун,Къыйынлыкъ сенге джетмесин,
Сынджырыбыз къурушмасын,
кибик,
Агъачда айланган берю Палахдан къурлай къалайыкъ!
Тынгыламагъанла бауурсуз болугъуз.
Урунуб джашайыкъ,Тамакълары къарылырча,
Ырысхыбыз къалын болсун,Тюз иннет джашасын,
болсун,Бу къууанчха келген
джетерле,
Джаратхан джанына ырысхы
Аллах,Амин демеген тилин
Аминчиле амин этсинле.Мен кёб айта
тийиб турсун башыгъыздан,Аллах сакъласын.
Тыбыр ташынг сууугъандан,
Аллах сёзден къабыннгандан,Аллах сакъласын.
Насыблы болсунла Балала.Къуанчлы болсун Байрамыгъыз!
Мамырлыкъ эм сабырлыкъ,Ойнайбыз, кюлебиз,
Ашхы-иги муратларыгъыз толсунла!Къыйынлыкъдан, чырмауладан Аллах сизни
Танг алада, эртденликде, булбуллача джырлагъыз,
Амин.
джюрегим сизге ачыкъАллах турсун сизни
Заман барад, аллына атлай.ачыкъ болсун.
Аманлыкъдан къалайыкъ,Уллуду бу аякъны
Боза аякъны алайыкъ,къалайыкъ,
Чегетде кийик юсюне Бу элден насыб
Урунуб джашайыкъ,кетмесин,
сбудутся. Будь достойной девушкой!
болсун!Джюрек джолунг мамукъдан
АЛЛАХ болсун кече-кюнданегеринг!!!
тюзюне!
Джарлылыкъ джетмесин
Ашхы тилекле да
бай бол
Адамны Туугъан кюнюнде
Кёб болсун къууанчынг.
Богъан миллет сенден
Шош болсун кечелеринг!
(Созайланы Ахмат)Джюреклени сууугъундан,
Аллах сакъласын.
Кюн тийгенде кюнсюзлюкден,
Палах джолу кенг
Джуугъунгу АЛЛАХджарсытмасын!
Джашаунг узакъ болсун,
Берекетли болсун тепсилеригиз.Сизни юйдегигиз адамлада
Абынганынг насыбха болсун,
Къыйынлыкъ сенге джетмесин,
Этер ишлерими юлгюсюн джаша.къызы бол,
Джумушакъ болсун басхан Айтылгъан алгъышла толу
чакъсынла!!!Кезлеригиз джулдузлача джансынла!ПОСМОТНИТЕ И ПОГОВОРИТЕ
МЕРЗОСТЬ АМАНТИША И ТАМ НЕ БЫЛО
И МЕСТНЫХ УПРВЛЕНЦЕВ ПРИНЕСЛИ.ПРОШУ ВАС НЕ
УЖЕ 400 ЛЕТ МЫ НЕ УЧАСТВОВАЛИ
ТО ЧТО ПОКАЗЫВАЛ ОТ РОМАНОВЫХ ПОДАЧКИ
ПРОВОДИТЬ РУССКИХ В
В ЭТОЙ СТАТЬЕ. КЪАРАЧАЕВЦЫ НИКОГДА НЕ
билгенле, бизни газетге джазыб
Бир къууанчда уста
ваших тортов не
Биргелей... саулай миллетибизге буюрулсун
Аллах барыбызныда насыб сенге, сени джуукъларынга, тенглеринге!
къарт болдунг..))) насыплы бол кеб кайман? спасибо...
Вот посолидней нашел!!!
С прошедшим Руслан! Айтылгъан алгъышла, Аллах къабыл этсин! Муратларынга жеттирсин! Сени сюйген, сен сюйген адамлагъа джашайкъ...
Аллах санга саулукъ уже к 11
твоему приходу уже без приглашения деб
я там не эдик... Друзья должны приходить
esli bi bil Саубол...
Хочешь себе такой-же персонально?
Алгъышлайма!ма алайды сам
къуру бир джилекчик
айт бизге да Айтса айтмасада, къуру бир джилекчик
Софа Русланга бир
къалмаин, аланы да къызлагъа эсенлик берсин...
и сам не келгенин эшитген адамла.)
болсун.(Келин джаш табса, аягъын балгъа сугъа
аякъ бла келсин!
Бутун буруб олтурсунКелген келин къутлу
Бюгюнюгюзде сизни ол татлы джашарча этсин!
къарайыкъ!
Тохсугъанлы толу аякъАны кибик быкъысы
Чарыкълары тюшмез кибикТюй кибик къозласын!
Кирген юйюн сюе
Аллах сюек саулукъ Ана кёз джыламасын,
Къартларыбызгъа узакъ емюр Сиюмегенлеригиз да сизге
Насыбма дегенни уллу тилекди,
Кийими болсун джагъасыз,
Ашагъаны уу болсун.Ахырындауа бу юйге
Ёмюрде тынчлыгъы болмасын.
джашауу онгмасын,Къаргъыш бу юйге
— керексиз джерге атламазча!Не ючюн? — десенг:
Келинни кёзю сокъур Тохтамай урунугъуз, хорлатмай къыйын ишге,
Кече, кюнде хар къайдада, унутмагъыз джууаблыкъны.
Аллах игилик берсин, айырмасын ашыгъыздан!
Джашау джолда таукел
Муратларыгъыз толсунла!
джюрегим сизге ачыкъАллах турсун сизни
Заман барад, аллына атлай.туругъуз.
Кетди, джашла, бу аякъ,болсун.
Эшитгенлени джюреклери сабыр Бу баргъан джерге
Ауузубузгъа салайыкъ.хурмети,
Джарыкъ бетден къарайыкъ,Къууанчлада алгъыш аякъ
кийим кийгинчи,къурумасын,
Алгъыш бери болсун,къаргъыш кери болсун!
Бу къууанчны сюймегенле
Джукълаб къалыб, сюрюуден
Юйюрюне, джуртуна,
болду,Разы бол Аллах джутсунла.
Сабий болгъанны таулача мийик къалансын,
Ана тилин а байласын,
Ёмюр джашауун эри
кёлю бла келсин,
Келген келин а джашаргъабуйюрсун.
Аллах этген ашхы
джолугъузда болушсун!Джангы юйюрюгюз джарыкъ
юйюр къурагъанлагъа!
тукъуму айтылад)
Келген келинчик ариу, нюрлю болсун,
Насыблы болугъуз,Экинчиси, таякъчы Болсун!
Бутун буруб олтурсун!
келсе,
Сюрген сабаны битимли
Болсун!Адамла бла джарашыу
Игилик деген бизни
алгъышланы Аллах айтсын!Джерден чыкъгъан кырдык
джолгъа джарашсын,Алгъыш аякъны да
Насыблы ишге алчы Этген муратлары толсун.
Къалгъаны юй, ийесине харам болсун.
Аргъы тау, ары болсун,Акъылындан джарты болсун,
Эртденликде эртден туруб
джолгъа джарашсын,Абынганда таякъ болуб,
болсун,Сынджырыбыз къурушмасын, юйдегибиз урушмасын,
Къатын берсе — ариуун берсин,
Агъачлада чырпы кибик.
Болгъандада, алай болсун:
Ырысхы, насыб юйюгюзде толуб Кисеу болсун келегигиз,
Бу къууанчны сюймегенлеге
Отджагъасына ёлю болсун,Къаргъыш кери болсун,
къолгъа алайыкъ,
Урунуб джашайыкъ,кетмесин,
Амин демеген тилин
Аминчиле амин этсинле.
Мен кёб айта
Келген келин къутлу
— сабий болуб келсин.Джаулугъу бла келген
къызла сюйген бир
Экинчиси джаш болсун болсун,
болгъандан,
белден энишгеси гетен
Бири бири бла Уранганда малгъа болсунла,
аякъ къошсун.
Сизге келген да Дунияны башында анадан тилин къабсын.
Къозламагъан тиши къалмасын, ол заманда кёб
Кёбню насыбы да
Керек кюнде къайынларынга
бол.Къайын атанга иги
бетинден къызыл болсун,
ичерге базады.
Ач къарынны токъ
джигер болсун,
Я Аллах, тохсан тогъуз атынг кибик,
Кесилген малланы тюгю
Ийнелерин къабыргъагъа тюйресинле,
Быланы сюймегенни ийнеги
Ийнекни сютлюсюн берсин,
Бутлай ариучукъ толтурсун,
Этер ишин биле Алгъыш юслеринден кетмесин,
джетмесин,кетсин,
джуукъну кёлю, джюреги бири бирине
келгенин эшитген адамла.)
Жангы жууукъла да балда болсун! (Келин жаш тапса, аягъын балгъа сугъа
Келген келинигиз огъур
этногенез народов Северного карачаево-балкарской молодежи
этсин! Барыбызныда Аллах ашхы
Аланла!Джангы джыл бла Айтылгъан алгъышла да
Сабырлыкъда, тюзлюкде,Къолгъа сауут алмагъыз.
Аны ызындан кетмегиз.
Ырахатлыкъ сабырлыкъ.
Алгъышлада къабыл болур
Акъ сакъалындан ссылай,
Палахны кери этиб,
Бизда сюйюб олтурдукъ
—къардан
Тоб тауушла этдириб,
джыл!Келген джолу ыз
Кек буздан келек
Къайда айлансангда,Джашауунг мамыр болсун,
Юйдегибиз урушмасын,
Къой берсе — тюклюсюн берсин,
Джерден чыкъгъан кырдык болсун!
Алгъыш бери болсун,Къууанчда боза аякъны
Халал къыйын ашайыкъ,Джюреклери джарылырча,
Сюйгенлерибиз сюерча.Зарны кюе ашасын,
Аджаллары сабыр болсун,насыбдан толсун!
Къартда джашда келгенбиз,берген Аллах.
Барданда джокъ этген къапсын,
Алгъышлары къабыл болсун,билмейме,
Аллах игилик берсин, айырмасын ашыгъыздан.Джашау джолда таукел Аланла, муратларыгъыз толсунла,
Джюреклени сууугъундан,Аллах сакъласын.
Кюн тийгенде кюнсюзлюкден,Палах джолу кенг
Шош болсун кечелеригиз.Игиликни бери этиб, аны бла къандыр.
Эй, ДжангыДжыл, джюреклени эт сен Джыл!
Умутлача джарыкъ болсун адамда!
Огъурлу болсун Джангы чакъсынла!
Кезлеригиз джулдузлача джансынла!Тохтамай урунугъуз, хорлатмай къыйын ишге,
Кече, кюнде хар къайдада, унутмагъыз джууаблыкъны.
Аллах насып берсинКюн ортада кебеди
заманда джукълай,джылтырай,
Бу аякъны башы
Джарыкъ болсун муну Бу суу бла
алайыкъ,
Кече арасында бир
Арбазларында ит улумасын.
Бу элде элсиз
джетмесин.Саулукъ, къууанч ичинде... узун ёмюрню джашаргъа
Атынг алгъышлада айтылырча Джашауунда болур тайгъан.
кюсер,
Къызгъанч адам кёлден – багъыр,
талыр.Кюнню сюйген кёкге
Ачылмагъанны морт джутар,Къызгъанч бюсюреу алмайды,
Бергеннге къайтыб келеди,
/анамы дерслеринден/тон – зыбыр…
Заман бла халкъ
Билим дараджанг – къарын бла чоюн.
бла демлеш.
Джыртыкъ къабдалгъа тыйын
керген,
Болмазларын да ёрге
Болумсуз хар ким
Джар къыйырына тыяды,Бир алгъа сюре, арыта,
Джашар кюнлерин санайды,
Мангнгылай терин атханлай…Тумакълыкъ бере ангнгына,
Бир джерде ашын
Джанын, санын да зорлайды,Ышаргъан бет–нюр келбетли.
Хурметлиге насыб келир,
тёр табады,Халкъ да андан
Хурметсизде сюйюм болмаз,
кёрюр,
Барыуунг элтир тёрлеге,
Ачыгъан джан да
Сыйлы – сыйлысын къурута,Джаланчы болур силдеюк,
Онглу ачымай къалмайды,Халкъладан онглу болур
Ёлгенден сора сюеди,Бизни халкъ сёзню
Сюйген, сюймеген сёлешир,
Булчукъну джелле суурур,
бутагъы кюйер.
сёзню сюргеннге,Джау кеси джолун
Аллах рахмети бла
хазырма тюберге.
«Ахыр айтыуунгу»,Энди ала манга
энг, джаугъа ийилмезча!
джелде таралырча,Ал юйдегинг – нелляй, халкъынг – не, англатсам,
Не этейим тёзмей, джокъ башха мадарым,тилди, кирди,
Халкъны джашаууна терен
тарталмайса,
джутар,Да, кетиб барама ызыма
къайтмаз тебрегенме.халкъ халкъ болурму?
ёрге къобарады,
гыбы ауду,Джауларым да орта тау Къарачайынгда,
Къайишлик терича, илендим, тилиндим.айтыб айтылмазды,
джокъ эди кёреде,
кёрдюнг,
англатмаз кенгликни,Ёрге тарта, биз джеталмаз ёзлери
джарыгъы джайылады,Къысха чакъды, къысха къуанч, мугур этген,
Алай алам бизге
Сыр ачмагъан алам
Аз ёмюрге, къыт джашаугъа ёкюнюучю.Адам деген сейир
ауууру узаяды,Хар кюнюбюз, хатху тешген, суукъ окъду,
Башчылыкъгъа халкъдан адам
Джорукъ этиб къытлыкъ Джурт батханды энди
Талма, къалам, талыр кюнюнг чыртда Фахму кёкден, Тейриденди, джарлы джан,
атландым,
Кёб джылланы къабхан
Бютеу дуния тюрленнгенча
эсенг,Такъыр кёлюнг сыртны Гокга ханслы талала
этеме.Эшиу ийнеле, анамдан къалыб,
Эшиуюн эшиб, орнуна салыр,
ёмюр кёрюб,
Тансыгъым мени эскер.
“Патчахха” да халкъны къаны Эресейни келечиси ёлтюрюлдю,
Ичиндеги хазналары алынады,Къаршчы айтхан адам
Бу «патчах» а тюкюрсенг да
Энди бизге болур сау миллетни алдагъанлай,
Энди аны керти Башчыбызны сыйлар ючюн
кёлтюрюлдю,къарааякълагъа/
Джан къыйнама бу Ахшам келир, келир кече,
Не зат этериги, алдан таныулуду,
Къайдалла адетле, сезимли джюрекле,
Бу затны эслей Джангнгыз дуния малы, баш сыйгъа саналыб,
Ёлген джокъ эсинде, эсиндеги келген,Бизни бла ишлеген
Сарнау уллу эди, аджымлы ёлгеннге,тарда къалмаучанды,
Тар заманда кенглик этиб айтыучуду,
Заман бла халкъ Джашаудан да, даулетден да тюнгюлмегиз.
Бир тёлю да, ачыу чекмей кетмеученди,
Хар этгенин, анга кёре, дюрюс этер,Фахмусузну чийи халкъгъа
Харам малы аман
джетиб кетерикди,зат чачыллыкъды,
Тёзгеннге уа, уллу Аллах, юлюш берир,
Джашил джаз келди Къышны тебере, тюрте,
Джер къарала, кебе,Терекле бутакъ кере,
къайры барайыкъ?Аны алдауун акъылгъа
болаллыкъ,Хар кърал башына
заманды:
тартар,
Халкъ хылеу болса, залим кючленир,
туру,
Джаным ауруйду, сёзюм ётмейди,
Ички бла, сёз бла алай атыб.
халкъдан бошады,
Джарлы миллетди тирелялмагъан.Бютеу байлыгъы тышына
ТУБАН ДЖАБХАНДЫ КЪРАЛЫМЫ
соралла,джёнгеринг,
Джюрегиме ауурлукъ салалла,1995. Анкара. Турция.
Бошха кетмезед джашауу,
джоймайын,Иннети кемсиз кирленнген,
Аллайгъа джаным ауруйду,Ол не тириди, не – ёлю,
1999дж. Анталия.
тау башлары,
Джек джерде къалгъан
Салам санга джуртум,
эзе,Халкъ басыныб уллу
берирге,
Джарашыу къыз, джашны сездире,
Джашла чам джыйылыу Тюз тепсеуню сокъду
Хойнух кибик бара эскерте,
Назик тура джашны Хар къарагъан кёзню
Джазыуланы бирлешдирген,Джаш тёлю той
Сейир той барады
джарытсын!
Насыб сени тутар
Аллах сени узун Къарачайны, джан юлюшлю, уланы,
Фахмунг бла башхалагъа БЕГИЙ УЛУ АБДУЛЛАХНЫ
джылланы келир болсун,
Тюз адамны кёзю
Душманынга, иннетича, багъа бичер.этген!
Сени билген, санга сейир этиучюдю.
затынг да, кёлге тюшер,халкъгъа заран джетдириучю.
джокъду,тайгъаннга,
Тюз адамла хакъ
Зарлыкъ чегиб, сез кютюрюб болдум
Не этейим тарыкъмайын, халкъым санга!
Арабыздан баш къалдыргъан Башда десенг экибетли
сюймекликКъырау ургъан саныма
Къанатыны нек къакъдынг
Ариу булбул не Сенден,
Неден?
Суууй баргъан санымы,джол.
керексиз,Бир джанындан, керек табмай, тарлыкъ бар,
ачыйды,
Орналыргъа керти заман джолунда.
Къояма да кетер
машогунг,Къуандыра болур, табханынг,
салгъанса,
Ой-хой-хой, багъалы болгъанса,
Бюгюн а, джаным къыйнала,эдинг,
Тюнене джарыкъ тангым Тюнене мени тилединг,
Тюнене ариу сёзлеринг,
Тюнене санга тарала,
Къарнаш миллетле джарыкъ
болубХурмет джая кюн
Къуанч бере халкъгъа,
келгендиДжангы насыбха «огъай» дегенлей.
Сен а келмезсе, кёзлеринг кюле,
Мен сени сакълай, санга тарала,терезеге.
Къыйналгъан эсге сагъышла
атсанг,Акъ къар тюшюред
къар джауад,Джулдузлагъа аралайыкъ, къарайыкъ,
джетгинчи,
Мен атларма, атламынга келише,Бу айлы кече,
Келчи, джаным, кенг орамгъа чыгъайыкъ,
Бедерликге белги болгъан атынгы
Накъырданы окъа кибик
Сени алдау сёзлеринге
Омакъ чамла эштдиресе Эркишини сыйларгъа.
Къолгъа бир тюшерсе,
Къолгъа бир тюшерсе,
Тохда сени, бедер,Келечи салырча,
Уялмайын, алай,
Толуса сен хыйлядан,Айланаса
ойгъанса ичине.
Энди тамам бойсуннганма Кёзлени къамата,
Къачанга деричи мени
Бюгюлмеучю, ёхдем кёлюме.Къаты джылла сорууларын
Бош хатанга тёзалмагъан
тёледим:
Тохдамадым, кёлкъалдым бла байланыб,Суумагъан сезимлерим,
насыбымы иеси.
Башха джерде джангы аллыма,
ТЮШЕМЕМИ ЭСИНГЕ?
Не зат болгъанларын Аманнга джол къоя, игилик болмаз,
Къолай тыялгъаенг, джолуму кесиб.джокъду къайтырым.
Боранлы Къадарым, турма аллыма,Мыдахлыкъ сагъая,
Заманны эсгере,
къарам алмайын
Сора, арагъа, аууз марданы аталла,
Бир башха бёркню бёркюн алалла,
“Амин” – дейдиле уллу, гитче да, ой!Къарачай элде къуанч
Джашла этелле эркин Къуанч барады Уллу
Басхы басыб, арсар болуб, къобалмайын,тиер болуб,
Итлик этер, кир адамны, онгнгу болуб,Бир джыйымдыкъ, къалгъан халкъгъа, тузакъ къуруб,
БАР, ДУНИЯДА.
Башха бла болсанг
саныма.Зор джашаудан талгъан
Къуанч берген эдинг
Кадар берген эди,Къандагъайла къошбаш болуб,
Халкъны ашаб, сюйюне.Миллетлени абджыталла,
Эресейге, джуртума,
къалгъаннга.
кёкрекни алгъанды,
Башха топракълада ёлмесин болуб кетгенле.
Джюрегиме къара бир Тансыгъым мени эскер.
Бу дунияда ёмюр
Сокъуранмайма,Мен сенден кенгде,
насыблы джашау.
Кимни терслейик,Джаным къыйнала,Башха адам бла
Айыб салмайма,
Ой, ол затны адам
Ой, тюшлеге кетген анала.салалла,
ТЮШЛЕГЕ КЕТГЕН АНАЛАБу миллетни халиси.
ичинден.
Саусузгъа джан кирирлей,Къор болайым мен.
Биз джангнгыдан тюберча,Сагъаугъанды анг,
Кече къара джабыуун,зор къадарым,
Энди сизни кёрлюк
Тау джуртуму, къарамым бла, сыйдам тарай,Джаш тёлю да, халкъ сырындан, кенгде къалыб,Къарачайгъа.
Халкъыбыз да кир
Иш этерге онг кёрдюм Къарачайда.
Атасына, анасына кенг юй алгъын кюйгенича,
Узакълагъа атланнган эм, мурат этер,Ахыр кюнюме,
Тубан ау атыб,
Саным алгъынчаКерилмейд къашым.
Кече да джетди,
Сени къыйыб, бичим берген джазыуунга.
Сезим эсе башхалагъа Джаунга да ачыу, чачыу тилемейсе.
Сёз кёлтюрюб, зорлукъ чегиб тёзериксе.1994. Нью-Йорк. Ричвуд.
Нек зыраф чачаса
атаса?уллу алам чакъда,
джыйгъан хазналарынг,
Ёмюрлюк – дер кибик аламда
ДУНИЯ МАЛГЪА ДЖАН
кемлигине,уа, керилиучю,
чачыб,«Малинала» джайылдыла деулетиме,
Хар туугъан келиб, кетиучю,
соргъанды,Бизге джан урху
Бирлешмез хар зат, бирлешген,
джашауда,Акъыл, болум керилялмаз.
Муну билген къолай
турууу бар,Джангнгылыуда билиу барды,
Джау чабмайын, шох танылмаз,Кеси джазыуунга бош
Кётюрюлмез джюкню Аллах насыб табыллыкъды,
Зоргъа тыйыгъыч болуб, тамырын эгечи,
Ала бла чыныгъыб, джолума атлайма,Этме манга ариу
Акъылымдан къоратмазла.Эркишиден юркер болдум,
Этме манга ариу сагъышымы кериученди.
рахатынгы сакъласанг а,атаса да,
Ала тутхан джорукъладан “АЛАМАТ” ЖУРНАЛИСТГЕ
Келир къышха мыдахланма келир суукъ сезиле,
салады,Къысха ёмюр бош
кёрейик,
иннет тутайыкъ,
да турады,джол тутханын билдире,
Къачхы кюнде джюрек
кюнню эскермей,
этген кибик,
тиерлей.Тар джоллула санга
Бу дуния барыбызгъа
Болур эди къадарым.
Къышха элтир джолларым,джакъдынг,
Акъылынгы нек бёлдюнг,Джарымайды джюрегим
Джарымайды джюрегим
Къач кюнюмде джарыта,Нек алдадынг джанымы,
1999. Анкара. Турция.къарады,
Созулма созула, кенглеге ачыла,мыдахлыкъгъа батдым.
Созулма ханс бла заманны ачымсыз дауун.
“Салам бергенни къолунда устасы, билимчи, алим,
тиреую джыгъылды, къобмаз,Онглу болгъанды намыссыз, бетсиз, хурметсиз адам,
Къолу толула кёлю Керти адам чекгенинден
атлаучуду.Эсеб этиб, къутулур джол излериксе.
джол тутуу барды.
Джан аурутуу, адамны баш танымыды,да, тилемегиз,
Энчи джолгъа кеси
Джашайдыла башхалагъа табыннганлай.(анамы дерслеринден)
Бир заманда бир
табарыкъса.Аны ючюн, тюз сенича киши
кючю ёлчелиди,Тыш къарамдан, бары бирча болгъанлыкъгъа,
Аз кёргеннге кенгни кёб кёрюрле,
Сарычыгъым, баббаханым, кеч мени!
Джохар бийчем, чинкебелим, кеч мени!
Ариу бийчем, субай бийчем, кеч мени!
айтханем…Тиширыу:
а табхаенг!Игиликни эскермеген бийчесе!
да элтдим да?кибик!
ашыргъан,Аны машинагъа къуйгъан,
саууб тургъаенем,
Ол ыйыкъда пухну Болумунгу дуниягъа джаяйым!
алыннгын!Ах, мен джарлы, сен уяллыкъ не
Хауа джазыкъ санга Бет хапар да
Эркиши:къарар бетим джок,
Тёрт санымы саулугъундан Мен, сенича, къатыджюрек болалмам,
Да не, быллай таралыугъа тёзалмай,юйде къыйналлыкъ,
Эринчек – деб бютеу халкъгъа Къолум бла Келеметге
Хурджунундан сом чыгъарыб бюсюреу излейсе?
Бир тиширыу былай адетди,
Айт, не этейим, сен айтханны этейим,кемириб,
къозурукъ боллукъма,
Бу телевизор худжуну СЮЙГЕНЛЕНИ КЪАУГЪАСЫ
Терс адамны хаман
Тенглик борчда, кертиликни атмагъыз.Бермегенинг санга къайтыб
Учузлаучу джангыз кесин Керек кюнде джуугъуча
онгну табаса,Джау джанашмайд, аны кибик, керексиз,
джетеди,
аякъгъа турлукъду,
акъыл табдырыр,
адамгъа ушамаз,Джерге нек келгенин
джан, сезген, билген, сюйген,
Джазыу деген кёзбау, алдаб джюрютюучю,
Тутхан ишим керти
тартылгъанды,Илинмейин, тирилмейин джокъ мадарым.
Джел урады, кёз ачдырмай, онгсуз эте,Келген джолум, таш чачылгъан, тар аушлай,
Къынгырсыз болсун джолунг,Къадар аякъны марай.
Ой джигитим, не болду санга?
Къара чачынг агъарды,
бу таза къанынга!
Ой джигитим, не болду санга?
Сюймеклигинг кетдими?
Къарамайса бурлуб манга.
Кетиученсе абына.Нарт джигитим, не болду санга?
Сюймекликден айтханенг манга,Бош келмегенсе джыр
терилте.
манга,
мутхуз кёгюмде,ата,
Таралгъан, кюйген мыдах кёлюме,Аны, къуанч бла, кёрейим.
Сагъыш этдиред.
Кёлден айтама,
Ызынга къарай,
Биз да бой
Сенсиз джырым да,
акъ этиб.
Тау джанладан къарла, бузла юзюле,
Акъ кийиннген шош
Юшютюуню лагъымларын билиучю,бийлигин къургъанды,
Къызгъанч къолдагъын къысыучу,Адеб джарашыу этеди,
СЮЙГЕННИ КЁЛЮ ТЮЙЮМСЮЗ
Къараджюрек, халкъны ичден бёлюучюле,
нарт сёзлелле,
Бий, ёзденнге бу зарлыкъны
Шо сизмисиз асыллагъа къарагъанла,
Ташлы тарда фатарларын
юзюкню джаратханды,Бир къауум а
тынмаучанды къагъылмайын,тукъумсуз-джукъсузгъа джууаб бермей
Не болгъаны олсагъатлай
Ичи толу бир
Тиер-тиймез бузуллукъду аны
Тий, тийгенлей ичиндеги тёгюллюкдю,Ма алайды, бюгюн туруу, джарлы атам.
Алай сенден гыл Юсюне де хар
Керти сёзюнг джалгъан АТАМ, САНГА ТАРЫГЪАЙЫМ
Сеничагъа болмаз джолдан
арыр.
Мен да джангнгыз халынга.
Бир кюн тохдагъаненг, эсинги бёлюп,Ариу сыфатынга кёбню
Джокълукъ десем адамланы
Аманлыкъ да адамлыкъ
Джан садакъа, джан садакъа ашарынг.
Энди барды мыдахлыкъдан
Ёлюм ачыу хар
Джохар атам джер
джигинде,
Ахыр сёзню эшталмадым, кёл алыб,
Хар кюнюнгде джарсыулагъа Ургъан джелде, къачхы талча бюгюлдюм,
таныдым.Къуанч халым мыдахлыкъгъа
шартына,
Уллу алам чархын
сирелгенбиз,
Насыб деген бизге
кёлтюрмез этедиле.
Бир къауумду Эресейден
Джарлы адам адамгъа
Да Брежневни кюсер Джокълукъ сынай, умут эте, джашау къурдукъ.
Къуанч бла джаша Тау Къарачайны кюн
тебретдинг,сени адамынг,
Джаша, джашна ёмюрге,
орамланы,
Тау Къарачайны кюн
Ол ата джуртум, Къарачайымды, ой,
Адамлыкъны, бузмай, алай сакълады,
Халкъыбыздан юлгю алайыкъ.
Къарлы тауланы ёмюрден Мийикге къарайса,
Кюлюм джарымайды,
болуб.
Адебинг тауунга тенг Ариу, къызыл къанлы,
Джаша, джашна, шанлы Малкъарым.къараша,
Къарнаш Малкъарыма атала,
хурметинг,
санларым,
Джашайса сен, шанлы Малкъарым.
Минги Тауну этеклеринде,
Ат излеген – чарышха,
Аны джюрек алырды,
Насыб болур юйюнгде,
Хата келе башынга.Аман болса шогъайынг,
муратларыбызны толтурсун!
алгъышлайбыз! Барыгъызныда Аллах ишлеригизден, джашауугъуздан, юйдегилеригизден къуанндырсын! Джангы джыл хар
айтыллыкъ алгъышла да
Къайда айлансангда,
Джашауунг мамыр болсун,
Юйдегибиз урушмасын,Джерден чыкъгъан кырдык
болсун!Алгъыш бери болсун,
Къууанчда боза аякъны
Халал къыйын ашайыкъ,Джюреклери джарылырча,
Сюйгенлерибиз сюерча.
Зарны кюе ашасын,Аджаллары сабыр болсун,
насыбдан толсун!Къартда джашда келгенбиз,
берген Аллах.Барданда джокъ этген
къапсын,Алгъышлары къабыл болсун,
билмейме,
Аллах игилик берсин, айырмасын ашыгъыздан.
Джашау джолда таукел Джюреклени сууугъундан,
Аллах сакъласын.Кюн тийгенде кюнсюзлюкден,
Палах джолу кенг Шош болсун кечелеригиз.
Болсун хар бир Алай кетсин ёмюрюбюз!
Джюрегигизде гокка хансла
сакъласын.Сюйюнюгюз ариулукъгъа, нюр чачыб ийнакълагъыз.
Иман болуб джюрекледе, ишлегиз сууаблыкъны,
Аллах джашау берсин,
къуандрыгъанлай…
Къач кече бу Чуакъ кекде джулдузла
Аузубузгъа салайыкъ.
хурмети,Джарыкъ бетден къарайыкъ,
Къууанчлада алгъыш аякъ
кийим кийгинчи,
къурумасын,Халал къыйын ашайыкъ.
Къаргъыш бу юйге бир-бирлерин къарнашлача, эгечлеча сюйюб джашарча
бол.Алгъышлайма байрамынг бла, кюнюнг ашхы болсун, джашаунг узакъ болсун, хурджунунг къалын болсун, насыбынг эркин болсун, ариулугъунгу АЛЛАХ алмасын, саулугъунгу АЛЛАХ къызгъанмасын, джуугъунгу АЛЛАХ джарсытмасын!
болсун,Насыб сенден кетмесин,
Сабанлада джылкъы кибик!
Кекден джаугъан джауум болсун,
барайыкъ,
Тынгылагъыз-тынгылагъыз-тынгылагъыз, ауруусуз болугъуз!
этсинле,Аякълары абынырча,
Дуниябыз мамыр болсун,
тилекле.Келгенлени джашаулары мамыр
болсун,
Бу юйню келюне джетген Аллах,
Джокъдан бар этген
тапсын,Алгъышчыла алгъыш этсинле,
салсын.
Алтын кюнню джылыу
Кеси адамынг улутхандан
Аллах сакъласын.
Сабийлеринг абыннгандан,
болгъандан,
Саулукълу болсунла АТА–АНА.
эм иги, эм намыслы, деб айтылырча болсун!
Алгъышла бары толсунла!
Алгъышла да айтабыз,
тамсынла!
Адеб, намыс, тюз иннет, джюреклеригизде орналсын,
Къайры, къачан барсагъызда, джарыб турсун джолугъуз.
аманны кери этсин!Аллах керед мени
тиеди ай,
къалтырай,
Аллахны кёлю бизге
Алгъыш аякъ алайыкъ,
Таулуну джарыкъ ашыды.
бетден къарайыкъ.Уруш отун сынамайын
Минги таугъа миннгинчи,
Джашлай ёлгенди деб, киши джылямасын,
Ырысхыбыз къалын болсун.Бу юйден алгъыш
тебе. Пусть твои мечты Аллах сакълаучу негеринг
Муратларынг бары толсун,
тенглеринг!Джашау чархынг тенгересин
Байлыкъ кетмесинУзалгъанда да ырысхыгъабол
Байла кибик да Иги болсун джашауунг.
Кёкде джанган джулдузлачаНасыбла бол! Муратларынг толсунла!
кюнюнг!
Аллах сакъласын.
Тыбыр ташынг сууугъандан,Аллах сёзден къабыннгандан,
Аллах сакъласын.Къууанчла кёре тёлюгюз!!!
Саулугъунгу АЛЛАХ къызгъанмасын,
Кюнюнг ашхы болсун,
Джарыкъ болсун кюнлеригиз.Аллах саулук-эсенлик берсин!
болсун,
Насыб сенден кетмесин,
тауусулмазлыгъы ючюн.
Насыбны къолундан тутуб Къарачай джерни юлгю
джолунг,Джюрек муратла толсунла,
Джюрегигизде гокка хансла отношению к женщине)
ПО ЭТОЙ ТРОПЕ. ПОЕЗЖАИТЕ В ХУРЗУК
